O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti mustaqil ish

Download 304.89 Kb.
bet	6/9
Sana	30.07.2023
Hajmi	304.89 Kb.
	#77657

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Bog'liq
Tarmoq Xavsizligi mustaqil ish
III modul topshiriqlar, 1 blok Amaliy xorijiy til, belgilar, Doc1, 3093-Article Text-6261-1-10-20220428, Boshqaruv usull-WPS Office, Кҳошимова Мунира, ehtimol HGI, Togʻ hayvonlari-WPS Office, BMI chizmasi

Xavfsizlik infratuzumlari.

Bitlarni to'ldirish:Ushbu xavfsizlik mexanizmi uzatilayotgan ma'lumotlarga qo'shimcha bitlarni qo'shish uchun ishlatiladi. Bu ma'lumotlarni qabul qiluvchi tomonda tekshirishga yordam beradi va Juft paritet yoki Odd Parite orqali erishiladi.

Raqamli imzo:Ushbu xavfsizlik mexanizmi ko'zga ko'rinmaydigan raqamli ma'lumotlarni qo'shish orqali erishiladi. Bu jo'natuvchi tomonidan qo'shiladigan elektron imzo shakli bo'lib, qabul qiluvchi tomonidan elektron tarzda tekshiriladi. Ushbu mexanizm maxfiyroq bo'lmagan ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi, ammo jo'natuvchining identifikatori xabardor qilinishi kerak.

Xavfsizlik infratuzumlari.
Zamonaviy kompyuter tarmoqlarida quyidagi muhim xavfsizlik funktsiyalari bo'lishi kerak:
·Foydalanuvchi va ma'lumotlarni autentifikatsiya qilish
·Ma'lumotlar yaxlitligi
·Rad etmaslik
·Maxfiylik
Bu shuni anglatadiki, xavfsiz kompyuter tarmog'i tizimlarida quyidagi xususiyatlar tushunilishi kerak:
·Smart kartalarga asoslangan kuchli foydalanuvchi autentifikatsiya texnikasi
·Simli yoki simsiz IP tarmoqlar orqali uzatiladigan elektron ma'lumotlarning yaxlitligi
·Rad etmaslik funktsiyasi
Asimmetrik kriptografik algoritmlarga asoslangan raqamli imzo texnologiyasidan foydalangan holda ushbu xususiyatlar amalga oshiriladi. Shuningdek, uzatilgan ma'lumotlarning maxfiyligi va maxfiyligini himoya qilish butun ma'lumotlarni uzatish yo'llari davomida saqlanishi kerak va ular simmetrik kriptografik algoritmlardan foydalangan holda amalga oshiriladi. Ushbu bo'limda biz zamonaviy xavfsizlik mexanizmlari va kriptografik protokollar haqida umumiy ma'lumot beramiz. Ko'rib chiqilayotgan xavfsizlik mexanizmlari Ochiq kalitlar infratuzilmasi (PKI), raqamli sertifikatlar, raqamli imzo texnologiyasi, maxfiylikni himoya qilish, maxfiylikni himoya qilish, kuchli foydalanuvchi autentifikatsiya protseduralari va smart-karta texnologiyasiga asoslangan. Ushbu texnikalarning ba'zi umumiy ko'rinishlari da keltirilgan.
Muayyan tarmoqqa potentsial zararli hujumlarni cheklash uchun ko'p qatlamli xavfsizlik arxitekturasini joriy etish taklif etiladi. Zamonaviy kompyuter tarmoqlari xavfsizlik tizimlari uch xil ISO/OSI mos yozuvlar modeli sathlarida xavfsizlik mexanizmlarini birgalikda qo'llashdan iborat:
·Kuchli foydalanuvchi autentifikatsiyasi, raqamli imzo, konfidensiallik himoyasi, raqamli sertifikatlar va apparat tokenlari (masalan, smart-kartalar)ga asoslangan dastur darajasidagi xavfsizlik (uchdan-end xavfsizlik) – ichki tarmoq hujumlaridan himoyalanish.
·Tarmoq tugunlari o'rtasida kriptografik tunnel (simmetrik kriptografiya) o'rnatish va kuchli tugunni autentifikatsiya qilish protsedurasi - tashqi tarmoq hujumlaridan himoya qilish asosida transport darajasi xavfsizligi.
·Tarmoq IP darajasidagi xavfsizlik tarmoq tugunlari orasidagi tarmoq darajasida ommaviy xavfsizlik mexanizmlarini ta'minlaydi - tashqi tarmoq hujumlaridan himoya.
Bu qatlamlar shunday prognoz qilinganki, bir qatlamning zaifligi boshqa qatlamlarga zarar etkaza olmaydi va shu sababli butun tizim zaif bo'lmaydi.

Download 304.89 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Download 304.89 Kb.