Обеспечение информационной безопасности в современной ос

Operatsion tizim asosida domenlarni yaratish va boshqarish

Kirish

• Domenlar va ishchi guruhlar tarmoqdagi kompyuterlarni tashkil qilishning turli usullarini namoyish etadi. Ularning asosiy farqi bu kompyuterlar va boshqa manbalarni boshqarish.
• Ishchi guruh - bu resurslarni ulashadigan tarmoqqa ulangan kompyuterlar guruhi. Tarmoqni sozlashda, Windows operatsion tizimi avtomatik ravishda ishchi guruhini yaratadi va unga odatiy nom - ishchi guruhini tayinlaydi.

Domains vs Workgroups

• Tarmoqdagi kompyuterlar domen yoki ishchi guruh tarkibida bo`lishi mumkin;
• Ularning asosiy farqi resurslarning qanday boshqarilishida;

Ishchi guruhda:

• Barcha kompyuterlar teng huquqli hisoblanadi, hech qaysi kompyuter boshqa kompyuter ustidan nazoratni amalga oshirmaydi;
• Har bir kompyuter foydalanuvchi qayd nomlari to`plamiga ega. Ishchi guruhdagi kompyuterdan foydalanish uchun uning ihtiyoriy qayd yozuvidan foydalanish talab etiladi;
• Ishchi guruhdagi kompyuterlar soni juda ko`p emas;
• Barcha kompyuterlar bir local tarmoqda yoki ost-tarmoqda bo`lishi kerak;

Domains vs Workgroups

• Bir nechta kompyuterlar server bo`lishi mumkin. Tarmoq administratorlari domendagi barcha kompyuterlar uchun xavfsizlik va ruxsat etishni boshqarish uchun serverlardan foydalanadilar;
• Domendagi kompyuterlar soni yuzlab va minglab bo`lishi mumkin;
• Kompyuterlar turli lokal tarmoqlarda joylashgan bo`lishi mumkin;

Domen nima

Domen nima

• Domen - bu markaziy katalog ma'lumotlar bazasini almashadigan tarmoqdagi kompyuterlarning mantiqiy birlashmasi.
• Katalog ma'lumotlar bazasi foydalanuvchi hisoblari va domen uchun xavfsizlik siyosati ma'lumotlarini o'z ichiga oladi. Ushbu ma'lumotlar bazasi katalog deb ataladi va u Windows-ning katalog xizmatidagi Active Directory ma'lumotlar bazasi xizmatining bir qismidir.

Domen nima

• Domen boshqaruvchisi - bu foydalanuvchi va domen o'zaro ta'sirining barcha xavfsizlik parametrlarini muvofiqlashtiradigan va xavfsizlik siyosatini boshqarish va boshqarishni markazlashtiradigan server.
• Microsoft Windows Server 2000/2003/2008/2016/2019 va h.k. seriyali platformalardan birini faqat domen boshqaruvchisi sifatida qabul qilish mumkin.
• Agar tarmoqdagi barcha kompyuterlar Windows XP/Vista/7/8/10 bilan ishlayotgan bo'lsa, unda mavjud bo'lgan yagona tarmoq turi ishchi guruh bo'ladi.
• Domen - tarmoq turi, joylashuvi (topologiya), konfiguratsiyasi, aloqa muhitining ma'lum bir turi bilan bog'liq emas;

Domenning afzalliklari

• Markazlashtirilgan ma`murlash: foydalanuvchilar to'g'risidagi barcha ma'lumotlar bir joyda saqlanadi;
• Tarmoqning barcha manbalariga (fayllar, printerlar va dasturlar) kirish uchun zarur bo'lgan huquqlarga ega bo'lish uchun foydalanuvchini bir martalik ro'yxatdan o'tkazish;
• Masshtabiylik

Domenning afzalliklari

• Domen yoki domen nomi - Internet domen nomlarining (DNS) ierarxik tizimidagi ramziy nom hisoblanadi;
• Domen nomlari kompyuterlar, xizmatlar, Internet yoki xususiy tarmoq bilan bog'liq har qanday manbaga murojaat qilish uchun ishlatiladi.

Masalan:

• diphost.ru domen nomi DiPHOST xosting saytini belgilash uchun ishlatiladi;
• ftp.freebsd.org domen nomi FreeBSD operatsion tizimi ishlab chiquvchilarining ftp-serverini ko’rsatish (belgilash) uchun ishlatiladi.

Domenning afzalliklari

• Domen ierarxiyasining tarmoqlari nuqta bilan ajratilgan. Ierarxiya darajalari pasayish tartibida o'ngdan chapga o'qilishi kerak.
• Masalan, mail.tuit.uz domenida uz domeni eng yuqori darajadagi domen hisoblanadi, va tuit.uz domeni mail.tuit.uz domeni uchun yuqori darajadagi domendir.
• mail.tuit.uz domeni uchinchi darajali domen, tuit.uz domeni mos ravishda ikkinchi darajali domen deb nomlanadi.