O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

Download 3,23 Mb. Pdf ko'rish
bet	35/41
Sana	20.11.2023
Hajmi	3,23 Mb.
	#101657

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 ... 41

Bog'liq
Avtotransport vositalarining tuzilishi

16 – LABORATORIYA ISHI

AVTOMOBILNING RUL BOSHQARMASI TUZILISHINI
O‘RGANISH

16.1. Ishdan ko‘zda tutilgan maqsad:
Rul boshqarmasining tuzilishi, ishlash prinsipi bilan tanishtirish.
Rul mexanizmi, yuritmasi va rul kuchaytirgichlarning vazifasi,
tuzilishi, ishlashi va ularning konstruksiyalarini o‘rganishdan
iboratdir.
16.2. Ish bo‘yicha qisqacha nazariy ma’lumotlar

Avtomobil harakatlanganda uning yo‘nalishi oldingi g‘ildiraklarni

burib o‘zgartiriladi. Bu vazifasini rul boshqarmasi bajaradi.
Avtomobil burilayotganda uning barcha g‘ildiraklari yonga
sirpanmasdan g‘ildirashi uchun bir nuqtada chizilgan aylanalar
bo‘yicha harakatlanishi lozim. Bu nuqtani burilish markazi deb
ataladi.
G‘ildiraklarning bitta burilish markazi atrofida harakatlanishi
boshqariluvchi g‘ildiraklarni har xil burchakka burib ta’minlanadi.
Bunda ichki boshqariluvchi g‘ildirakning burilish burchagi (

I
) tashqi
g‘ildirakniki (

T
) dan katta bo‘ladi.
Rul mexanizmi boshqariluvchi g‘ildiraklarning yengil burilishini
ta’minlaydi. Boshqariluvchi g‘ildiraklarning yengil burilishi rul
mexanizmining uzatish soniga bog‘lik, qancha katta bo‘lsa
boshqariluvchi g‘ildiraklarning burilishi ham shuncha yengil bo‘ladi.
Lekin uzatish sonining kattaligi o‘z navbatida, boshqariluvchi
g‘ildiraklarni burish uchun sarflanadigan vaqtni uzaytiradi.
Rul yuritmasi soshkadan berilgan kuchni boshqariluvchi
g‘ildiraklarning sapfalariga uzatadi. Yuritma detallari shunday
ulanishi kerakki, boshqariluvchi g‘ildiraklarni burganda richag va
tortqilar bir-biriga nisbatan birikmalarda turli tomonga yengil og‘ishi,
va shuningdek, ular o‘z birikmalaridan zarur miqdordagi kuchni uzata
olishi lozim. Buning uchun rul yuritmasining detallari bir-biri bilan
sharnirli ravishda, dumaloq kallakli barmoqlar vositasida biriktiriladi.

74
16.1 – rasm. Nomustaqil osmali avtomobil rul boshqarmasi sxemasi:
1 – rul chambaragi; 2 – rul kolonkasi; 3 – charvyak; 4 – sektor;
5 – soshka; 6 – bo‘ylama tortqi; 7, 9 va 12 – g‘ildiraklarni burish
sapfalari richaglari; 8 – sapfaning burilish o‘qi – shkvoren;
10 – ko‘ndalang tortqi; 11 – o‘q; 13 – sapfa.

Download 3,23 Mb.

1 ... 31 32 33 34 35 36 37 38 ... 41

Download 3,23 Mb.

Pdf ko'rish