B erilg an m asalani y ech ish d a boshlang‘ich m aM um otlarni kiritishdan to un
ing n atijasi(y ech im i)n i olishgacha bajarilishi lozim b o 'lg a n am allarning q a t’iy
k etm a-k etlig ig a
algoritm deb ataladi.
A lg o ritm bir necha, y a ’ni
m atem atik fo rm u la , m atn , grafik yoki
biror
m ashina tilid a yozilgan k o ‘rinishlarda berilgan boMishi m um kin. A lgoritm
m atem atik form u la k o ‘rin ish d a berilganda, u fo rm u la
yo k i m antiqiy ifodalar
ketm a-k etlig i k o ‘rin ish d a tasvirlanadi.
M atn k o ‘rin ish d a berilg an algoritm da ba-
ja rilad ig an am allar k etm a-ketligi ju m la yoki g ap lar k etm a-k etlig i orqali ifodala
nadi.
M ash in a tilida yozilgan algoritm - bu am allar k etm a-k etlig in i biror algo
ritm ik til k o ‘rin ish id a yozilishidir. A lgoritm ning
g ra fik k o ‘rin ish d a
tasvirlashga,
uning
b lok -sxem a deyiladi. B lok-sxem a m axsus g eo m etrik figuralar yordam ida
tasvirlanadi.
A lg o ritm n i g rafik , y a ’ni blok-sxem a k o ‘rin ish d a tasv irlash d a quyidagi
asosiy b elg ilash lard an foydalaniladi:
— h i s o b l a s h b l o k i ;
— b e r i l g a n l a m i
k i r i t i s h b l o k i ;
— b o s h l a s h y o k i
t a m o m l a s h b l o k i ;
— m a n t i q i y b l o k ;
— n a t i j a l a m i
c h i q a r i s h b l o k i ;
— q i s m d a s t u r
b l o k i ;
— t a k r o r l a n u v c h i
a m a l l a r b l o k e ;
A lg o ritm n in g quyidagi turlari m avjud:
cltiziqli, tarmoqlanuvchi
va
takror
lanuvchi
alg o ritm lar.
C hiziqli a lg o ritm lard a bajarish lozim b o 'lg a n a m a lla r b itta chiziqli sxem ani
tashkil qiladi. T arm o q lan u v ch i algoritm larda berilgan sh a rtn in g bajarilish yoki ba-
ja rilm a slig ig a bogMiq rav ish d a am allar k etm a-k etlig i ta rm o q la rg a boMinadi.
T akrorlanuvchi alg o ritm lard a bir nechta am allar ketm a-k etlig i tak ro rlan ib keladi.
T akrorlanuvchi alg o ritm lar ikki xil boMadi:
arifmetik
(tak ro rlash lar soni m a’lum )
va /7 m « S /0 /i(tak ro rlash lar soni n o m a'lu m ) algoritm lar.
H ar qan d ay algoritm quyidagi asosiy x o ssalarg a ega:
- y e ta rlic h a
a n iq lik darajasiga, y a ’ni am allar bajarilishi ja ra y o n id a yoM
q o ‘yilgan x ato lik m asalan in g haqiqiy yechim iga ta ’sir etm asligi (tekshirilayotgan
ja ra y o n n in g m iqdoriy, fizik, m exanik va boshqa “ xarak ter’Tarini o ‘zgartirib y ub-
o rm asligi) kerak;
