O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta„lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti




Download 1,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/53
Sana22.11.2023
Hajmi1,97 Mb.
#103279
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   53
Bog'liq
Materialshunoslikning fundamental asoslari

7 – AMALIY MASHG„ULOT 
MIM-7 METALLOGRAFIK MIKROSKOPNI 
TUZILISHINI O„RGANISH 
 
Amaliy mashg„ulotni o„tishdan maqsad: MIM-7 metallografik 
mikroskopini tuzilishi va ishlashi bilan tanishish. 
Amaliy mashg„ulotning mazmuni: Metall va qotishmalarning 
tuzilishini makro va mikrotahlil, rentgen, shuningdek defektoskopiya 
(rentgen, magnit, ultratovush va boshqa) usullari bilan tadqiqot qilinadi. 
Makrotahlil (makroanaliz) usuli bilan makrostruktura, ya‘ni oddiy 
ko‗z bilan yoki lupa yordamida ko‗rinadigan struktura o‗rganiladi. Bun-
day yirik nuqsonlar, ya‘ni darzlar, cho‗kish chuqurchalari, gaz 
pufakchalari va boshqalar, shuningdek aralashmalarning metallda note-
kis taqsimlanganligi aniqlanadi. Makrostruktura yordamida metallning 
singan joyi makroshlifi bo‗yicha o‗rganiladi. Makroshlif metall va 
qotishma namunasi bo‗lib, uning bir tomoni jilvirlangan, yaxshilab 
yog‗dan tozalangan, mahsus reaktivlar ta‘sir ettirilgan bo‗ladi va 5-10 
marta kattalashtiriladigan optik lupa ostida yoki MBS-2 mikroskopda 
kuzatiladi. 
Metall va uning qotishmalaridan mikrotahlil uchun makroshliflar 
tayyorlash texnologiyasi quyidagicha: Mikroshlif stanokda yoki metall 
qirqish arrasida kesib olinadi. Shlif tayyorlashda quyidagi o‗lchamlar 


32 
tavsiya etiladi, (agar namuna silindrik bo‗lsa) 12 mm yoki 12x12 mm. 
Namunaning balandligi 10 – 15 mm. Kesib olingan namuna abraziv 
charxda tozalanadi. Namunani tozalaganda o‗ta qizishi mumkin emas. 
Tekislangan namuna jilvirlash qog‗ozi yordamida silliqlanadi, bunda 
jilvirlash qog‗ozining 12-3 markasidan (uning donadorligi 125-200 
mkm) uning M 40-M4 markasigacha (donadorligi 28-35 mkm) namuna 
yuzasida chiziqlar yo‗qolguncha tozalanadi. Jilvirlash qog‗ozi silliqlash 
uchun to‗g‗ri tekislikka yotqiziladi. Eng kichik donali qog‗ozda 
jilvirlangandan keyin namuna yuvilib, uning yuzasidagi qolgan 
chiziqlarni yo‗qotish uchun yaltiratiladi. Namunaning yuzi aylanma 
xarakat qiladigan ustiga na‘mat yoki fetro tortilgan disk yordamida 
yaltiratiladi. Yaltirash davomida diskka xrom oksidining suvdagi ara-
lashmasi sepilib turiladi, alyuminiy oksidi mayda donali kukun ko‗ri-
nishda suritiladi. Reaktiv eritmasi ta‘sir ettirilmagan mikroshlifni

Download 1,97 Mb.
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   53




Download 1,97 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta„lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

Download 1,97 Mb.
Pdf ko'rish