21
Sitrus mevalar Sitrus mevalar yangiligicha yeyiladi va sharoat, murabbo, jele,
ko’katlar tayyorlashga ishlatiladi.
Apelsin - mevasi dumaloq, sharsimon,
pusti to’q sariq yoki qizg’nsh (Korolyok
navi). Eti tarkibida qand (9% gacha), organik
kislotalar (asosan limon kislota-1,5% gacha),
pektinli
moddalar S vitamini, karotin bor (
8-
Rasm
).
Mandarin - mevasi yapasqi-dumaloq,
to’qsariq rangli, pusti 1 etidan osongina
ajraladi. Pishib yetilgan
mevalarning eti ser-
suv, yumshoq, xushbo’y va ta’mi shirin
bo’ladi. Eti tarkibida qand :(10,5% gacha),
kislotalar (0,1% gacha), S, R, V vitaminlari,
karotin, pektinli moddalar bor.
Limon - mevasining shakli ovalsimon yoki tuxumsimon bo’ladi. Limonning
bo’laklari o’zaro va pusti bilan o’sib-kirishib ketgan bo’ladi. Mazasiga ko’ra
limonning pomologik navlari quyidagi guruhlarga bo’linadi: oddiy (nordon) limon -
tarkibida 5-8%
kislota bor; shirin limon - tarkibida 7-9% qand bor; uni mandarin
yoki apelsin singari yesa ham bo’ladi.
Anjir -Noksimon yoki sharsimon shaklli mevasi qizg’ish yoki to’q
binafsha
rangli bo’ladi. Anjirning eti serurug’ yumshoq, sershira, qizil yoki pushti rangli.
Anjir tarkibida qand (12-23%); pektinli moddalar (05-4%)); kislotalar (1% gacha);
mineral moddalar (1%) dan: kalsiy, fosfor, temir, kaliy; S, V Vg vitaminlar, karotin
bor.
Anor. Anorning mevasi yirik (diametri 12 sm gacha), sharsimon, po’sti oqish
(oq pust) yoki qizg’ish (qizil pust) bo’ladi .Ichida meva xonalarga bo’lingan,
xonalarda ta’mi nordon-shirin, rangi qizil yoki pushti sersharbat etga o’ralgan
urug’lar bor. Anor eti tarkibida qand (19% gacha), kislotalar (limon kislota-1)%
gacha),
S vitamin, temir tuzlari bor. Anor yangiligicha yeyiladi va sharbat olish
uchun ishlatiladi.
Xurmo - mevasi sharsimon,
konussimon, silliq yupqa pusti zarg’aldoq-
sariqdan to’q-qizilgacha rangli; eti shirin, yumshoq, dildiroqsimon bo’ladi. Xurmo
tarkibida qand (20-25%)), oshlovchi moddalar (0,25%), kislotalar ozroq (0,1%), S
vitamini, karotin, yod tuzlari, temir tuzlari bor. Pishmagan xurmo mevasining ta’mi
taxir bo’lib, yaxlatilgandan keyin taxirligi kamayadi.
Pishib yetilgan mevasi
yangiligicha yeyiladi, qiyom, ko’kat qilishga ishlatiladi, quritib olinadi.