|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. MirsharipovBog'liq MATERIALLARNI TEXNOLOGIK Diplom scaner neew, Diplom tarjima, Mavzu Kabel liniyalarni montaj qilishni o, PhD Dissertatsiyasini rasmiylashtirish qoidalari, Мустаыил ишлар мавзуси, 4, Gidrologiya, Dars jadvali, оплатной Информация, Ro\'ziboy tayor, ILOVALAR, O’rta osiyoda beshta Davlatdan tashkil topgan, 4-ma'ruza, 2 mavzu Amon, shox4.2. Parovozlar
Parovoz deb bug’li porshenli mashina va qozondan tashkil topgan,
mustaqil bug’ kuchi energiyasini hosil qiluvchi qurilmaga ega bo’lgan
lokomotivga aytiladi. Parovoz lokomotivlarning eng qadimiy turi bo’lib,
uning foydali ish koeffisienti 7% ni tashkil qiladi. Karerlarda asosan
keng izli parovozlar ishlatiladi. Tor izli, kam quvvatli parovozlar juda
kam ishlatiladi.
Parovozlar tenderli va tendersiz yoki tank-parovozlarga bo’linadi.
Tenderli parovozlar suv va yoqilg’i joylashgan maxsus sig’imli
tenderga ega. Tender parovozga temir yo’l liniyalarida uzoq vaqt
ishlashiga imkon beradi. Parovoz tenderida 7÷20 t qo’mir va 20÷25 m
3
suv mavjud bo’ladi.
Tank-parovozlar tenderga ega emas; yoqilg’i va suv zahiralari
parovozning o’zida (suv yon qismi yoki yuqorigi babkada, yoqilg’i esa
mashinist budkasi orqasidagi yashikda) joylashgan bo’ladi. Tank-
parovozlarda ikki yoki uchta harakatlanuvchi o’q mavjud bo’lganligi
sababli egri radiusli (30÷40 m) joylarda burilishga imkon beradi.
Parovozlarning
ishlash
tamoyili
quyidagicha:
yoqilg’ining
yonishidan hosil bo’lgan issiqlik bug’ qozonida joylashgan suvni
qizdirishi natijasida bug’ hosil qilinadi. Hosil qilingan bug’ parovozning
bug’ mashinasiga yo’naltiriladi va bug’ mashinasi porsheni ilgarilanma-
qaytma harakatga keltiriladi. Bu harakat krivoship-shatun mexanizmi
orqali parovozning aylanma harakatlanuvchi o’qiga uzatiladi.
Parovozlar quyidagi asosiy qismlarga ega: qozon, bug’ mashina va
ekipaj qismi.
Parovoz qozoni uch qismdan iborat – o’txona, tsilindrik qism va
tutun qutisi.
Qozonning tsilindrik qismida suv intensiv ravishda bug’ga
aylanadi. So’ng hosil bo’lgan bug’ mashinist tomonidan sozlagich
yordamida bug’ mashinasiga uzatiladi.
Bug’ mashinasi parovozning ikkinchi asosiy tarkibiy qismi bo’lib
hisoblanadi. Bug’ mashinasi har bir parovozda ikkitadan, ya’ni ikki yon
tomoniga o’rnatiladi.
Bug’ mashinasi tsilindr, bug’ taqsimlovchi va harakatlanuvchi
mexanizmdan iborat bo’ladi. Ishchi tsilindrlarga kelayotgan bug’
miqdori taqsimlagich, ya’ni zolotnik orqali sozlanadi. Zolotnik va
kulisali mexanizm yordamida parovoz harakat yo’nalishini o’zgartiradi.
Ekipaj qismiga parovoz ramasi, ressorga osish tizimi, yurish
qismlari, ilgakli va zarbali asboblari va tormoz tizimi kiradi.
41
Tenderli keng izli parovozlar avtomatik havo tormozlariga ega. 9P
tank-parovozi esa havo va qo’l tormozlari qurilmalariga ega. 1000 va
750 mm li tor izli tender parovozlar bug’li va qo’l tormoziga ega.
4.1-jadval
Seriya
G’ildirak
formulasi
Tirkama
og’irligi,
t
Hisobiy
og’irlik,
t
Maksimal
tezlik,
km/soat
Hisobiy
tortish
kuchi, N
Umumiy
uzunligi,
(tender
bilan) mm
Izi 1524 mm bo’lgan
E
m
.......
0 - 5 - 0
82,9
125
65
202000
20504
E
o
.......
0 - 5 - 0
83,5
130
65
202000
20865
O’ .......
1 - 4 - 0
64,2
120
70
101500
20721
9P (tank-
parovoz)
0 - 3 - 0
54
54
25
108000
9960
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti r. J. Tojiev, R. X. Mirsharipov
|
