13
sifatlarni shakllantirish harbiy pedagogik faoliyat sohasining ustuvor vazifasi
hisoblanadi. Buning uchun avvalo harbiy pedagogning o’zida yangicha bilim
berish, o’zgarib boruvchi mehnat va hayot sharoitlariga muvofiq ijodiy faoliyat
bilan shug’ullana olish ko’nikmalari tarkib topgan bo’lishi lozim. Shu nuqtai–
nazardan Respublikamiz Prezidenti I.A.Karimov “Tarbiyachilarning o’ziga
zamonaviy bilim berish, ularning ma’lumotini, malakasini oshirish kabi paysalga
solib bo’lmaydigan dolzarb masalaga duch kelmoqdamiz. Mening fikrimcha,
ta’lim – tarbiya tizimini o’zgartirishdagi asosiy muammo shu erda. O’qituvchi
o’quvchilarimizga zamonaviy bilim bersin, deb talab qilamiz. Ammo zamonaviy
bilim berish uchun, avvalo, murabbiyning o’zi ana shunday bilimga ega bo’lishi
kerak”
7
.- deb ta’kidlaydi.
Shaxs kadrlar tayyorlash milliy modelining
muhim tarkibiy qismi, kadrlar
tayyorlash tizimining bosh sub’ekti va ob’ekti, ta’lim sohasidagi xizmatlarining
iste’molchisi va ularni amalga oshiruvchi sifatida belgilab berilgan. Bu esa
respublikamizda shaxsga yo’naltirilgan ta’limning yo’lga qo’yilishi uchun zarur
asoslarni yaratib berdi.
Shaxsga
yo’naltirilgan o’qitish avvalo ta’limning paradigmasini
o’zgartiradi. Shu paytga qadar mavjud ta’lim tizimida o’qitish ustuvor sanalgan
bo’lsa, ayni paytda jamiyatning axborotlashuvi davrida ustuvorlik – o’qishga
o’rgatishga yo’naltirilgan. Zamonaviy pedagog
kadrlar yangi mavqega ega
bo’lib, uning vazifasi eng avvalo yoshlarni mustaqil bilim olish faoliyatini
tashkil etishga, bilimlarni mustaqil egallashga va ularni amaliyotda qo’llash
malakalarini shakllantirishga qaratilmog’i lozim. Pedagog bunday maqsadlarda,
o’qitishning metodlari, texnologiyalarini shunday tanlash kerakki, ular yoshlarga
nafaqat tayyor bilimlarni o’zlashtirishlarida, balki bilimlarni turli manbalardan
mustaqil egallashlari, o’zlarida shaxsiy
nuqtai nazarning shakllanishi, uni
asoslashi va erishilgan bilimlardan yangi bilimlar olishlarida foydalanish
malakalariga ega bo’lishlari lozim
8
.
7
Karimov I.A. Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – T., 1997. 7-bet.
8
Muslimov.N.A. harbiy ta’lim o’qituvchisini kasbiy shakllantirishning nazariy-metodik asoslari: Ped. fanl.
dokt. ... diss. T.: 2007. – 349 b
14
Kadrlar tayyorlashga ijtimoiy buyurtma, mutaxassisning shaxsiy va kasbiy
sifatlari hamda amaliy kasbiy kompetentligini ta’minlashning
tarkibi va
mazmunini tahlil qilgan holda zamonaviy pedagogni shakllantirishga
qo’yiladigan talablar hamda ushbu talablar tuzilmasini aks ettiruvchi model
ishlab chiqildi. Bunda biz pedagog shaxsini amaliy kasbiy kompetentlikka ega,
yuksak
darajada madaniyatli, yondash fanlar sohalarini tahlil eta oladigan,
tarbiyalash va o’qitish metodlarini puxta egallagan va mutaxassisligi bo’yicha
amaliy faoliyat yurita oladigan, maxsus tayyorgarlikka ega bo’lgan mutaxassis
sifatida tavsifladik.
Zamonaviy pedagog shaxsi modeli ta’lim tizimini
modernizatsiyalash va
taraqqiy ettirish borasida yuzaga keladigan vazifalarning muvaffaqiyatli hal
etilishini ta’minlovchi, ma’lum sifatlarni ta’riflovchi hamda mutaxassisning o’z-
o’zini rivojlantirib borishini aks ettiruvchi tamoyillarni belgilashga xizmat
qiladi
9
.
Pedagog shaxsiga qo’yiladigan talablar asosida uning modelini ishlab
chiqishda oliy ta’limning Davlat ta’lim standartlarida belgilab berilgan quyidagi
holatlar
asos uchun qabul qilindi
10
:
