O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Download 1.48 Mb.
bet	6/6
Sana	16.05.2023
Hajmi	1.48 Mb.
	#60203

1 2 3 4 5 6

Bog'liq
2-laboratoriya ishi Raxmatov
4. jahon mamlakatlarida qiyosiy pedagogika jamiyatlarining faoliyati va vazifalari, Azimov Jasurbek, matemtarixi, xitoy matematikasi

da = Kx,
keyin koeffitsient (TO) o'lchash moslamasining sezgirligi (transduser) deb nomlanadi. Aks holda, sezgirlikni statik xarakteristikaning hosilasi deb tushunish kerak.
O'lchov o'lchov asboblarining muhim xarakteristikasi - bu o'lchov bo'linishi, ya'ni. Bu o'lchov qiymatining o'zgarishi, bu ko'rsatkichning harakatiga o'lchovning bitta bo'linmasiga to'g'ri keladi. Agar o'lchash diapazonining har bir nuqtasida sezgirlik doimiy bo'lsa, unda shkala bir xil deb nomlanadi. Noto'g'ri o'lchov bilan o'lchov vositalarining eng kichik shkalasi bo'limi normallashadi.
Raqamli qurilmalarda aniq shkala mavjud emas va bo'linish narxi o'rniga qurilmaning o'qishidagi raqamning eng kam sonli bo'linmasining narxi ko'rsatilgan.
O'lchov vositalarining eng muhim metrologik xarakteristikasi bu xato

SI ning maxsus nom va belgilanishga ega bo‘lgan hosilaviy birliklari.

SI ning maxsus nom va belgilanishga ega bo‘lgan hosilaviy birliklari

Kattalik			Birlik
Nomi	O‘lcham – ligi	Nomi		Belgisi	SI ning asosiy va hosilaviy birliklari orqali ifodalanishi
1	2	3		4	5
Yassi burchak	l	Radian		rad	m×m^– 1=1
Fazoviy burchak	l	steradian		sr	m²×m^– 2= l
Chastota	T^– 1	gers		Hz	s^– 1
Kuch	LMT^{– 2}	nyuton		N	m× kg×s^{– 2}
Bosim	L^{– 1}MT^{– 2}	paskal		Pa	m^{– 1}× kg×s^{– 2}
Energiya, ish, issiqlik miqdori	L²MT^{– 2}	djoul		J	m²× kg×s^{– 2}
Quvvat	L²MT^{– 3}	vatt		W	m²× kg×s^– 3
1	2	3		4	5
Elektr zaryadi, elektr miqdori	TI	kulon		С	s×A
Elektr kuchlanish, elektr potentsial, elektr potentsiallar ayirmasi, elektr yurituvchi kuch	L²MT^– 3I^{– 1}	volt		V	m²× kg×s^– 3 – A^{– 1}
Elektr sig‘im	L^–2M^–1T⁴I²	farad		F	m^{– 2}×kg^{– 1}s⁴A²
Elektr qarshilik	L²M^{– 1}T³I²	om		Ω	m²×kg×s^{– 3} A²
Elektr o‘tkazuvchanlik	L^-2M¹T^-3I^-2	simens		S	m^– 2×kg^{– 1}×s³ A^– 2
Magnit induktsiyasining oqimi, magnit oqimi	L²MT^–2I^–1	veber		Wb	m²×kg×s^{– 2}×A^– 1
Magnit oqimining zichligi, magnit induktsiyasi	MT^–2I^–1	tesla		T	kg×s^{– 2}×A^{– 1}
Induktivlik, o‘zaro induktivlik	L²MT^{– 2}I^{– 2}	genri		H	m²×kg×s^– 2×A^– 2
Selsiy temperaturasi	θ	Selsiy gradusi		⁰С	K
Yorug‘lik oqimi	J	lyumen		lm	cd×sr
Yoritilganlik	L^– 2J	lyuks		Ix	m ^{– 2}×cd×sr
Radioaktiv manbadagi nuklidlarning aktivligi (radionuklidning aktivligi)	T^{– 1}	bekkerel		Bq	s^{– 1}
Ionlovchi nurlanishning yutilgan dozasi, kerma	L²T^{– 2}	grey		Gy	m²s^{– 2}
Ionlovchi nurlanishning ekvivalent dozasi, ionlovchi nurlanishning effektiv dozasi	L²T^{– 2}	zivert		Sv	m²s^{– 2}
Katalizator aktivligi	NT^{– 1}	katal		kat	mol – s^{– 1}

II. Amaliy topshiriq

3 – jadvaldan o’z variantingiz nomerlari bo’yicha amaliy topshiriqlarni bajaring.

