Nukus konchilik instituti “Konchilik ishi” yo’nalishi 1b kurs talabasi Sadukasov Talgat Fizika fanidan taqdimot ishi

Agar maydonni vujudga keltirayotgan zaryad manfiy bo‘lsa, u holda maydon kuchlari birlik musbat zaryadning cheksizlikka ko‘chishiga to‘sqinlik qiladi va bunda manfiy ish bajaradi. SHuning uchun manfiy zaryad hosil qilgan maydonning har qanday nuqtasidagi potensial manfiy bo‘ladi (tortishish maydonining ixtiyoriy nuqtasidagi gravitatsiya potensiali manfiy bo‘lgani kabi). Agar maydonni hosil qilayotgan zaryad musbat bo‘lsa, u holda maydon kuchlarining o‘zi birlik musbat zaryadni cheksizlikka ko‘chiradi va musbat ish bajaradi. SHuning uchun musbat zaryad maydonining ixtiyoriy nuqtasidagi potensial musbat bo‘ladi. Bu mulohazalardan (21) ifodani umumiy holda shunday yozish mumkin

Elektrostatik maydonda ikki nuqta orasidagi kuchlanish bu nuqtalarni tutashtiruvchi yo‘lning shakliga bog‘liq bo‘lmasligini ko‘rdik. SHuning uchun, agar +1 zaryadni berk kontur bo‘yicha, masalan, dastlab 1 nuqtadan 2 nuqtaga L kontur bo‘yicha (22-rasm), so‘ngra 2 dan 1 ga

Elektrostatik maydonda ikki nuqta orasidagi kuchlanish bu nuqtalarni tutashtiruvchi yo‘lning shakliga bog‘liq bo‘lmasligini ko‘rdik. SHuning uchun, agar +1 zaryadni berk kontur bo‘yicha, masalan, dastlab 1 nuqtadan 2 nuqtaga L kontur bo‘yicha (22-rasm), so‘ngra 2 dan 1 ga

kontur bo‘yicha ko‘chirilsa, u holda bajarilgan ish quyidagiga teng bo‘ladi:

Elektr maydonida zaryadni ko’chirishda bajarilgan ish

elektr zaryadlarni o‘rab turgan ixtiyoriy yopiq sirtni yorib o‘tuvchi kuchlanganlik oqimi o‘rab turilgan zaryadlarning algebraik yig‘indisiga proporsional bo‘ladi.Bu qoida Ostrogradskiy-Gauss teoremasi deyiladi.Ostrogradskiy-Gauss teoremasining katta amaliy ahamiyati bor: uning yordamida zaryadlangan turli shakldagi jismlar hosil qilgan maydonlarning kuchlaiganligini aniqlash juda oson.

Zaryadni elektr maydonida ko‘chirishda bajarilgan ish, massani gravitatsiya maydonida ko‘chirishda bajarilgan ish singari, ko‘chirish yo‘lining shakliga bog‘liq emas, faqat yo‘lning boshlang‘ich va oxirgi nuqtalarining potensiallari ayirmasiga bog‘liq bo‘ladi. Binobarin, elektr kuchlari potensial kuchlardir. Barcha nuqtalarida potensial bir xil bo‘lgan sirt ekvipotensial sirt deyiladi.