|
O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi navoiy davlat konchilik va texnologiyalari universiteti
|
| bet | 8/22 | | Sana | 20.08.2024 | | Hajmi | 2,14 Mb. | | #269684 |
Bog'liq Majmua O\'zb O\'tkinchi jarayonlar 2023-2024Sinov savollari:
Qo‘zg‘atish chulg‘amining yoyilish koeffitsienti kanday kattalik-lardan iborat bo‘ladi?
2. Magnit oqimining ko‘ndalang o‘quv bo‘yicha tinchlantiruvchi chulg‘ami bo‘lgan rotorli mashinada tarkalishini tushuntirib bering?
3. Dvigatelli yuklama tavsifini tushuntirib bering?
4. O‘ta o‘tkinchi E.YU.K. haqida tushuncha bering?
Asinxron motorlarda o‘ta o‘tkinchi reaktivlik amaliy jixatdan
kanday baholanadi?
6. Asinxron motorning vektor diagrammasini chizib tushuncha bering?
7. Normal holatda ishlaydigan asinxron motorning sirpalanish necha foizni tashkil etadi va u kanday holatlarda ishlashini tushunti-ring?
8. Umumlashgan yuklamalar haqida tushuncha bering?
9. Bo‘ylama va ko‘ndalang reaktivlik nima va kanday aniqlanadi?
10. O‘ta o‘tkinchi E ``(0) elektr yurituvchi kuchning boshlang‘ich qiymati kanday aniqlanadi?
Mavzu № 7. Qisqa tutashuvni barqarorlashgan holati.
Reja:
Barqarorlashgan holat va qisqa tutashuv nisbati.
Ayon kutbli rotorning ta’siri.
Barqarorlashgan holatga yuklamaning ta’siri.
KAR ning ta’siri
Tayanch so‘zlar. Barkororlashgan holat, qisqa tutashuv nisbati, bo‘ylama va ko‘ndalang tashkil etuvchilar KAR qurilmasini ta’siri.
Ma’lumki qisqa tutashuv hosil bo‘lganda statorda reaksiya ortadi va generatorning magnitsizlanishiga olib keladi, natijasida kuchlanish belgilangan qiymatidan kamayib ketadi. Bu holatki bartaraf qilish uchun KAR qo‘zg‘atishni avtomatik rostlash qurilmasi yordamida sekinlik bilan kuchlanish rostlanadi.
Barqarorlashgan holat deb qisqa tutashuvning boshlang‘ich momentida hosil bo‘lgan erkin toklarning sunishi va qo‘zg‘atishni avtomatik rostlagichi ta’sirida tokning ortishi barxom berilgan qisqa tutashuv jarayoniga boskichiga aytiladi. Bu boskich qisqa tutashuv hosil bo‘lgandan bir necha sekunddan so‘ng hosil bo‘ladi.
Bu holda utgan mavzularda aytib o‘tilgan quyidagilarni e’tiborga olgan holda genaratorning aylanish tezligi sinxrom bo‘lib qoladi. Belgilangan rejimga berilgan ta’rif faqat bitta geniratordan iborat tizim uchun to‘g‘ri hisoblanadi. Murakkab tizimlar uchun bu ta’rif shartli ravishda qabul qilingan simmetrik belgilangan rejimdagi sinxrom mashinaning asosiy tavsiflari va ko‘rsatgichlari quyidagilardir:
a) Salt ishlash tavsifi
b) Bo‘ylama Xd va ko‘ndalang o‘qlar Xq bo‘yicha to‘yinmagan sinxron reaktivlik (turbogeneratorlar uchun hamda silliq rotorli mashinlar uchun Xd =Xq) teng.
v) Statorning yoyilish reaktivligi X *.
Xd ning urniga K.T.N. qisqa tutashuv nisbiy berilgan bo‘lishi mumkin. K.T.N. chiqishdagi uch f.k. dagi nisbiy belgilangan tokni va nisbiy qo‘zg‘atish tokidan If=1 iborat bo‘ladi.
K.T.N. =
K.T.N. qiymati ikkinchi nuqtaning
ordinatasini aniqlaydi va bu no‘q-
tadan o‘tuvchi to‘g‘ri chizik mashina-
dagi 3 fazali qisqa tutashuv
tavsifini bildiradi. Xd bilan
K.T.N. quyidagicha bir-biriga
bog‘langan.
;
S- to‘yinmagan E.YU.K.ning Eq nisbiy qiymati (If=1) teng bo‘lganda. Bu ko‘rsatgich urtacha qiymati sifatida quyidagilarni aytib o‘tish mumkin.
Turbrgeneratorlar uchun S=1,2 K.T.N.=0,7
Gidrogeneratorlar uchun S=1,06 K.T.N.=1,1
Ayon kutbli mashina uchun ko‘ndalang sinxron reaktivlik to‘yinishga bog‘liq bo‘lmaydi.
Amaliy jixatdan bu ko‘rsatgichni doimiy deb hisoblab takriban quyidagiga tengdir.
Bu turdagi to‘yinish bo‘ylama o‘qda yakkol ko‘zga tashlanadi, bu esa stator reaksiyasining bo‘ylama reaktivligi Xad ni o‘zgarishiga olib keladi. Bu bilan birgalikda bo‘ylama sinxron reaktivlik ham o‘zgaradi.
Xd=X + Xad
SHu bilan bir qatorda qisqa tutashuvni, barqarorlashgan holatini hisobini takribiy bo‘lganligi uchun bo‘ylama va ko‘ndalang reaktivlikni doimiy deb qabul kilamiz. YA’ni nisbiy E.YU.K. va qo‘zg‘atish toki son jixatdan bir-biriga tengdir.
Bu tenglikdan kelib chikkan holda bo‘ylama sinxron reaktivlik quyidagiga teng.
Qo‘zg‘atishni avtomatik rostlash kulmasi bilan jixozlangan mashinalarda xarakterli ko‘rsatgichlardan biri bo‘lib chegaraviy qo‘zg‘atish toki hisoblanadi. Elektr mashinali qo‘zg‘atishda bu tokning nisbiy qiymati tashkil etadi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi navoiy davlat konchilik va texnologiyalari universiteti
|
