37
kárxananı turaqlılıq hám básekige shıdamlılıqqa alıp keliwshi jańa
ónim islep shıǵarıw keleshekte payda bolıwı múmkin bolǵan
jaǵdaylardı belgilewde bolıp tabıladı.
Boljaw – kárxana, obyekt yamasa hádiyseniń keleshektegi
jaǵdayı hám olardı ámelge asırıw variantları hám múddeti haqqındaǵı
ilimiy tiykarlanǵan pikirler bolıp tabıladı.
Boljawlardı islep shıǵıw
procesi boljaw, yaǵnıy keleshekti
házirgi waqıttan kelip shıqqan túrde aldınnan kóre biliw dep ataladı.
Ekonomikalıq
boljawlardıń tiykarǵı wazıypaları: rawajlanıw
maqsetlerin belgilew, optimal baǵdarlar hám olarǵa erisiw quralların
izlep tabıw, resurslardı hám qoyılǵan wazıypalardı orınlaw
múddetlerin belgilew, kárxana rawajlanıwına tásir etiwi múmkin
bolǵan sheklewlerdi anıqlaw.
Jobalastırıw - balans, normativ, ekonomikalıq-matematikalıq,
statistikalıq, faktorlar boyınsha, kóp variantlı esap-sanaq usıllarınan
ibarat.
Norma - belgilengen túrdegi ónim birligin tayarlaw ushın
jumsalıwshı
shiyki-zat, material, janılǵı, energiya hám
basqa da
resurslardan paydalanıwǵa múmkin bolǵan maksimal yamasa minimal
shegarası bolıp tabıladı.
Normativ - salıstırmalı shama bolıp, tiykarınan payızlar yamasa
koefficientlerde kórsetiledi. Ol miynet quralları hám predmetlerinen
paydalanıw dárejesin, olardıń hár
bir maydan birligi, awırlıq birligi,
kólem birligine sarıplanıwın kórsetip beredi.
Norma hám normativler tómendegi tiykarǵı toparlar tiykarında
islep shıǵıladı:
janlı miynet qárejetiniń normaları;
materiallıq shıǵın normaları;
óndirislik procesti shólkemlestiriw normaları;
miynet qurallarınan paydalanıw normaları;
kárxana cex ásbap-úskeneleriniń joybar quwatına shıǵıw
waqtı normaları.
