-chizma Oltin va qog’oz pullarning o’zaro bog’liqligi

Download 8,58 Mb. Pdf ko'rish
bet	96/652
Sana	11.07.2024
Hajmi	8,58 Mb.
	#267370

1 ... 92 93 94 95 96 97 98 99 ... 652

Bog'liq
IQTISODIYOT NAZARIYASI

5. O’zbekistonda milliy valyuta – so’mning muomalaga kiritilishi

4.3-chizma
Oltin va qog’oz pullarning o’zaro bog’liqligi

Bozor iqtisodiyoti sharoitida pul faqatgina umumiy ekvivalent bo’lib emas, balki
o’z egasining qo’lida foyda, daromad olish vositasi bo’lib xizmat qiladi, o’zidan-o’zi
o’suvchi qiymatga, bir so’z bilan aytganda kapitalga aylanadi. Buning natijasida
qog’oz pullar ikkita tarkibiy qismga ajraladi: naqd pullar (qog’oz pul, tanga-chaqalar)
va kredit pullar (chek, veksel, sertifikat, to’lov talabnomalari va h.k.). Ularning tub
xususiyatlari 4.4-chizmada aks ettirilgan.

4.4-chizma
Naqd va kredit pullarning xususiyatlari
22
Yusupov R.A. Bozor munosabatlariga o’tish jaraёnida milliy valyuta barqarorligini ta’minlashning nazariy asoslari.
I.f.n. ilmiy darajasini olish uchun ёzilgan dissеrtatsiya avtorеfеrati. T., 2001, 9-11-b.
Nafliligi
Oltin pul
Qiymati
Ch
еklangan rasmiy
naflilik
Qo
g’oz pullar
Qiymat b
еlgisi
R
еal naflilik
Rasmiy naflilik
Oltinning qiymati
Qiymat b
еlgisi
Qo
g’oz pullar
Ch
еklangan rasmiy
naflilik
Q
o’shimcha naflilik
Qiymat b
еlgisi
Naqd pullar
Kr
еdit pullar
Vakolatli qiymat

92
Bundan ko’rinadiki, pul kapital sifatida muomalada bo’ladi, unga qo’shimcha
ijtimoiy vazifa yuklatiladi. Endi u daromad keltiradigan maxsus vositaga aylanadi
23
.
Shunday qilib, tovar ayirboshlash, ishlab chiqarish va pulning kelib chiqishi
hamda tovar-pul muomalasining rivojlanishi bozor va bozor iqtisodiyotining kelib
chiqishiga sabab bo’ldi va uning rivojlanishiga shart-sharoit yaratdi.
5. O’zbekistonda milliy valyuta – so’mning muomalaga kiritilishi

Download 8,58 Mb.

1 ... 92 93 94 95 96 97 98 99 ... 652

Download 8,58 Mb.

Pdf ko'rish