6.3.Quduq va qatlamlarning uzaro taьsirlari.
6.1.Suyuqlikni quduq tubiga okib kelish shartlari.
Xar kanday sharoitda suyuqlik yoki gazni
xarakati bosimlar farki
ta’siridada ro’yberadi. Er osti gidravlikasi fanidan maьlumki yangi ochilgan
uyumdan quduqlar orqali maxsulot olinmagan bo’lsa quduqda va uyumdagi bosim
bir-xil bo’lib, bosimlar farki nolga teng bo’ladi. Quduqdan suyuqlik yoki gaz olina
boshlangandan kiyin quduq tubi bosimi tushadi
va qatlam bosimidan kichik
bo’ladi. Qatlam bosimi va quduq tubi bosimlari farki taьsirida qatlamdan quduq
tubi tomon suyuqlik yoki gaz oqimi hosil bo’ladi.
Suyuqlik yoki gaz qatlamdan
quduqka teshilgan teshiklar yoki emirilmaydigan tog’ jinslaridan tuzilgan
uyumlarda ochiq yuzalardan okib tushadi. Quduq stvoli
yon yuzasini silindr yon
yuzasiga o’xshatish mumkin, uning radiusi quduq radiusiga teng. Agar maxsuldor
qatlam teshiklar orqali ochilgan bo’lsa yon tomondan sizish yuzasi teshilgan
teshiklar yuzasini yigindisiga teng bo’ladi.
Suyuqlik oqimi quduqka kelishidan oldin, qatlamda xarakatlanishida quduq
stvoliga uzliksiz konsentrik qator bo’ylab joylashgan yuzada xarakatlanadi.
Quduq tomon xarakatlanayotgan suyulik yoki gaz oqimini ikki o’lchamli
(uzunligi va kengligi) tekis oqim deb karaladi va
shuning uchun bunday oqimni
tekis radial oqim deb ataladi.
Quduqdan bir kecha - kunduzda kazib olingan maxsulot miqdoriga sutkalik
debit deb ataladi.
