53
sovib qolib, ertangi kunda qizishini kutishga to‗g‗ri kelardi. 1909 yilda
Kaliforniyada Vilyam Beyl suv uchun bakdan alohida o‗rnatilgan va
issiqlikni issiqlik almashinuvchi kontur orqali uzatadigan zamonaviy yassi
kollektorning prototopini yaratdi. Quyosh kollektorlarining
industriyasi
asosan AQSH ning Kaliforniya, Florida shtatlarida 1940 yillarning
oxirigacha
rivojlandi, so‗ngra suv isitishda elektr va gaz narxi kamaydi,
shu sababli quyosh kollektorlarini ishlab chiqarish to‗xtadi. Quyosh
kollektorlarining ikkinchi istiqboli 1970 yillarda
neft krizisi vaqtida
narxlar juda yuqoriga ko‗tarildi. Natijada ko‗pgina davlatlarda quyosh
kollektorlarini massoviy ishlab chiqarish boshlanib,
bu ayniqsa AQSH,
Yaponiya, Avstraliya va O‗rta Yer dengizi hududlarida davom etdi.
Izroilda 1950 yillardan boshlab energiya tanqisligi sezila boshladi.
Energiya tanqisligi shundan iborat ediki, kechqurungi, tungi vaqtlarda suv
isitishga Izroil qonunchiligi tomonidan ta‘qiq bor edi. Bunday vaqtda
mamlakatda suv isitish quyosh tizimlarini ishlab chiqarish rivojlandi. 1967
yilga kelib mamlakatning 20% aholisi quyosh kollektorlaridan
foydalanishga o‗tdi. 1970 yillarda energetika
krizisi vaqtida parlament
qonun chiqardiki, yangi qurilayotgan uylar suv isitish quyosh tizimlari
bilan ta‘minlanishi zarur. Hozirgi vaqtga kelib natijada Izroilda 85% ga
yaqin uylarda quyosh kollektorlari xizmat qiladi.
Ular tomonidan ishlab
chiqarilgan energiya mamlakat energiya iste‘molining 3% ni tashkil etadi
va yiliga 2 mln. barrel neftni tejaydi.
2000 yillarda energiya resurslarining narxi ko‗tarilishi bilan ishlab
chiqarishda yangi bosqich boshlandi
va quyosh kollektorlaridan
foydalanish kengaydi. 2010 yil boshlarida sayyoramizda o‗rnatilgan
quyosh kollektorlarining quvvati 150 GVt ortib ketdi (havo kollektorlari
va basseynlarni isituvchi quyosh tizimlaridan tashqari).
