36
isloh qilmay turib, odamlarning ongida о‘zgarish yasab bо‘lmasligini
yaxshi
tushunib yetgan edi.
Munavvar qori
yoshlarni chet elga yuborishni, u yerda ilm fanni
о‘rganishni targ‘ib qiladi. U 1916 yili Toshkentda yig‘ilishda nutq sо‘zlab shunday
deydi: “о‘zbek ziyoli bolalarining Germaniyaga borib о‘qitishga juda muhtojmiz,
bolalar о‘qib,
ilm tahsil olib kelsalar, millatga katta xizmat qila oladilar”.
Munavvar qori fors, arab, rus, turk tillarini mukammal bilgan. Munavvar qori 1917
yil may oyida taraqqiyparvar musulmon yoshlari va ruxoniylar ishtirokida о‘tgan
quriltoyda
“SHо‘roi islomiya” jamiyati raisini muovini etib saylanadi. Natijada
ilg‘or fikrli kishilar uning atrofida tо‘plana boshlaydi. U 1918
yil may oyida
Toshkent shahrida
“Turk о‘chog‘i” ilmiy madaniy jamiyati tuzadi.
U insonning
ma’rifatli bо‘lib, kо‘zi ochilmaguncha na о‘zini, na halqining erkini muhofaza qila
olishini, bu iymonsiz yekanini mutafakkirona noziklik bilan о‘z asarlarida ifoda
etadi.
Abdulla Avloniy 1907-yilda Toshkentning
Mirobod mahallasida,
keyinchalik Degrez mahallasida yangi usuldagi maktablar ochdi.
Xadrada