37-Mavzu: PhotoShopda qatlamlar va ulardan foydalanish. PhotoShopda rang
tizimlari.
Reja;
1) PhotoShopda qatlamlar va ulardan foydalanish
2) Qatlamga niqob qatlam qo‘shish
3) PhotoShopda rang tizimlari.
PhotoShopning bugungi kundagi muvaffaqiyati kalitlaridan biri bu uning qatlamlar bilan
ishlay olishidir. Qatlam bu shaffof qog‘oz bo‘lib, PhotoShopda qatlamga qo‘shimcha tasvir
joylash mumkin. Qatlamlar ustma-ust joylashib, yaxlit bir tasvir hosil qiladi. Har bir qatlamdagi
tasvimi boshqa qatlamdagi tasvirlardan alohida tahrirlash mumkin.
Qatlamlardan biz yuqorida foydalangan edik. “O‘zbekiston” mehmonxonasi suratiga to‘rtta
avtomashinani joylaganimizda ulaming har biri alohida qatlamda joylashgan edi. Bu
avtomashinalardan birortasining joyini o‘zgartirmoqchi bo‘lsak, u joylashgan qatlamni tanlab,
undagi tasvimi surishning
Photoshop suratga qo‘shilgan yangi tasvirlami avtomatik tarzda yangi qatlamga joylaydi.
PhotoShopda bir vaqtda 50 dan ortiq qatlam bilan ishlash mumkin.
Qatlamlar bilan ishlash uchun asosiy menyuning Слои (Qatlamlar) bo‘li- mida joylashgan
buyruqlardan foydalanish mumkin. Lekin Слои (Qatlamlar) palitrasidan foydalanish yanada
qulay. Bu palitrani ekranga chiqarish uchun asosiy menyuning Окно (Oyna) bo‘limidagi Слои
(Qatlamlar) bandini tan- lash yoki klaviaturada F7 funksional tugmasini bosish kerak. Bu
palitraning ko‘rinishi rasmda ko‘rsatilgan. Undagi tugmalaming vazifalari bilan tanishib chiqamiz.
A. Yashirin palitralar; B. Yashirin palitralami ochish; С. Слои (Qatlamlar) jildi; D. Каналы
(Kanallar) jildi; E. Контуры (Konturlar) jildi; F. Palitrani yashirish va ochish tugmasi; G.
Palitraning menyusi tugmasi; H. Qatlamning shaffofmasligi (0 dan 100 gacha); I. Qatlamga bo‘yoq
quyish (0 dan 100 gacha); J. Qatlamning qotirilganligi belgisi; K. Tanlangan qatlamlami bir-biri
bilan bog‘laydi; L. Qatlamga stil qo‘shadi; M. Niqob qatlam yaratadi; N. Yangi korreksion qatlam
yaratadi; O. Qatlamlaming yangi guruhini yaratadi; P. Yangi qatlam yaratadi; Q. Tanlangan
qatlamni o‘chiradi; R. Qatlamni ko‘rsatadi yoki yashiradi.
Qatlamlardan birinchisi fon deb ataladi. U boshqalaridan pastda turadiva uning joyini
o‘zgartirib bo‘lmaydi. Boshqa qatlamlaming o‘mini almash- tirish mumkin. Yuqorida turgan
qatlamdagi tasvir pastdagilarini berkitib qo‘yadi. Agar qatlam nisbatan shaffof bo‘lsa, undan
keyingi qatlam biroz ko‘rinib turadi.
Qatlamga niqob qatlam qo‘shish mmnkin. Qatlamning niqob bilan berkitilgan qismini
o‘zgartirib bo‘lmaydi. Bu qatlamning bir qismini o‘zgarti- rish kerak bo‘lganda juda qulay.
Qatlamdagi kamchiliklami bartaraf qilish uchun unga korreksion qatlam qo‘shiladi. Stil qatlam
esa qatlamga tayyor stilni qo‘llash uchun ishlatiladi. Bo‘yoq quyish qatlami qatlamning ustidan
bo‘yoq quyish uchun ishlatiladi.
Tasvirda qatlamlar soni ortgan sari ular bilan ishlash qiyinlashadi. Bunday paytda bir necha
qatlamni bitta guruhga birlashtirish va bu guruh bilan bitta qatlam bilan ishlagandek ishlash
mumkin.
Noutbuk va mehmonxona rasmlarini yuklab olamiz. Mehmonxona tas- virini to‘liq ajratib
(Ctrl+A qo‘shtugmasi), undan nusxa olamiz (Ctrl+C). Noutbuk rasmiga o‘tib, unga nusxani
joylaymiz (Ctrl+V). Noutbuk rasmiga o‘tish uchun uning oynasining ko‘rinib turgan joyini
sichqoncha bilan bosish yetarli. Agar oyna boshqa oynalar bilan to‘liq to‘sib qo‘yilgan bo‘lsa,
asosiy menyuning Окно (Oyna) boMimining oxirgi bandlarida joylashgan hujjat oynalaridan
keraklisini tanlaymiz.
Noutbuk oynasida mehmonxona tasviri paydo bo‘ladi va u ajratib olin- gan (quyidagi
rasmlardan birinchisi). Asosiy menyuning Редактирование (Tahrirlash) bo‘limidagi
Трансформирование (Shakl o‘zgartirish) bandini va paydo boTgan menyudan Искажение
(Nochiziqli o‘zgartirish) bandini tanlaymiz.
