|
Oltin fond 2021, 1-sonBog'liq OLTIN FOND JURNALI 1-SON oxirgi Farhod Sultonov, Farruh Bozorboyev. O\'zbekiston hukmdorlari, 1. Tadbirkorlik turlari va shakllari, yarimo-tkazgichli-lazerlarOLTIN FOND
2021, 1-son
37
Yoshlarning nutqida slenglardan foydalanishning quyidagi sabablari mavjud:
1. Nutqni shifrlashga urinish (bexabar insonlar uchun tushunarsiz qilish).
2. Shaxsiy tuyg‗ularini ifoda etish istagi.
3. Kompaniyada o‗zini tanitib olish, ―to‗dalardan biri‖ ekanligini ko‗rsatish.
4. ―Yetuklik‖ni ko‗rsatish, hayratlanarli bo‗lish.
So‗zlar ro‗yxatidan slenglarning aksariyati yoshlar o‗rtasidagi munosabatlarni ifoda
etishini ko‗rishimiz mumkin. Ba‘zilari yoshlarning kundalik voqealarga munosabatini
ko‗rsatish uchun foydalaniladi. Ba‘zilari esa insonlarning his-tuyg‗ularini ko‗rsatish
uchun ham qo‗llaniladi. Ko‗plab slenglar yoshlarni kompyuterlar dunyosi bilan
bog‗laydi. Shuningdek, slenglar ichida kimnidir chaqiradigan so‗zlar ham mavjuddir.
Bir tomondan sleng so‗zlarning yaratilishi o‗zbek tilining so‗z boyligini sezilarli
darajada kengaytiradi, biroq boshqa tomondan uning go‗zalligi hamda o‗ziga xosligi
yo‗qolishiga olib keladi. Umuman olganda, slenglar so‗zlashuvdan yo‗q bo‗lib
ketmaydi. Yoshlar ko‗p yillar oldin ham slenglardan foydalanganlar, shuningdek,
ularni qo‗llashda davom etadilar. Slenglar vaqt o‗tishi bilan o‗zgaradi, ba‘zilari yo‗q
bo‗ladi, boshqalari esa yangitdan paydo bo‗ladi.
Sleng tilga bezak bermaydi, aksincha, nutqni kambag‗al qiladi. Tadqiqot
davomida aniqlangan o‗zbek tilidagi sleng so‗zlarning o‗ziga xos xususiyatlarining
ko‗p hollarda salbiy xarakterga egaligi anglashildi. Bugungi kunda sleng zamonaviy
tilshunoslikning hamda leksikologiyaning eng muhokamali tizimlaridan biridir. Sleng
undan foydalanadigan jamiyatning til hamda madaniy xususiyatlarini aks ettiradi.
Ushbu maqolada sleng bilan bog‗liq muammolar, zamonaviy yoshlarning so‗zlashuv
tilida undan foydalanish vaziyatlari muhokama qilingan. O‗rta maktab yoshidagi
o‗quvchilar o‗rtasida slenglar boshqa yosh guruhlariga nisbatan tez-tez uchraydi.
Slengni qizlardan ko‗ra o‗g‗il bolalar qo‗llaydilar degan keng tarqalgan tushuncha
mavjud. Biroq tadqiqotlar shuni ko‗rsatadiki, ham yigit, ham qizlar ijtimoiy
guruhlarga qo‗shilishlarini ko‗rsatuvchi belgi sifatida slengdan foydalanadilar.
Ta‘kidlash mumkinki, o‗zbek yoshlari boshqa turli xil tillarda so‗zlashuvchilarning
aksariyati singari o‗zlarini identifikatsiya qilishni istagan ijtimoiy guruhga
|
| |
