Yangi mavzu bayoni:
1.Kashtachilik san’ati tarixi.
2. Kashta buyumlari.
2.Kashtachilikda ishlatiladigan naqshlar.
3.Kashtachilikda ishlatiladigan choklardan namunalar tikish.
O’zbek milliy kashtachiligi amaliy sa’natining eng qadimiy turlaridan bo’lib, u xalqning o’z turmushini go’zal qilish istagi natijasida paydo bo’lib, kashtachilik san’ ati nafaqat mamlakatimizda, balki chet ellarda ham shuhrat qozongan. O’zbek xalq ustalari tomonidan tikilgan kirpech, so’zana, zardevor, gulko’rpa, choyshab kabi buyumlar Germaniya Federativ Respublikasi, Belgiya, Amerika Qo`shma Shtatlari, Hindiston, Afg’oniston kabi Xorijiy, shuningdek, mamlakatimizning barcha viloyatlarida faqat xonadonlarda emas, balki muzeylarda doimiy eksponatga aylanib qolgan. Hozirgacha buyumlar o’ziga xos go’zallik, nafis bezaklarning rang-barangligi bilan kishilarni hayratga solib kelmoqda. Badiiy kashtachilik uzoq tarixga ega,buni arxeologik topilmalar va yozma manbalar isbotlab bermoqda. O’zbek kashtachiligi iqlim, tabiiy sharoit, muhit bilan bog’liq holda barcha kasb-hunarlari bilan birgalikda rivoj topgan. Kashtachilik san’atining eng qadimiysi saqlanmagan, XIV-XV asrlarga mansub miniatyuralar orqali kashtachilikning juda qadimdan rivojlanganliginibilish mumkin.
Ispan elchisi Rui Gonzales de Klavixo Amir Temur saroyida o’zbek milliy kashta bezaklarini ko`rganini kundaligida yozib qoldirgan. 1467 yili Kamoliddin Behzod «Zafarnoma»ga ishlagan. «Temur taxti» miniatyurasida chodirga ishlangan kashtani ham aks ettirgan.
XX asrning II yarmida kashta tikish mashinasining ixtiro etilishi kashtachilik korxonalarining vujudga kelishiga asos soldi. Mashinada kashta buyumlarining ko`p ishlab chiqarilishi ularning badiiyligiga putur yetkazdi. Qo’l kashtalari unutila boshlandi. Lekin ayrim xillarigina saqlanib qoldi. O’zbek kashtachiligi qo’shni xalqlar kashtachiligi ta’sirida boyidi va rivojlandi. O’zbek kashtalariga nazar solsak, unda Hind, Xitoy, Rus, Afg`on, Qozoq, Qirg’iz va Tojik kashtachiliklarining usul va uslublarini uchratamiz.
|
