|
O’zbеkistоn Rеspublikasi Оliy va O’rta maхsus ta’lim Vazirligi
|
| Sana | 09.02.2022 | | Hajmi | 4.31 Mb. | | #17307 |
Bog'liq ichki yonuv dvigatellari 98 буйруқ, 14-DIMI BETLIK, Ishqoriy metallar -
Buxoro tuman 1-IDUM Fizika fani o’qituvchisi - G’afforova Rayxonning “ Ichki yonuv dvigatellari”
- OCHIQ DARSI TAQDIMOTI
OCHIQ DARSIMIZGA XUSH KELIBSIZ!
O’TILGAN MAVZUNI TAKRORLASH
YANGI MAVZU BAYONI
YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH
UYGA VAZIFA
FIZIKA-TABIAT HAQIDAGI FAN.
O’tilganlarni bir eslab olamiz?
O’TILGANLARNI TAKRORLASH 1) Qaysi jarayonda gaz ish bajarmaydi? A) Izohorik B) Izobarik C) Izotermik D) Adiabatik 2) Termodinamikaning 1-qonuni nimani tavsiflaydi? A) Mexanik energiyaning saqlanishi B) Elastik deformatsiya energiyasini C) Issiqlik muvozanatini D) Energiyaning saqlanish qonunini 3) Gazning izotermik kengayishida uning ichki enrgiyasi qanday o’zgaradi? A)Ortadi B) Kamayadi C) O’zgarmaydi D)T.J.Y 4) Termodinamikaning 1-qonuni adiabtik jarayon uchun qnday ko’rinishda yoziladi? A)Q= B) Q= C) A+ = O D) Q= 5) Termodinamikaning 1-qonuni adiabtik jarayon uchun qnday ko’rinishda yoziladi? A)Q= B) Q= - C) A+ = O D) Q= 6) Issiqlik miqdorining birligi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? A) J/kg B) J C) K D) Pa
.
.
Dizel dvigateli
Reja
Reaktiv dvigatellari
Ichki yonuv dvigateli
DARAXT KUNI
Issiqlik dvigateli deb-issiqlik energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beradigan qurilmaga aytiladi.
Ichki yonuv dvigateli 1860-yilda fransuz mexanigi E.Lenuar tomonidan ixtiro qilingan. Bug’ mashinasida bug’ tashqarida hosil qilinib, so’ngra silindr ichiga yuborilsa, ichki yonuv dvigatelida yoqilg’I bevosita yoqilib, yuqori tempereturali gaz hosil qilinadi. Benzin bilan ishlaydigan dvigatelni 1885-yilda nemis ixtirochisi G.Daymler yaratadi. Ichki yonuv dvigatellari suyuq yoqilg’I (benzin, kerosin) yoki yonuchi gaz (metan,propan,oktan) bilan ishlaydi. Rasmda eng sodda (bir silindrli) ichki yonuv dvigatelining kesimi ko’rsatilgan.
.
ICHKI YONUV DVIGATELI
.
Dvigatel silindri (1) ichidagi silindri (2) yuqorida va pastga harakatlanadi.Porshen tirsakli val (3) ga shatun (4) orqali mahkamlangan.Silindrnig ustki qismida yoqilg’ini o’t oldiradigan svecha (5) o’rnatilgan.Porshen yuqoriga ko’tarilgan vaziyatida klapan (6) ochilib silindr ishiga yonuvchi aralashma (benzin va havo ) so’riladi va svecha yonuvchi aralashmani shu onda yondiradi.
ICHKI YONUV DVIGATELI
.
Porshen ustida yoqilg’I yongach silindr ichida havo 1600-1800 temperaturagacha ko’tariladi.Natijada porshen ustidagi bosim keskin ortadi.Gaz kengayib porshen pastga suriladi,bunda kengaygan gaz mexanik ish bajaradi va klapan (7) ishlatib bo’lingan gaz tashqariga chiqariladi.
.
І takt. So`rish.klapan ochiladi. 2 klapan yopiq. Pastga tomon harakatlanuvchi porshen silindir ichiga yonuvchi aralashmani so`rib oladi.
ІІ takt. Siqish. Har ikkala klapan yopiq. Yuqoriga tomon harakatlangan porshen yonuvchi aralashmani siqadi. Aralashma siqilganda qiziydi.
ІІІ takt. Ishchi yo`li. Har ikkala klapan yopiq. Porshen yuqori holatda bo`lganda aralashma elektr uchquni 4 vositasida yoqiladi. Natijada bosimi
3-6 MPa, temperaturasi 1600-22000C bo`lgan qizigan gaz hosil bo`ladi. Gaz bosimi porshenni pastga siljitadi. Porshen harakati tirsakli valni aylantiradi.
ІѴ takt. Chiqarish. 2 klapanochiladi. 1 klapan yopiq. Poshen yuqoriga harakatlanadi. Yonish mahsulotlari ochiq klapandan atmosferaga chiqib ketadi.
.
ICHKI YONUV DVIGATELI
Mamalakatimizda ishlab chiqrilaytgan Nexia,matiz,kobalt
kabi yengil avtomobillariga injektorli ichki yonuv dvigatellari o’rnatilgan.
DIZEL DVIGATELI
.
Ichki yonuv dvigateliga
nisbatan FIKi yuqori bo’lgan
dvigatelni 1893-yilda nemis
Injineri Rudolf Dizel yaratdi.
Dizel dvigatelida yoqilg’ini
o’t oldiradigan svecha
bo’lmaydi.
Silindr ichiga
maxsus forsunka suyuq
yoqilg’ini purkaydi.Natijada
yoqig’I alangalanib ketadi.
yurtimizda ishlab
chiqarilayotgan MAN yuk
mashinalariga ushbu dvi-
gatellar qo’yilgan.
REAKTIV DVIGATELLAR
yoqilg’I yonganda hosil bo’lgan gazni tashqariga chiqaradigan (saplo) qismdan iborat.
Yoqilg’I baki,yoqilg’I yonadigan kamera,yoqilg’ini kameraga yetkazib beradigan va
Reaktiv dvigatellar quyidagi asosiy qismlardan iborat
Reaktiv samolyot va kosmik raketalar reaktiv dvigatel yordamida harakatlanadi.
REAKTIV DVIGATELLAR
Kosmik kemalar reaktiv dvigatelining yoqilg’isi ham ishchi moddasi ham o’zida bo’ladi. Shu bois, uning ishlashi atrofidagi muhitga bog’liq bo’lmaydi.
E’TIBORINGIZ UCHUN
RAHMAT!
|
| |
