9
I BОB. BOSHLANG`ICH SINFLARDA MАTЕMАTIKАNI O`QITISHNING
ILMIY JIHATLARI
1.1. Ta`lim jarayonida matematika faning o`rni
Mavzuning dolzarbligi. O’zbekiston Respublikasi demokratik davlat sifatida
shakllana boshlagach, ijtimoiy, iqtisodiy, ma’naviy, siyosiy, ma’daniy va ma’rifiy
sohalarning barchasida tub o’zgarishlar yuz berdi.
Har qanday jamiyat
taraqqiyotining asosini yoshlar ta’lim – tarbiyasi belgilashi islohotlarning ustuvor
yo’nalishini tashkil etadi. Shuning uchun mamlakatimiz aholisining asosiy qismini
yoshlar tashkil etar ekan ularning ma’naviy komolotini ta’minlaydigan uzluksiz
ta’lim tizimi mutloqo yangicha fikrlaydigin, faol, tashabbuskor, zamonaviy bilim,
ko’nikma va malakaga ega bo’lgan, har bir narsa hodisa jarayon to’g’risida erkin
fikrlay oladigan barkamol shaxsni shakllantirishni nazarda tutadi.
Shuningdek qator me’yoriy hujjatlarda va O’zbekiston Respublikasining
Ta’lim to’g’risidagi qonuni , Kadrlar tayyorlash milliy dasturi
da turli fanlarni
jumladan matematika fanini o’qitishning sifatini oshirish bilan birga
o’quvchilarning tafakkurini, shaxsiy sifatlarini,
matematik savodxonligini
shakllantirish hamda ijodiy qobiliyatlarini o’stirish masalalari belgilab berilgan.
Boshlang’ich sinflarda har qanday o’quv predmeti kabi matematika predmeti ham
ta’limiy, tarbiyaviy, amaliy vazifalarni hal qilishi kerak. Matematika o’qitishning
asosiy vazifalaridan biri o’quvchilarda hasoblash, o’lchash va grafika
ko’nikmalarining ma’lum aniq tizimini hosil qilishdan iborat
Metodik masalalar har bir darsda yuzaga keladi, Shu bilan birga odatda, ular
bir qiymatli echimga ega emas. O`qituvchi darsda yuzaga kelgan metodik
masalaning mazkur o`quv vaziyati uchun eng yaroqli
echimini tez topa olishi
uchun bu soxada etarlicha keng tayyorgarlikka ega bo`lishi talab etiladi.
Matematika boshlang`ich ta`lim metodikasining predmeti quyidagilardan
iborat:
1.Matematika o`qitishdan ko`zda tutilgan maqsadni aniqlab asoslash (nima
uchun matematika o`qitiladi, o`rgatiladi)
10
2. Matematika o`qitish mazmunini ilmiy ishlab chiqish (nimani o`rgatish) bir
tizimga keltirilgan bilimlar darajasini o`quvchilarining yosh xususiyatlariga mos
keladigan qilib qanday taqsimlansa, fan asoslarini o`rganishda
izchillik
ta`minlanadi, o`quv ishlariga o`quv mashg`ulotlari beradigan yuklama bartaraf
qilinadi, ta`lim mazmuni o`quvchilarning aniq bilim olish imkoniyatlariga mos
keladi.
3.O`qitish metodlarini ilmiy ishlab chiqish (qanday o`qitish kerak) ya`ni,
o`quvchilar hozirgi kunda zarur bo`lgan iqtisodiy bilimlarni, malaka,
ko`nikmalarni va aqliy faoliyat qobiliyatlarini egallab olishlari uchun o`quv ishlari
metodikasi qanday bo`lishi kerak?
4.O`qitish
vositalari-darsliklar,
didaktik
materiallar,
ko`rgazmali
qo`llanmalar va o`quv- texnika vositalaridan foydalanish (nima
yordamida
o`qitish)
5.Ta`limni tashkil qilishni ilmiy ishlab chiqish (darsni va ta`limning darsdan
tashqari shakllarini qanday tashkil etish).