3 – jadval

22-variant

1-masala: O'lchov tarozisining yuqori ko'rsatkichi . O'lchanayotgan mahsulotning haqiqiy massasi , uning o'lchangan qiymati bo'lsa, o'lchash xatoliklarini aniqlang.

1-masala: Bosim R(MPa) ni o‘lchashdagi tasodifiy kattaliklar intervalda bir tekis (teng) taqsimlanish funksiyasiga ega, bu yerda ga, ga teng. Ehtimollikning ko‘rilayotgan taqsimlanish funksiyasi uchun matematik kutilma MP ni va dispersiya ni toping?

2-masala.

Xulosa.
Men bu topshiriq davomida SI ning maxsus nom va belgilanishga ega bo‘lgan hosilaviy birliklari, O‘lchash vositalarini tanlashda ularning qanday majmuini hisobga olish o’rgandim, va o’zimga kerakli bo’lgan ma’lumotlarni oldim, bu ma’lumotlar kelajakda albatta kerak bolishiga yana bir bor amin bo’ldim.

Foydalanilgan adabiyotlar:

https://dl.tuit.uz/
https://uz.wikipedia.org/wiki/Metrologiya
fayllar.org/metrologiya-standartlashtirish-va-sertifikatlashtirish-v4.html?page=3

Download 1.48 Mb.

1 2 3 4 5 6

Download 1.48 Mb.

O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

SI ning maxsus nom va belgilanishga ega bo‘lgan hosilaviy birliklari

Kattalik

Birlik

Nomi

O‘lcham –

ligi

Nomi

Belgisi

SI ning asosiy

va hosilaviy birliklari orqali ifodalanishi

1

2

3

4

5

Yassi burchak

l

Radian

rad

m×m – 1 =1

Fazoviy burchak

l

steradian

sr

m2×m – 2 = l

Chastota

T – 1

gers

Hz

s – 1

Kuch

LMT – 2

nyuton

N

m× kg×s – 2

Bosim

L – 1MT – 2

paskal

Pa

m – 1× kg×s – 2

Energiya, ish, issiqlik miqdori

L2MT – 2

djoul

J

m2× kg×s – 2

Quvvat

L2MT – 3

vatt

W

m2× kg×s – 3

1

2

3

4

5

Elektr zaryadi, elektr miqdori

TI

kulon

С

s×A

Elektr kuchlanish, elektr potentsial, elektr potentsiallar ayirmasi, elektr yurituvchi kuch

L2MT – 3I – 1

volt

V

m2× kg×s – 3 – A – 1

Elektr sig‘im

L–2M –1T4I2

farad

F

m – 2×kg – 1s4A2

Elektr qarshilik

L2M – 1T3I2

om

Ω

m2×kg×s – 3 A2

Elektr o‘tkazuvchanlik

L-2M1T -3I-2

simens

S

m×m^– 1=1

m²×m^– 2= l

T^– 1

s^– 1

LMT^{– 2}

m× kg×s^{– 2}

L^{– 1}MT^{– 2}

m^{– 1}× kg×s^{– 2}

L²MT^{– 2}

m²× kg×s^{– 2}

L²MT^{– 3}

m²× kg×s^– 3

L²MT^– 3I^{– 1}

m²× kg×s^– 3 – A^{– 1}

L^–2M^–1T⁴I²

m^{– 2}×kg^{– 1}s⁴A²

L²M^{– 1}T³I²

m²×kg×s^{– 3} A²

L^-2M¹T^-3I^-2

m^– 2×kg^{– 1}×s³ A^– 2

L²MT^–2I^–1

m²×kg×s^{– 2}×A^– 1

MT^–2I^–1

kg×s^{– 2}×A^{– 1}

L²MT^{– 2}I^{– 2}

m²×kg×s^– 2×A^– 2

⁰С

L^– 2J

m ^{– 2}×cd×sr

T^{– 1}

s^{– 1}

L²T^{– 2}

m²s^{– 2}

L²T^{– 2}

m²s^{– 2}

NT^{– 1}

mol – s^{– 1}