Da’stu’rlewshi logikalıq matritsalar (DLM)

Download 146.21 Kb.
bet	2/4
Sana	15.03.2022
Hajmi	146.21 Kb.
	#18697

Bog'liq
Du\'ysenbaev P P.L.matricalar
Daftar usti BARCHA(1), статистика оралик 1, Cтатистика ОН 2022-2023 укув йили 2-булим 35-вариант 2 та сав 1 мас (7), JISMONIY TARBIYA MASHGULOTLARI ISHLANMALARI, Mustaqil ish, т 10 ок, ILMLI AYOL JAMIYAT KO

Da’stu’rlewshi logikalıq matritsalar (DLM) XX ásir 70-jıllarınıń ortalarına kelip, programmalaytuǵın logikalıq matritsalar payda boldı. Olardıń tiykarın programmalaytuǵın matritsa elementi vA hám YOKI izbe-izligi quraydı. 3 trukturaga buferli kaskadning kirisiw hám shıǵıw bólekleri de kiredi. Kirisiw buferleri, egerde olar oǵada quramalı ámellerdi atqarmay atırǵan bolsa, bir fazalı kirisiw signalların parafazaliga ózgertirip, vA elementi matritsasini derek jetkilikli quwatda támiyinlew ushın, signalın qáliplestiredi. Shıǵıw buferleri shıǵıw bóleginde júklemeni támiyinlep, DMM shıǵıwın sırtqı shinaga OE signalı menen yamasa ruxsat beredi, yamasa qadaǵan etedi. Geyde bolsa salıstırǵanda quramalı ámellerdi atqaradı. Informaciyanı cifrlı sistemada qayta islewde protsessor, yad, sırtqı apparatlar hám interfeysli sxemalar kiredi. Protsessor standart apparat bolıp, ol konkret sistema ushın arnawlı buyırtpa tiykarında tayarlanmaydi. Ol talap etilgen máseleni málim buyrıq tiykarındaǵı izbe-izlilikde, oǵan tán bolǵan komandalar járdeminde atqaradı. Yad da standart kishkine-sxemalar járdeminde atqarılıp, onıń wazıypası túrli sistemalar ushın birdey qala beredi. Standart KI3 (úlken integral sxema ) /3 KI3 (standart úlken integral sxema ) lar integraciya dárejesi menen parıq etedi, sebebi olardıń joybar bahası qısıqlıǵı optimallastırılǵanda, júz million dollar bolıwı bul jaǵday ushın sáykes bolıp, úlken muǵdardaǵı kishkine-sxemalardan dúziledi. Standart bólimlerden tısqarı, birpara standart bolmaǵan bólimler bul islenbe ushın bar. Bóleklerdi basqarıw óz-ara tásirin támiyinlew sxemaları bularǵa oid bolıp tabıladı. Standart bolmaǵan sistemalar bólegin ámelge asırıwda tariyxan kishi hám orta dárejeli integral sxemalar qollanılǵan. Kishi I3 hám orta I3 larning qollanılıwında platalardaǵı korpuslar sanı artadı, montaj qıyınlasadı, sistemalar puqtalıǵı hám operativligi pasayadi. 3 hu menen birge, sistemalar ushın arnawlı I3 ni joqarı dárejeli integraciya ushın buyırıw qıyınshılıqlar tuwdı - radi, sebebi bunı proektlestiriwde úlken aqsha hám waqıt sarpı talap etiledi. Payda bolǵan qarama-qarsılıqlardı KI3/O'KI3 lar ushın, programmalanıwshı hám qayta programmalanıwshı strukturalar ushın sheshimi tabılǵan. Keltirilgen jónelislerdiń birinshi wákili — programmalaniwshi logikalıq matritsalar DMM bolıp tabıladı (PLA, Programmable Logic Array), programmalanıwshı matritsali logika DMM (PAL, Programmable Array Logic) hám bazalıq matritsali kristallar BMK hám de ventilli matritsa vM (GA, Gate Array) dep ataladı. PLA hám PAL anglichan tili terminologiyasida, sonıń menen birge, PLD, Program- mable Logic Devicex. KI3/O'KI3 larning programmalanıwshı hám qayta da’stu’rleniwshi strukturalari. DLM nin’ tiykarǵı parametrleri (10. 