27
4-§ SHARQ UYG‘ONISH DAVRIDA TA’LIM VA TARBIYA
MASALALARI.
7-12 asrlar davomida Markaziy Osiyoda madaniyat, ilm-fan beiyos rivojlana
bordi. Ayniqsa aniq fanlarga iziishlar keskin orta boshladi. О‘sha tarixiy davrda
al-Xorazmiy, Farobiy, Farg‘oniy, Beruniy, Ibn Sino kabi olimlar dunyoga keldi.
Ular ta’sirida dunyoviy ilmlar rivojlandi. О‘sha ulug‘
mutafakkirlar inson
madaniy-ma’rifiy qarashlarini о‘stirishda о‘z davrida va keyinchalik ham asosiy
rol о‘ynaydilar, inson kamolotiga doir beqiyos ta’limotni yaratadilar.Bu
davrda
arab tili ilmiy va aloqa tili edi. X asr о‘rtalariga kelib, fors-tojik tilida xam ish
yuritila boshlandi. Bu davrda Buxoroda kitob dо‘konlarida bо‘lib,
unda yirik
olimlar va fozil kishilar uchrashib, ilm-fan tо‘g‘risida
turli xil baxslar yuritish
shart edi. Abu Ali Ibn Sino kitob dо‘kondaridan birida Farobiyning Aristotel
«metafizika» siga yozgan sharqlarini sotib olganligi fikrimizning yorqin isbotidir.
11- asrda Xorazmda ilm-fan ayniqsa rivojlandi. Xorazm shoxi Ma’mun о‘z
saroyiga eng zabardast olimlarni taklif etadi.
U tashkil etgan «Baytul xakim»,
