• Nasl qoldirish instinkti
  • O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi f. I. Xaydarov n. I. Xalilova




    Download 2.94 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet27/346
    Sana01.11.2023
    Hajmi2.94 Mb.
    #92952
    1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   346
    Bog'liq
    хайдаров, халилова. umumiy psixologiya
    ekons, Axborotni himoyalashning texnik usullari va vositalari topshirig` 3-modul, 38-мактаб ҳозирги ҳолат (2), download-document (1), Ma’lumotlar bazasining taqsimlangan tizimida axborot xavfsizligi
    Ovqatlanish instinkti - hayvonlarning o’zi va bolasi uchun ovqat qidirib topish
    ovqat g’amlash harakatlaridir. 
    Himoyalanish instinkti - hayvon o’z hayotini va omonligini saqlash 
    harakatlarida ifodalanib, u ikki ko’rinishda sodir bo’ladi. Birinchisi dushmanga 
    hujum qilish, ikkinchisi o’zini himoya qilishdir. har bir hayvon dushmandan 
    himoya qilish uchun biror organidan shoxlari, tuyoqlari, tish-tirnoqlari, tikanlari 
    kabi yoki zaharli-qidli suyuqlikdan foydalanadi. Masalan, Afrika kobrasi o’z 
    zahrini 3,5 metr masofagacha ota oladi. Amerikada terisining usti qora jun bilan 
    qoplangan uncha katta bo’lmagan bir yirtqich hayvon yashaydi. U amalda barcha 
    turdagi yirtqich hayvonlarning hujumidan saqlangandir. hayvonlar uni orqasidagi 
    uzun chiziqidan tanib oladi. Bu hayvon skuns deb ataladi. Tabiat skunsga bir bezni 
    ato etganki, u benihoya zaharli, hidli suyuqlik tarqatadi. Salgina xavf tug’ilishi 
    bilanoq, skuns dushmaniga orqasini o’girib, dumini ko’taradi va havoga suyuqlik 
    purkaydi. Natijada eng katta yirtqichlar ham bir necha soat davomida "qushidan 
    ketib qoladi". Amerika qit'asidagi barcha hayvonlar skunsni chetlab o’tishga 
    harakat qiladilar. Bu hayvonni yangi iqlimga moslashtirishga qaror qilinib, yosh 
    hayvonlarni oldiniga o’ralgan maydonda saqlashdi. Yirtqichlarni parvarish qilishda 
    xizmatchilar qiynalmas-liklari uchun hayvonlardagi mumak bezlari olib tashlandi. 


    29 
    Erkinlikka qo’yib yuborilgan skunslar o’rmonlarda bemalol yurishardi. Skunslarga 
    hujum qila boshlanganida, ular qochmasdan, orqalarini o’girib turishaverdi va 
    dushmanlarining yengilgina o’ljasiga aylanishdi. Shundan keyin, skunslarning 
    bezlari kesib tashlanmay, ularni boqishning boshqa usullari topildi. 
    Nasl qoldirish instinkti - bu ota-onalik instinkti sifatida ko’rinib, nasl - 
    avlod uchun g’amxo’rlik qilish, uni ma'lum vaqtgacha ovqat bilan ta'min etish, 
    xavf-xatardan saqlash o’z bolalarini parvarish qilish tug’ma mahoratiga ega bo’lib, 
    o’z naslining kelajagi haqida g’amxo’rlik qiladi. Jumladan, o’rgimchakning ba'zi 
    turlarida urg’ochilari o’z tuxumi uchun tolalardan pillalar yasaydi. Bu pillani 
    urg’ochi o’rgimchak qo’riqlab va tez-tez ko’chirib yuradi, o’rgimchak bolalari 
    paydo bo’lishi bilan urg’ochi o’rgimchak uyalarini yonidan siljimasdan qo’riqlab 
    turadi. Nasli kattalashgani sari urg’ochi o’rgimchak ham ularga shuncha befarq 
    bo’la boradi va so’ngra esa o’rgimchak bolalari mustaqil harakat qiladigan bo’lib, 
    qolgandan keyin ularni tashlab ketadi.

    Download 2.94 Mb.
    1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   346




    Download 2.94 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi f. I. Xaydarov n. I. Xalilova

    Download 2.94 Mb.
    Pdf ko'rish