Qiymatlarni saqlashning amalga oshirilishi. Ko‘pchilik an’anaviy
moliyaviy institutlar xususiy shaxslar, tashkilotlar va davlatga tegishli
bo‘lgan qiymatlar saqlanadigan ombor vazifasini bajaradi. O‘rtacha
statistik fuqaro uchun bank moliyaviy aktivlarni bank yacheykasida,
jamg‘armada yoki joriy hisobraqamida saqlaydi. Likvidlik zarur bo‘lgan
va naqd ekvivalentga kichik foiz talab qilinadigan yirik tashkilot uchun esa
bular risksiz investitsiyalar, masalan, g‘aznachilik obligatsiyalari yoki
qisqa muddatli vositalar bozoriga investitsiyalar hisoblanadi. Blokcheyn
tizimi ishga tushgan taqdirda, xususiy shaxslar qiymatlarni saqlash,
jamg‘armani boshqarish yoki joriy hisobraqami hizmatlariniyuritish uchun
banklarga tayanishga majbur bo‘lmaydilar, tashkilotlarda esarisksiz
moliyaviy aktivlar xarid qilish va ularga egalik qilishning samraaliroq
mexanizmlari paydo bo‘ladi.
Kreditlashning amalga oshirilishi. Moliyaviy institutlar ipotekadan
tortib, qisqa muddatli veksellargacha kreditlar berishni amalga oshiradi.
Shu tufayli kredit kartalari, ipoteka kreditlari, korporativ, munitsipal
vadavlat obligatsiyalari, aktivlar bilan ta’minlangan qimmatli qog‘ozlarni
bilan ishlash jarayonlari ancha soddalashtiradi. Kreditlash mexanizmi
kreditga layoqatlilikni tekshirish, kredit tarixini yuritish, kredit reytinglari
tayinlash uchun bir qator qo‘shimcha tarmoqlar yuzaga keltirdi. Xususiy
shaxslar uchun kredit tarixi muhim, tashkilotlar uchun esa –«investitsion sinf»dan to «axlat»gacha bo‘lgan kredit reytinglari mavjud. Blokcheyn
tizimida esa istalgan shaxs an’anaviy qarz majburiyatlarini to‘g‘ridan-
to‘g‘ri chiqarishi, ayirboshlashi va tartibga solishi, shu tariqa, risk va
harajatlarni pasaytirishi hamda tezlik va shaffoflikni ancha oshirishi
mumkin. Bu xolda iste’molchilar bevosita boshqa iste’molchilardan qarz
olishi ham mumkin bo‘ladi.
75
Bu ayniqsa, bank hizmatlari bilan qamrab olinmaganlar va butun
dunyo bo‘ylab faoliyat yuritadigan halqaro tadbirkorlar uchun juda muhim
amaldir.
