11
1.Dastlabki omillarning jamlanishi bilan bog`liq matematikaning paydo
bo`lish davri.Bu davrda matematika hali alohida fan tariqasida o`zining
predmeti
va metodiga ega bo`lmay, balki matematikadan faqat ayrim faktlar to`planadi.
Bunga misol qilib qadimgi Misr, Bobil, Xitoy va Hind matematikasini ko`rsatish
mumkin.
2.Elementar matematika davri. Bu davrga qadimgi Yunon matematiklari
asos soldilar va uni O`rta Osiyodagi O`rta Sharq olimlari jumladan Al-Farg`oniy,
Abu Ali Ibn Sino, Umar Xayyom, Ulug`beklar davom ettirdilar.
3.O`zgaruvchan miqdorlar matematikasi davri.
4.Klassik oliy matematika davri.
O`quvchilaning matematik bilimlarni o`zlashtrishi faqat o`quv ishida to`g`ri
metod tanlashga bog`liq bo`lmasdan, balki o`quv
jarayonini tashkil qilish
formasiga ham bog`liqdir. Dars deb dastur bo`yicha belgilangan, aniq jadval
asosida , aniq vaqt mobaynida o`qituvchi rahbarligida o`quvchilarning o`zgarmas
soni bilan tashkil etilgan o`quv ishiga aytiladi.
Dars vaqtida o`quvchilar matematikadan
nazariy malumotga, hisoblash
malakasiga, masala yechish, har xil o`lchashlarni bajarishga o`rganadilar, ya`ni
darsda hamma o`quv ishlari bajariladi.
Matematika darsining o`ziga
xos tomonlari, eng avvalo, bu o`quv
predmetining xususiyatlaridan kelib chiqadi. Bu xususiyatdan biri shundan
iboratki, unda arifmetik material bilan bir vaqtda algebra
geometriya elementlari
ham o`rganiladi.
Matematika boshlang`ich kursining boshqa o`ziga xos tomoni nazariy amaliy
masalalarning birgalikda qaralishidir. Shuning uchun xar bir darsda yangi bilimlar
berilishi bilan unga doir amaliy o`quv malakalar sngdiriladi.
Taniqli olim J.Ikromov o`zining “Язык обучения математики” kitobida
“Maktab o`quvchilarining matematik madaniyati shakllanishi bir necha davrga
bo`linadi”,-deb ta`kidlaydi. Birinchi navbatda ular ob`ektiv
tushunchalarning
birgalikda tashkil etadigan mazmuni –
matematik reallikni aniqlab oladilar. Bunda
12
ob`ektlarning aniqlik xususiyatlari bilan tarixiy jihatlar o`rtasidagi bog`liqlik
alohida ahamiyat kasb etadi.
Bu erda
matematik reallik jumlasiga e`tibor qaratadigan bo`lsak ushbu
reallikni o`quvchilar matematik hisob kitoblarning turmush jarayonidagi
ahamiyatini bevosita bilganlarida ya`ni kundalik turmush bilan bog`liq
misol va
masalalarni bevosita bajarganlaridagina his qiladilar. Demak kundalik turmush
bilan bog`liq holda matematika o`qitishni tashkil etish o`quvchi faoliyatida muhim
ahamiyatga egadir.
Kundalik turmush bilan bog`liq misollar yechish asosida