1-súwret) — kiriw sani m, termlar sani l hám shig’iw sani n. x1... xm ózgeriwshiler Bkir arqalı vA elementlerin kiriwine keldi hám vA matritsada l termlar t den payda boladı. Bul jerde term degende konyunksiya tusinilip, kirisiw ózgeriwshilerin baǵ- lovchi tuwrı yamasa invers kóriniste suwretlengen. 3 hakllanuvchi termlar sanı konyunktorlar sanına yamasa vA matritsalari shıǵıw sanına teń. Termlar YOKI matritsalarining shıǵıw bólegine, yaǵnıy dizyunktorlar kiriwine beriledi, qaysıki shıǵıw funksiyaların qáliplestiriwshi bolıp tabıladı. Dizyunktorlar sanı n-funksiyanı islep shıǵıwshı sanına teń. Matritsa tu’sinik sipatinda XVIII-XIX a’sirler dawaminda jetilistirildi ha’m islep shig’ildi. Da’slepki waqitlarda matritsa geometriyaliq obiektlerdi almastiriw ha’m siziqli ten’lemelerdi sheshiw menen baylanisli tu’rde rawajlandirildi. Ha’zirgi waqitta matritsalar matimatikanin’ ku’shli qurallarinan biri esaplanadi. Matrirsalar sanlar, funksiyalar ha’m matematikaliq belgilerdin’ u’lken massivlerin jalg’iz obiekt sipatinda qaraw ha’m bunday massivlerdi o’z ishine alg’an ma’selelerdiqisqa ko’riniste jaziwha’m sheshiw imkanin beredi. Matritsalar matematika, texnika ha’m ekonomikanin’ tu’rli tarawlarinde ken’ qollaniladi. Ma’seleln, olardan matematikadan algebrik ha’m differensial ten’lemeler sistemasin sheshiwde, kvant teoriyasinda fizikaliq u’lkenlerdi aldinnan aytiwda, internet tarmag’inda mag’liwmatlardi shifrlawda paydalaniladi. Sanlardi jaylastiriwda “Matritsa” tu’sinigi 1850-jilda James Joseph Sylvester ta’repinen kirgizilgen. To’mendegi bo’limde matritsalar teoriyasinin’ tiykarg’i tu’sinikleri menen tanisiamiz ha’m onin’ ayrim ta’replerin u’yrenemiz. Bunda a’hmiyetli tu’sinim ha’m qag’iydalar misallar ja’rdeminde bekkemlenedi, qat’iy tastiyqlardi da’lillewde intuiktiv jandasiwdan paydalaniladi. Solay etip, DMM dizyunktiv normal forma daǵı (DNF) funksiyanı islep shıǵadı (eki júzeli logika ). DMM n logikalıq funksiya sistemasın payda etedi, ol jaǵdayda m argumenti l termdan artıq bolmaydı. Islep shıǵılǵan funksiyalar qálegen termlar kom- binatsiyasidan qáliplesken vA matritsa bolıp tabıladı. DMM programmalanıwı menen qaysı termlar shıǵıw funksiyaların shólkemlestiriwi hám olardıń kombinatsiyaları hám de áyne qanday termlar islep shıǵilıwı anıqlanadı. DMM bipolyar texnologiya tiykarında hám MOM-tranzistorlarda islep shiǵarıladı. Matritsalarda gorizontal hám vertikal baylanıs sistemaları bolıp, kesilisiw túyininde programmalastırıw processinde baylanıs elementleri payda etinadi yamasa joytıladı. Bipolyar DMM K556 PT1 sxemotexnikasida programmalap jumısqa túsiriwshi ulab-uzgichning (bufersiz elementleri) sxeması ápiwayılastırılgan halda suwretlengen. K556 PT1 mikrosxema parametrleri 16, 48, 8 ólshemleri funksiya ólshemi 4, 7, 3 lar ushın fragmentler kórsetilgen. Sonday eken, keltirilgen sistemalar ushın odan paydalanıw jetkilikli bolıp tabıladı: Y1  x1  x2  x3  x2  x3  x1  x4  t1  t2  t3; Y2  x1  x2  x3  x1  x2  x3  x1  x2  x4  x2  x3  x4   t1  t4  t5  t6 ; Y3  x1  x4  x1  x2  t3  t7. VA matritsasida baylanıs elementleri retinde 10. 2, b-suwretde suwretlanganidek, gorizontal hám vertikal shinalar jalǵanıwında tok derekyi hám rezistor menen birgelikte termlar islep shıǵıwda ápiwayı vA sxemalarınan paydalanıladı. To’mendegi kestede ekonmikanin’ tarmaqlari boyinsha resurslarinin’ bo’listiriliw berilgen bolsin. Download 146.21 Kb.

Download 146.21 Kb.