4.
Kerakli materiallarni sotib olish va ular sifatli bo'lishini ta'minlash
vaqtida va zarur bo'lganda yetkazib beriladi, shuningdek
boshqa talablarni
qondiradi;
5.
Yaxshi narx va yetkazib berish shartlari to‘g‘risida kelishish;
6.
Mavjud standart va mavjud materiallarni o‘rtacha darajadagi
zaxiralarini yaratish, ularga to‘g‘ri keluvchi zaxira va investitsiya siyosatini
yuritish;
7.
Yetkazib berish zanjiri orqali materiallarning tez harakatlanishi, zarur
bo'lganda yetkazib berishlarni ta’minlash, mavjud
sharoitlarni doimiy kuzatish,
shu jumladan etishmovchiliklar narxining kutilayotgan ortishi, yangi mahsulotlar
ishlab chiqarish va boshqalar.
Odatda, ta'minot bitta bo‘lim orqali amalga oshiriladi, bu markazlashgan
savdoni amalga oshirishda ko‘proq daromad olish imkoniyatini beradi.
Bu daromadlar turiga quyidagilar kiradi:
1.
Aynan va shunga o‘xshash materiallar
xaridlarini birlashtirish, bu
katta byurtma uchun chigirmalar olish imkoniyatini beradi;
2.
Xizmat ko‘rsatish, saqlash, ortish tushirish uchun qilinadigan
xarajatlarni tejash orqali faoliyatini asosiy turlarini samaradorligiga erishish;
3.
Keraksiz qabul qilish va takrorlanishdan voz kechish;
4.
Yetkazib beruvchilar bilan yagona aloqa nuqtasiga ega
va ularni zarur
axborot va xizmatlar bilan ta'minlash;
5.
Maxsus malakalar olish va yetkazib berish operatsiyalarini
takomillashtirish;
6.
Boshqa xodimlarni o'z funktsiyalarini bajarishlariga e'tibor qaratish
qobiliyati, ular xaridlar bilan chalg'itilmasligi;
7.
Boshqaruvni nazorat amalga oshirish ta’minot javobgarligini
osonlashtiriradi.
Ta'minotning eng muhim qismlaridan bir qismi bo‘libi to'g'ri yetkazib
beruvchini topish hisoblanadi. Agarda yetkazib beruvchi uni ta’minotini ta’minlay
olmasa yaxshi ishlab chiqarilgan maxsulotdan foyda kamroq.
Tasavvur qiling siz
ma’lum loyixa ustida ishlayapsiz va siz ushbu loyixani amalga oshirishni muxim
bug‘inlaridan biri bo‘lgan yig‘ma ko‘prik sotib olmoqchisiz.
Siz ikkita faktor bo‘yicha taxlil qilasiz.
Birinchidan, qanchalik darajada loyixa qismi sizni extiyojizni qondira oladi.
Ikkinchidan yetkazib beruvchi berilgan xususiyatlari bilan maxsulotlarni
Yetkazib berishni ta’minlay oladi.
Boshqacha aytganda, yetkazib beruvchi o'z ishini bajarishi, yuqori sifatli, o'z
vaqtida va oqilona xarajatlarni ta'minlashi kerak va boshqalar.
Aytaylikki, poezdda qayoqqa borish to'rt soat ichida amalga oshirishi e’loni
yaxshi ko'rinishi mumkin, ammo temir yo'l kompaniyani bu vaqtni hqiqatda
ta’minlab bera olmasa, uning qiymati sezilarli darajada kamayadi.
SHunday qilib ta’minot malakali yetkazib beruvchini izlashda boshlanadi.
Odatda korxonalar yetkazib beruvchini izlashadi, qaysiki:
1.
moliyaviy barqarorligi va ularning faoliyati uzoq muddatli istiqbolga
ega;
2.
zaruriy materiallarni yetkazib
berish imkoniyatiga egadir;
3.
xatolarsiz zarur materiallarni yetkazib berish;
4.
materiallarni kafolatlangan yuqori sifat bilan jo‘natish;
5.
ishonchli va o'z vaqtida yetkazib berishni, qisqa muddatlarda
buyurtmalarni bajarilishini ta'minlash;
6.
oqilona narxlar va moliyalashtirish shartlarini taklif qilish;
7.
iste'molchilar talablari va yuzaga keladigan o'zgarishlarga moslashish;
8.
Sizga kerak bo'lgan mahsulotlar bilan etarli tajribaga ega;
9.
yaxshi obro'ga ega bo‘lish;
10. qulay va oson xarid qilish tizimiga ega bo'lish;
11. ilgari
erishgan yutuqlar va uzoq
muddatli munosabatlarni
shakllantirishi mumkin.
Turli sharoitlarda, joylashtirish qulayligi, keng tarqalgan o'zgaruvchan talabni
ta'minlash qobiliyati va boshqalar kabi boshqa omillar ham muhim ahamiyatga
ega
19
.
Men elektron xaridlarga alohida e'tiborni qaratmoqchiman, bu juda istiqbolli
tizim. Aksariyat tashkilotlar bugungi kunda elektron ta’minotni u yoki bu shaklda
shaklda qo'llaydilar.
Bir qator sharh natijalari shuni ko'rsatdiki, Buyuk Britaniyadagi
kompaniyalarning 60% dan ortig'i 2002 yilda ta’minotni bu shaklini qo‘llab
kelmoqda va 80% Yevropa menejrlari kelajakda juda keng qo'llanilishini
kutishmoqda.
Elektron ta’minotni amalga oshirishni asosiy yutuqlarini ko‘rsatib o‘tamiz:
1.
dunyoning xoxlagan nuqtasida joylashgan yetkazib beruvchilarga tez
ruxsat berish;
2.
mahsulotlarning tayyorligi va ularni ishlab chiqarish shartlari maqbul
bo'lgan ochiq bozorni yaratadi;
3.
standart usuli yordamida xaridlarni avtomatlashtiradi;
4.
tranzaktsiyalar uchun zarur bo'lgan
vaqtni sezilarli darajada
pasaytiradi; xarajatlarni kamaytiradi (odatda 12-15%);
5.
sotib olish tadbirlarining ayrim turlari uchun autsorsingdan
foydalanadi;
6.
o'z axborot tizimini ta'minlovchilarning o'xshash tizimlari bilan
birlashtiradi.
