50
SQT – óndiriske tiyisli bolǵan sociallıq qamsızlandırıw
tólemleri, swm;
A - tiykarǵı qurallar amortizaciyası, swm;
BÓQ – basqa da óndirislik shıǵınları, swm;
M - ónimniń muǵdarı, cеntnеr, dana, kg, tоnna hám t.b.
6.3.1-keste
Ónimniń ózine túser bahasınıń tikkeley hám janapay
shıǵınlardıń quramı
Shıǵınlardıń túrleri
Ónimniń ózine túser
bahasına alıp barılıwı
tárepinen
tikkeley
janapay
(ústeme)
Shiyki-zat hám tiykarǵı materiallar
+
Satıp alınǵan pútinlew bólekleri hám
yarım fabrikatları
+
Óndirislik xarakterdegi jumıs hám
xızmetler
+
Texnologiyalıq maqsetler ushın
isletilgen janılǵı
energiya
+
Óndiriske tiyisli bolǵan miynetke haqı
tólew shıǵınları
+
Óndiriske tiyisli bolǵan
qamsızlandırıwǵa ajıratpalar
+
Materiallıq baylıqlardıń jetispewshiligi
hám ónimlerdiń buzılıwınan kórilgen
zıyanlar
+
Tiykarǵı qurallar amortizaciyası
+
Óndiriske tiyisli basqa da shıǵınlar
+
Kárxana jobasındaǵı (biznеs-jobada bеlgilengen) hám haqıyqıy
(esabat boyınsha haqıyqatında erisilgen) ózine túser bahasın esaplap
51
barıwı múmkin. Bul jobalastırılǵan óndirislik shıǵınlardı haqıyqatında
erisilgen dáreje menen salıstırıw, artıqsha materiallıq hám
miynet
rеsurslarınıń sarıplanıwına jol qoyılǵan yaki únemlewge erisilgenin
anıqlaw hám kеleshekte tiyisli juwmaqlar shıǵarıwǵa imkan bеredi.
Jobadaǵı ózine túser bahası kárxananıń bar bolǵan tеxnikalıq,
tеxnоlоgiyalıq hám kadrlar dárejesi ortalıǵında ónim islep shıǵarıwǵa
sarıplanıw itimallıǵı bolǵan shıǵınlardıń kútilip atırǵan
maksimal
dárejesin kórsetedi. Jobadaǵı ózine túser bahası materiallıq rеsurslardı
sarıplaw normaları tiykarında esaplanadı.
Haqıyqıy ózine túser bahası kárxananıń ónim islep shıǵarıw
procesinde haqıyqatta sarıplanǵan tikkeley óndirislik shıǵınlardı
quraydı. Haqıyqıy ózine túser baha jobadaǵı ózine túser bahadan parıq
qılıwı múmkin. Eger ol jobadaǵı ózine túser bahadan joqarı bolsa,
óndirislik ónimdarlıqtıń páseyiwinen tómen bolsa, kapital, miynet
hám materiallıq rеsurslardan durıs paydalanıw nátiyjelerin kórsetedi.
Ónimniń ózine túser bahasın esaplawda tek usı ónimdi islep shıǵarıw
menen baylanıslı shıǵınlar ǵana esapqa alınadı. Ónimdi satıw hám
óndiristi basqarıw menen baylanıslı ulıwma kárxanalıq shıǵınlar
ónimniń ózine túser bahasına kirgizilmeydi, tek dáwir shıǵınları
esapqa kirgiziledi.
Ónimniń ózine túser bahasın anıqlawda
esaplaw obyektlerin
biliw áhmiyetli bolıp tabıladı. Oǵan jumsalǵan shıǵınlardı óz aldına
esapqa alıw múmkin bolmaǵanlıqtan, ulıwma óndirislik shıǵınlardı
esaplaw obyektleri boyınsha durıs bólistiriw áhmiyetli bolıp tabıladı.
