Geliy atomining yaqinlashgan miqdoriy nazariyasi

Download 9,41 Mb. Pdf ko'rish
bet	183/240
Sana	08.01.2024
Hajmi	9,41 Mb.
	#132633

1 ... 179 180 181 182 183 184 185 186 ... 240

S (s: ,s.J ni qisqartirib quyidagi tenglamaga kelinadi: t, fi ) ■ V f - — V 2 --------------- +

9.2 Geliy atomining yaqinlashgan miqdoriy nazariyasi
Geliy atomining kvant sathlarini hisoblash uchun (9.5) tenglamaga
murojaat qilinadi. Bu tenglamaning aniq yechimini olish mumkin emas,
shu tufayli mazkur masalani hal qilish uchun bir qator taqribiy usullar
ishlab chiqilgan. Bular ichida ma’ lum bo‘ lgan g ‘ alayonlanish nazariyasi
usulidan foydalanilsa, geliy atomi asosiy holat energiyasi va to‘ lqin
funksiyalarini hisoblash mumkin.
Yuqorida spinga bog‘ liq bo‘ lgan
o ‘ zaro ta’ sir kuchlami hisobga olinmasa haqida gaplashgan edik. U
holda, (9.6) dagi ifodadan foydalanilsa, (9.5) dagi tenglamada
S (s: ,s.J
ni qisqartirib quyidagi tenglamaga kelinadi:
t,
fi
)
■
V f - — V 2
--------------- + -
Ф(г1)г2) =
£ Ф (г„г2).
(9.15)
\
2m
2m
гг
r2
r,2 j
Bu tenglamadagi
H
operatomi quyidagicha yozish mumkin:
(r,, r2
)
= f i 0 (r,, r2
)+
Щ г и )
= Й 0
(г,)+
Й
0
(r2
)+
Jf(r12
)
(9.1
6)
ya’ ni
ft2
_ 2
h2
V
72
2e2
2ег
^о(ГрГ2) = - — V 2- — V 2-------------
(9.17)
2m
2m
n
к
va
W(rn ) = —
(9.18)
7
i ->
(ri ’ r
2
) - operator ikkala elektronning o ‘ zaro ta’ sirini hisobga
olmagan holdagi yadro maydonidagi elektronlarning to‘ la energiyasini
274

beradi,
^ ( r 12)
- operator esa elektronlarning o ‘ zaro ta’ sir energiyasini
ifodalaydi. (9.15) tenglama g ‘ alayon operatori sifatida qaralishi
mumkin. Boshqacha aytganda, (9.18) o ‘ zaro ta’ sir energiyasini kichik
tuzatma deb qarash mumkin va nolinchi yaqinlashishda yadro
maydonida elektronlar harakatini bir-biri bilan о ‘zaro ta’ sir qilmaydi
deb qarash mumkin.
Qaralayotgan harakat Kulon maydonidagi harakat boigan ligi
sababli uning to iq in funksiyalari va kvant sathlari ma’ lum. Birinchi
elektron

Download 9,41 Mb.

1 ... 179 180 181 182 183 184 185 186 ... 240

Download 9,41 Mb.

Pdf ko'rish