Bitumli
BT
BT-123,
BT-538,
530, 577
Solüvent,
spirit,
skipidar
diski, dvigatellar
detallarida
Kislotaga
chidamli
BT-783
Solovent,
uaytspirit,
skipidar
GF-020
Akkumulyator
kislotasining bug’i
tegadigan sirtlar
Fenolli
FL
FL-724-1
FL-687
Etil spirt
GF-020
FL-03k
Neft mahsulotlari va suv
solinadigan idishlar
Polivenilat
setatli
VL
VL-515
R-60, etil
spirt va etil
tsellyuloza
aralashmasi
Neft mahsulotlari va
suvlar solinadigan idishlar
Kremniy-
organik
KR
KÎ-97,
KÎ-811
Toluol, R-5
Ksilol
Yuqori haroratda ishlay-
digan agregatlarda
Termoplastik smolalardan olinadigan perxlorvinilli va akrilli emallar metallar,
yog’och, betonni bo’yashda keng ishlatiladi. Hosil bo’lgan
pardalar yonmaydi, nam
ta’siriga chidamli, neft mahsulotlari tegadigan sharoitda ham ishlay oladi.
Perxlorvinilli emallar xona haroratida 2-3 soat mobaynida quriydi. Akril smolalar
asosida olingan emallar yaxshi mexanik xossalarga ega. Agar ular epoksid gruntovka
ustidan surtilsa, qoplama 6 yilgacha yaroqli holatda saqlanadi.
Ko’pgina lok-bo’yoq
materiallar epoksid smolalar, bakelit loki kabi
termoreaktiv smolalar asosida olinadi. Ular turli to’ldirgichlar ko’pincha plastifikator
emallar 200-300
0
S gacha haroratda ham ishlay oladi. Ularning ko’pchiligi sovuqlayin
(xona haroratida) qurishi mumkin. Agar qoplama 110-140
0
C haroratga qizdirib
quritilsa, xossalari yaxshilanadi.
Kremniyorganik smolalar asosida issiqqa chidamli bo’yoqlar ishlab chiqariladi.
Ishlab
chiqariladigan loklar, bo’yoqlar markalarining ko’pligi va ularni
belgilashda bir xillik yo’qligi anchagina qiyinchiliklar tug’diradi. Har bir konkret
holda ushbu material uchun berilgan tavsiyalarga rioya qilish zarur.
yengil
avtomobillar va yuk avtomobillarini bo’yashda ishlatiladigan asosiy lok-bo’yoq
materiallari to’g’risida ma’lumot 4.1 va 4.2-jadvallarda keltirilgan.
Gruntovka. Gruntovka bo’yovchi modda (50-70 %) va to’ldirgich moyli yoki
sintetik loklardagi aralashmasidan iborat. Gruntovkalarga qo’yiladigan asosiy talab
shuki, ular bo’yaladigan materiallarning g’ovaklariga kirib,
sirt bilan mustahkam
ilashishi lozim (gruntovkalar haqidagi ma’lumot 4.3-jadvalda keltirilgan). Buning
uchun gruntovka bo’yovchi modda va to’ldirgichning juda mayda zarralardan iborat
bir xil tarkibga ega bo’lishi kerak. Ishlatishdan oldin gruntovka qovushoqligini
kamaytirishi uchun u erituvchi bilan Suyultiriladi. Bo’yovchi
moddalar sifatida
qo’rg’oshinli va ruxli oq emal , temir surigi va boshqa materiallardan foydalaniladi.
qo’rg’oshin surugi metall sirtiga himoya pardasini hosil qilib elektrokimyoviy
korroziyaning rivojlanishini sekinlatadi. Ruxli oq emal asosida tayyorlangan
gruntovkadan foydalanilganda
metall korroziyalanmaydi, chunki birinchi navbatta
aktivroq bo’lgan rux yemiriladi.
Metall sirtlar uchun gliftalli va fenolli GF-073, GF-089, FL-03k
gruntovkalaridan, yog’och sirtlar uchun suv emulütsion PF-099, FL-093, VAU-0150
gruntovkalaridan foydalanish tavsiya etiladi. Ko’p hollarda avtomobillarni bo’yashda
GF-020 gruntovkasidan foydalaniladi. EF-083 epoksid gruntovkasi yaxshi
xossalarga ega.
5.3-jadval. Gruntlarni quritish rejimi va ishlatiladigan sohasi