Mehmonxona tasviri burchaklarida maxsus markerlar paydo bo’ladi. Ulardan birini sudrab,
noutbuk ekrani burchagiga olib kelamiz (2-rasm). Mehmonxona tasvirining qolgan uchlaridagi
markerlami sichqoncha bilan sudrab, kerakli joyga olib kelamiz (3-, 4-va 5-rasmlar). Yana bir
marta burchak markerlarining rasmdagi noutbuk ekrani burchaklariga to‘g‘ri qo‘yilga- nini
tekshirib (Ekrandagi tasvir butunlay ko‘rinmasligi kerak), Enter tugma- sini bosamiz.
Tayyor rasmni yangi nom bilan saqlab qo‘yamiz (6-rasm). Mehmonxona
Yana bir mashq bajaramiz. PhotoShopga yon oyna suratini yuklab olamiz. Uni to‘liq ajratib,
nusxalaymiz. Yangi surat yaratamiz. Uning o‘lchamlari yon oyna surati oichamlari kabi bo‘ladi.
Yangi suratga yon oyna suratining nusxasini joylaymiz (quyidagi 1-rasm).
Yon oynadagi mototsiklchilaming tasvirini oddiy arqon yoki magnitli arqon uskunasi bilan
ajratib olamiz. Klaviaturadagi Delete tugmasini bosib, ajratilgan bo'lakni o‘chirib tashlaymiz (2-
rasm).
tasviri alohida qatlamdajoylashganligi sababli, undagi o‘zgartirishlar boshqa qatlamdagi noutbuk
tasviriga ta’sir qilmadi:
Mehmonxona suratini yuklab, undan nusxa olamiz. Nusxaning o‘lcham- larini kichiklashtirib,
yon yna ustiga qo‘yamiz (3-rasm).
Mehmonxona va avtomashina suratlan joylashgan qatlamlaming o‘mini almashtiramiz.
Buning uchun qatlamlar palitrasini ocbamiz. Слой 1 degan yozuv ustiga yoki u joylashgan
havorang to‘rtburchak ustiga sichqonchani olib kelib, chap tugmasini bosib turib, yuqoriga
sudraymiz. Слой 2 yozuvi tepasida chiziq paydo bo'lishi bilan sichqoncha tugmasini qo‘yib
yuboramiz.
Natijada avtomashina joylashgan birinchi qatlam yuqoriga chiqib, mehmonxona qatlami
pastga tushadi, mehmonxona faqat avtomashina oynasi- dan ko'rinib turadi. Forming oq rang! esa
hech qayerda ko‘rinmaydi. Agar avtomashina tasvirini fondan boshqa qatlamga
nusxalamaganimizda uning o‘mini o‘zgartirib bo'lmas edi. Avtomashina fonda bo‘lmagani uchun
uning oynasidagi tasvimi o‘chirganimizda uning o‘mini fon rang! egallamaydi, u shaffof
ko‘inishga o‘tadi.
PhotoShopda shakl o‘zgartirishlar va qatlamlardan foydalanishga misol sifatida berilgan
rasmdan kublar yasab, ulami yig‘ishga urinib ko‘ramiz. Berilgan rasm va olingan natija quyida
keltirilgan:
Vazifani bajarish algoritmini keltiramiz:
1. Kub tomonlariga qo‘yilishi kerak boTgan rasmni yuklab olamiz, awal ко‘rib chiqilgan
ramka uskunasi yordamida (klaviaturada C tugmasini bosib chaqiriladi) undan 80x80 o‘lchamli
qismini kesib olamiz.
2. Yangi tasvir yaratamiz (Ctrl+N). Uning oTcharnlarini 1000x800 qilib o‘matamiz.
3. Birinchi tasvirga o‘tib, uni to'liq ajratib olamiz (Ctrl+A) va nusxalay- miz (Ctrl+C).
Dddnchi tasvirga o‘tib, unga birinchi tasviming ikki nusxasini joylaymiz (Ctrl+V).
4. Joylangan ikkinchi nusxa ajratilgan holda turibdi. Uni kursomi bosh- qarish tugmalari
yordamida yoki Рука (Dastak) uskunasini tanlab, birinchi nusxaning tepasiga olib kelamiz.
YODDA SAQLANG!
Tasvirga joylangan nusxa ajratilgan holda qoladi. Boshqa uskuna tan- laguncha uni sichqoncha
yordamida, yangi joyga o‘tkazish mumkin.
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
1. Mehmonxona suratini boshqa suratdagi kompyuter ekraniga joylang.
2. Mehmonxona suratini boshqa suratdagi avtomashinaning yon oynasiga joylang.
3. Yon oynasida mehmonxona rasmi boTgan avtomobil rasmini suratdagi kompyuter ekraniga
joylang.
4. Kublami boshqa usullarda joylab, yangi tasvirlar yarating.
5. 0‘zingizning fotosuratingizdan kub yasab, ular bilan tasvirni to’ldiring.
6. Qatlamlaming joyini almashtirish qanday amalga oshiriladi?
UYGA VAZIFA
Oilaviy fotosuratlaringizdan uchtasini olib, ulami kubning uchta tomoniga joylang.
| 