|
Elektron raqamli imzo (ERI) - yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan imzodir
|
| bet | 17/30 | | Sana | 05.08.2023 | | Hajmi | 1.74 Mb. | | #78051 |
Bog'liq Metallarni kesish va kavsharlash texnologiyasi., 6-dars, 2-amaliy topshiriq, 05-1272 15.12.2021, Maqom asoslari, mustaqil ish mavzulari2 (3), 3-MI Uralov Bunyod, 3-mustaqil ish-Vektorlar bo, YO\'PA0118 (1)Elektron raqamli imzo (ERI) - yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan imzodir.
ERI qonunda talab etilgan shartlarga rioya qilinganda qog‘oz hujjatga shaxsan qo‘yilgan imzo bilan bir xil ahamiyatga egadir. ERI ma’lumotlarni kriptografik o‘zgartirish natijasida hosil qilingan belgilaming tartiblangan ketma-ketligdir. ERI Internet tizimida harakatlanayotgan har qanday hujjat uchun uning yaxlitligini buzish yoki mazmunini o‘zgartirish imkoniyati bo‘lishi mumkin. Hozirgi paytda, bunday xatar ayniqsa bank tizimida moliyaviy to‘lov xabarnomasi uchun o‘ta xavflidir. Chunki xabamomadagi manzil yoki mablag‘ miqdorini o‘zgartirish o‘ta noxush voqealarga olib kelishi muqarrar. ERIni olish uchun 0‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi davlat xizmatlari agentligiga murojaat qilinadi va belgilangan tartibdagi ariza to‘ldirib ro‘yxatdan o‘tiladi. Ro‘yxatdan o‘tgan paytdan boshlab bir yil muddatga beriladi va amal qilish muddati shartnoma bilan uzaytiriladi.
2.2. Internetdagi ma’lumotlarda xavfsizligiga tahdidlar va ularning tahlili
Tarmoq xavfsizligi deganda tarmoqdagi qurilmalarning o‘zaro ta’siri, birinchi navbatda, ma’lumotlarni uzatish liniyalari orqali uzatish va tarmoqqa ruxsatsiz masofadan kirishdan himoyalanish bilan bog‘liq barcha masalalar tushuniladi. Va ba’zida kompyuter va tarmoq xavfsizligi muammolarini bir -biridan ajratish qiyin bo‘lsada, ular bir-biri bilan chambarchas bog‘liq. Tarmoq xavfsizligi o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Avtonom kompyuter tashqi hujumlardan turli usullar bilan samarali himoyalanishi mumkin, masalan, klaviaturani qulflash yoki qattiq diskni olib tashlash va uni seyfga joylashtirish. Tarmoqda ishlaydigan kompyuter, o‘z ta’rifiga ko‘ra, o‘zini dunyodan butunlay ajratolmaydi, u boshqa kompyuterlar bilan aloqa o‘rnatishi kerak, hatto undan uzoqda, shuning uchun tarmoq xavfsizligini ta’minlash ancha murakkab vazifadir.
Agar siz tarmoqda ishlayotgan bo‘lsangiz, boshqa birovning foydalanuvchisini kompyuteringizga kiritish odatiy holdir. Bunday vaziyatda xavfsizlikni ta‘minlash bu kirishni nazorat qilish bilan bog‘liq - har bir tarmoq foydalanuvchisining axborotga kirish huquqi aniq belgilanishi kerak. Tashqi qurilmalar va tarmoqdagi har bir kompyuterda tizim harakatlarini bajarish. Tarmoqli kompyuterlarga masofadan turib kirish qobiliyatidan kelib chiqadigan muammolarga qo‘shimcha ravishda, tarmoqlar boshqa xavf turiga - tarmoq orqali uzatiladigan xabarlarni ushlab qolish va tahlil qilishga, shuningdek noto‘g‘ri trafikni yaratishga moyil. Aksariyat tarmoq xavfsizligi vositalari bunday buzilishlarning oldini olish uchun mo‘ljallangan.
Tarmoq xavfsizligi muammolari
Doimiy hujumlar butun hisoblash qurilmalari dunyosi uchun asosiy muammodir.
Tarmoq xavfsizligi muammolari tashkilotdagi mavjud axborotning foydalanuvchanligi, konfidensialligi va butunligini ta’sir qiladi.
Hujumchilar texnologiyaga tegishli xavfsizlikda mavjud bо‘shliqlarni aniqlashga harakat qilishmoqda.
Tarmoqni qurish oson vazifa hisoblanib, uning xavfsizligini ta’minlash murakkab vazifa hisoblanadi
Tashkilot tarmog‘i ichkaridan amalga oshiriluvchi turli hujumlarga ham uchrashi mumkin.
Tashkilotda kunlik tarmoqdagi hujumlarni monitoring qilib borishi va aniqlab borishi kabi muhim vazifani amalga oshirishga majbur.
|
| |
