22
daqiqalar bo‘ladiki, kishi o‘z maqsadini aniq belgilab olishi zaruratga
aylanadi. (S. Karomatov.) 11. Tilning go‘zallik qoidasi –
mantiq va
tabiiylik, boylik manbai xalqchillik. (Asqad Muxtor.) 12. Cho‘lda qish
qancha qahrli kelsa, bahor shuncha muloyim bo‘ladi. (S. Karomatov.)
13. Eh, ko‘ksi so‘qirlik ko‘zi so‘qirlikdan qanchalik yomon Shuncha
ajoyib mashinalar kashf etgan dono odamlar nega kishining yuragini,
fikru e’tiqodini ro‘yi rost ko‘rsatadigan, aniqlab beradigan birorta
asbob o‘ylab topolmaydilar (Shuhrat.)
18-mashq. Quyidagi gaplar ichidan iboralarni toping va
ma’nosini izohlab, ular ishtirokida yangi gaplar tuzing.
1. Shundagina u tark etilgan guliga behad achinib ketdi, dilini
g‘ussa chulg‘adi. (A.S.Ekzyuperi.) 2. Devorning shundoqqina tagida,
odamni chaqsa, yarim minutda til tortmay o‘ldiradigan
bir ilon
bo‘ynini gajak qilgancha Kichkina shahzodaga tikilib turardi.
(A.S.Ekzyuperi.) 3. “Ha, shuning uchun og‘zi qulog‘ida ekan-da!”
(O‘.H.) 4. “Kelganiga ancha bo‘lgan ekan-da...” – Alimardon nima
uchun quvonayotganini o‘zi bilmasa ham qizdan ko‘z uzolmay qoldi.
(O‘.H.) 5. Alimardon uning har bir harakatini diqqat bilan kuzatar,
miyasi g‘uvillab ketgan, chalkash tuyg‘ular ichida to‘lqinlanar edi.
(O‘.H.) 6. U favvoradan ko‘z uzmay o‘tirar,
chehrasi suv ichida
aylanayotgan nurlar aksida goh qizarib, goh ko‘karib ko‘rinardi.
(O‘.H.) 7. Muqaddam shiftga tikilgancha yotar, xayoli chuvalashib
ketgan, nimani o‘ylayotganini o‘zi bilmasdi. (O‘.H.) 8. Lekin tabiatan
ko‘ngli ochiq kishi bo‘lgani uchun Sodiqni ko‘rib, o‘rnidan turdi. (Sh.
X.) 9. Barot chol
katta choynakda choy keltirdi, stolning u boshiga
qo‘yib, qo‘l qovushtirdi. (Sh. X.) 10. Biroq uning ko‘ngli juda
yumshoq edi. (J.Vern.) 11. Notanish kishi kapitan ko‘prik hasiga
qaytdi va kema panjarasiga tirsaklarini tiragancha tag‘in o‘yga
cho‘mdi. (J.Vern.) 12. Negaligini
xudo biladi-yu dilimni yana
qo‘rg‘oshindek g‘ashlik qopladi. (A.S.Ekzyuperi.).
