• - fevralning 23 va 24 kunlari orasiga "yashirishadi". Shunday qilib, uzaytirilgan kabisa yili fevral ikki martadan 24 kunga ega bo‘ldi 16 .
  • Yuliy Sezarning harbiy sarkardaligi va kalendarni tartibga keltirishdagi xizmatlarini hisobga olib, Sezar tug’ilgan kvintlis (beshinchi) oyini uning nomi bilan yulis iyul deb atashga qaror qilgan.
  • Sozigenning Yulian kalendari: (Er.av 46-yilda)




    Download 318.87 Kb.
    bet19/55
    Sana24.01.2023
    Hajmi318.87 Kb.
    #39302
    1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   55
    Bog'liq
    “Xronologiya va metrologiya” fanidan MARUZALAR MATNI
    24.Антропогенные экосистемы агроэкосистемы, ilovepdf merged, “Jasalma neyron tarmaqlarina kirisiw”, 26, Yuqori tartibli differensial tenglamalar, мадина КР, Tashkent, LINGVOKRIMINALISTIKA VA LINGVISTIK EKSPERTIZA MOHIYATI, TURLI YOSH GURUHLARIDA BOLALARNI PREDMETLAR SHAKLI BILAN TANISHTIRISH METODIKASI, Qurilish Chizmalarini O’qish, vaziyatli masalalar hammasi birda, IQTISODIYOTDA ZAMONAVIY INFORMATSION-KOMMUNIKATSION TEXNOLOGIYALARINING TEXNIK TA’MINOTI, INFORMATSION-KOMMUNIKATSION TEXNOLOGIYALARNING DASTURIY TA’MINOTI, Statistika axborot tizimlari
    Sozigenning Yulian kalendari: (Er.av 46-yilda).



    Oy nomlari

    Kuni



    Oy nomlari

    Kuni

    1

    Yanvar

    31

    7

    Kvintlis

    31

    2

    Fevral

    29\30

    8

    Sekstlis

    30

    3

    Mart

    31

    9

    Sentabr

    31

    4

    Aprel

    30

    10

    Oqtabr

    30

    5

    May

    31

    11

    Noyabr

    31

    6

    Iyun

    30

    12

    Dekabr

    30

    Har yili chorak kundan ortib qoladigan va to‘rt yilda bir kunni tashkil etadigan vaqtni, ya’ni kabisa yilidagi 366 kunni kayerga, qaysi oyga joylashtirish vazifasi hali xal etilmagan edi. Uni yilning eng qisqa oyi hisoblangan fevral oyig’a 30-kun sifatida qo‘shib qo‘ya qolish o‘z - o‘zidan ayon edi. Lekin yangi kalendarning ijodkorlari bu ko‘shimcha kunni fevralning oxiriga ko‘shmasdan, Sozigen islohoti davlatda olib tashlangan marchedonning o‘rniga - fevralning 23 va 24 kunlari orasiga "yashirishadi". Shunday qilib, uzaytirilgan kabisa yili fevral ikki martadan 24 kunga ega bo‘ldi16.


    Sozigen tayyorlagan kalendar islohoti rimliklar bayramlarining avvalgi tartibini ham buzmasligi kerak edi. Shuning uchun bu islohotni amalga oshirish arafasida kalendar yiliga 23 kunlik marsedoniydan tashqari yana ikkita ko‘shimcha oy (biri 33 kun, ikkinchisi 34 kun) ko‘shilgan. Bu yil er.av. 46 yil edi. U 445 kundan iborat bo‘lgan va tarixda "tartibsiz" yoki "chalkash yil" nomini olgan.
    Yuliy kalendari (eski stil) deb nom olgan yangi kalendar bo‘yicha vaqt hisobi eramizdan avval 45 yilning 1 yanvaridan boshlangan. Xuddi o‘sha kuni qishki Quyosh turishidan keyingi birinchi yangi oy ko‘rinishi edi.
    Rim siyosiy arbobi Mark Antonining taklifi bilan Senat (lotincha - Rimda respublika davrida oliy hokimiyatning davlat organi, xukmron - kuldor aslzodalar), Yuliy Sezarning harbiy sarkardaligi va kalendarni tartibga keltirishdagi xizmatlarini hisobga olib, Sezar tug’ilgan kvintlis (beshinchi) oyini uning nomi bilan yulis iyul deb atashga qaror qilgan.
    Yangi kalendar joriy etilgandan ikki yil keyin Sezar fitnachilar tomonidan o‘ldirildi. Rim kohinlariga vaqtni to‘griligini kuzatish vazifasi topshirilgan edi. Ular Sozigen islohoti mazmunini tushunmay, hisobdan adashdilar. Negadir kabisa kunlarini uch yildan keyin to‘rtinchi yilga emas, balki ikki yildan keyin uchinchi yilga ko‘sha boshlaganlar. Bu xatoni faqat er. av VIII asrda, Sezarning nabira merosxuri imperator Avgust davrida aniqladilar. Avgust yangi islohot o‘tkazdi hamda to‘planib qolgan xatolarni yo‘k qildi. Uning buyrugi bilan er. av VIII asrdan - eramizning VIII asrigacha kabisa yillariga qo‘shimcha kunlar ko‘shilmagan.

    Download 318.87 Kb.
    1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   55




    Download 318.87 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Sozigenning Yulian kalendari: (Er.av 46-yilda)

    Download 318.87 Kb.