Namangan Muhandislik–Qurilish Instituti mashinasozlik fakulteti magistratura bo’limi 18m-tmjtxk-21 guruh magistranti Sodiqov Muhammadjonning Ilmiy tatqiqot asoslari fanidan mustaqil talim ishi

Namangan Muhandislik–Qurilish Instituti mashinasozlik fakulteti magistratura bo’limi 18M-TMJTXK-21 guruh magistranti Sodiqov Muhammadjonning Ilmiy tatqiqot asoslari fanidan mustaqil talim ishi

Ilmiy tatqiqot asoslari

Ilmiy tatqiqot asoslari

Mavzu: Nazariy tadqiqotlar metodologiyasi

Reja

1. Nazariy tadqiqot

2. Nazariy tatqiqot modellari

3. Nazariy tatqiqotni olib borish

1. NAZARIY TATQIQOT

1. NAZARIY TATQIQOT

Nazariy tadqiqotlar: – obyekt va tadqiqot predmetini tanlash, fizik mohiyatini o‘rganish va tadqiqot topshirig‘i asosida ishchi farazni shakllantirish; – ishchi farazga muvofiq modelni aniqlash va uni tadqiq etish; – tadqiq etilayotgan muammo nazariyasini ishlab chiqish, tadqiqot natijalarini tahlil qilish. Nazariy tadqiqotlar olib borish metodologiyasi Nazariy tadqiqotlar ilmiy muammoni (vazifani) yechish bo‘yicha ilgari surilgan gipotezani mavjud qonunlar, nazariyalardan foydalanib analitik yechimiga erishishni ko‘zda tutadi. O‘rganilayotgan voqelik, hodisa yoki jarayonni ifodalovchi kattaliklarni tadqiqot obyektiga ta’sir ko‘rsatuvchi boshqariluvchi va boshqarilmaydigan faktorlar ta’sirida o‘zgarish qonunlarini, parametrlarini analitik usulda aniqlash orqali erishiladi. Texnik obyektlarda olib borilayotgan nazariy tadqiqotlarda tadqiqotdan ko‘zlangan maqsad va o‘rganilayotgan voqelik, hodisa yoki jarayonni xususiyatlariga ko‘ra turli modellardan foydalaniladi. Ushbu bobda tadqiqot obyektlarini o‘rganishda qo‘llash mumkin bo‘lgan matematik modellar turlari hamda tadqiqot obyektini sistema ko‘rinishda tadqiq etish usullari haqida umumiy ma’lumotlar keltirilgan.

2. NAZARIY TATQIQOT MODELLARI

2. NAZARIY TATQIQOT MODELLARI

1. Tadqiqot obyektlari matematik modellari

Topologik matematik modellar – texnikaviy obyekt unsurlarining tarkibi va o‘zaro aloqasini grafalar, turli matritsalar, ro‘yxatlar va boshqalar yordamida ifodalaydi. Bunday modellar texnologik jihozlar komponovkasini, yig‘ilish tarxini, detallar joylashishini, qo‘shilmalar trassirovkasini, texnologik jarayonlar tuzilishini va h.klarni ifodalaydi. Grafalar tarzidagi matematik modellar ALSda konstruktorlik va texnologik loyihalashdagi sintez topshirig‘ini bajarishda programmaviy ta’minotni, ma’lumotlar bazasini loyihalashda makromiqyosda tahlil masalasini yechishda keng foydalaniladi.