Qarshi davlat universiteti international scientific and practical conference on algorithms and current problems of programming

Download 15,84 Mb. Pdf ko'rish
bet	108/551
Sana	15.05.2024
Hajmi	15,84 Mb.
	#234763

1 ... 104 105 106 107 108 109 110 111 ... 551

Bog'liq
Asosiy oxirgi 17.05.2023 18.20

M=52;  Tugun nuqtalar soni – N=71; Algebraik tenglamalar sistemasidagi parametrlar;  Tenglamalar soni - n=142

Hisoblash exsprementi.
Chekli elementlar usuli asosida ikki o‘lchovli jismlarning kuchlanganlik holatining
informatsion modelini dasturiy ta’minoti yaratilgan. Yartilgan dasturiy ta’minotni test
masalani tadbiq qilamiz.
Test masala sifatida 1.a-rasmda berilgan shakldagi smentning M50, M100, M150, M200,
M250, M300 markalaridan tuzilgan oltita beton konstruksiya berilgan bo‘lib, yuqori va
pastki qismlaridan F kuch bilan siqilmoqda. Biz har bir konstruksiyaga bir xil F kuchni
qo‘yib ko‘ramiz va natijalarni vizuallashtirib tahlil qilamiz.
Soha koordinata o‘qlariga nisbatan simmetrik masala bo‘lganligi uchun masalani ¼
qismi natijalarini simmetriklik shartlarini qo‘yib ya’ni y=0 da v=0 va x=0 da u=0 bo‘ladi
(1.b-rasm ).Uning o‘lchamlari: uzunligi 10sm, bo‘yi – 4sm. Unga yuqoridan F kuch qo‘yilgan.
Dasturda sohani ¼, ½ va to‘liq holatini ko‘rish mumkin bo‘ladi.
Diskret modelining parametrlari:

Chekli elementlar soni –
M=52;

Tugun nuqtalar soni –
N=71;
Algebraik tenglamalar sistemasidagi parametrlar;

Tenglamalar soni -
n=142
.
a.
b.
1 – rasm. a - berilgan murakkab soha, b – sohaning ¼ qismi
Dasturda murakkab sohani ¼ qismini , ½ qismini va to‘liq deskret modelini ko‘rish
imkoni mavjud. Buning uchun kerakli qismini tanlash kerak.
Dasturni ishiga tushirgandagi daslabgi ko‘rishi 2-rasimda keltirilgan.
2– rasm. Bosh oyna
3-rasmda sohaga F=10 kN kuch barcha markali smentlardan tashkil topgan
konstruksilarga qo‘yilgandagi diskrit modeli keltirilgan. Ko‘k rangli chiziqda sohaga kuch
qo‘yilishidan oldingi holat, qizil rangda esa Kuch qo‘yilgandagi holat chizilgan.

136
Diskre
t model
M50
M75
M100
M15
0
M200
M25
0
M30
0
3- rasm. ¼ sohaga F=10 kN kuch qo‘yilgandagi holatning diskret modeli
Natijadan ko‘rinib turibdiki M300 markani smentlardan tuzilgan konstruksiyalar
nisbatan chidamliligi yuqori chunki, kuch ta’sirida ham o‘z shaklini yo‘qotmadi ya’ni x va y
bo‘yicha siljishi juda kichik bo‘ldi. Shuning uchun endi M300 markani konstruksiyani
kuchlanganlik koeffisentlarini ko‘ramiz.
Bular quyidagilar:

xx

- x o‘qi bo‘yicha normal kuchlanish;

yy

- y o‘qi bo‘yicha normal kuchlanish;

xy

- xy o‘qi bo‘yicha urinma kuchlanish;

i

- intinsiv diformatsiy;

i

- intinsiv kuchlanish.
4-rasmda yuqoridagi kuchlanganlik koeffisentlari asosida sohani yaratilgan dasturda
parametrlar qimatini to‘liq sohada vizual tasviri keltirilgan.
xx

yy

xy

i

i

4-rasm. Kuchlanganlik koeffisentlarini vizual tasviri
Yuqoruda keltirilgan grafiklardagi sohalardagi och ko‘k rangda eng kichik qiymati oladi,
to‘q qizil rangda esa eng katta qiymatiga to‘g‘ri keladi. Shunda grafikdagi ranglarni
o‘zgarishiga qarab qaysi nuqtada kuchlanish ko‘proq yoki kamroq ekanligini aniqlash
mumkin bo‘ladi.

137
Yaratilgan informatsion model yordamida ixtiyoriy material tashkil topgan murakkab
sohani diskrit modelini, siljish va kuchlanganlik komponentalarni sonli aniqlash hamda,
aniqlangan natijalarni vizuallashtirish mumkin. Natijani vizuallashtirish tahlil qilish
jarayonini qulay bo‘ladi va aniqligini oshiradi.

Download 15,84 Mb.

1 ... 104 105 106 107 108 109 110 111 ... 551

Download 15,84 Mb.

Pdf ko'rish