|
Noan’anaviy energiya manbalari
|
| bet | 4/4 | | Sana | 28.02.2023 | | Hajmi | 21.42 Kb. | | #43844 |
Bog'liq 3-amaliy mashg’ulot. An’anaviy va noan’anaviy suv va energiya manbalaridan foydalanish. Abdatova Atirgul Tulegenova Guljahan boshlang\'ich, Олимова, БобоевNoan’anaviy energiya manbalari
Ilmiy-texnik taraqqiyotning rivojlanishining mavjud pog‘onasida energiya iste’moli faqatgina organik yoqilg‘ilar, gidroenergiya va atom energiyasidan foydalanish hisobiga amalga oshirilishi mumkin. Lekin ko‘p sonli tadqiqotlar natijasiga ko‘ra organik yoqilg‘i yaqin kelajakda dunyo energetikasining ehtiyojlarini qisman qoniqtira oladi. Energiya iste’molining qolgan qismi boshqa – noan’anaviy va qayta tiklanuvchi energiya manbalari hisobidan qoniqtiriladi.
Qayta tiklanuvchi energiya manbalari – doimo mavjud yoki atrof muhitda vaqti-vaqti bilan hosil bo‘luvchi energiya oqimlari asosidagi manbalardir. Qayta tiklanuvchi energiya insonning maqsadli faoliyati oqibatida paydo bo‘lmaydi, bu uning o‘ziga xos belgisidir.
Qayta tiklanmaydigan energiya manbalari – bu inson tarafidan energiya ishlab chiqarish uchun foydalanishi mumkin bo‘lgan tabiiy zahira va materiallardir. Bunga misol qilib yadro yoqilg‘isi, ko‘mir, neft, gazni keltirish mumkin.
BMT bosh assambeyasi №33/148-son rezolyusiyasiga (1978 yil) muvofiq noan’anaviy va yangi hosil bo‘luvchi energiya manbaalariga quyidagilar kiradi: quyosh, shamol, geotermal, dengiz to‘lqinlari, okean va dengizlar sohillaridagi to‘lqinlardan hosil bo‘luvchi energiya biomassa, yog‘och, yog‘och-ko‘mir, torf, slaneslar, bitumsimon qumliklar, katta va kichik suv oqimlari gidroenergiyasi.
Noan’anaviy va qayta tiklanuvchi energiya manbalarining klassifiksiyasi 2-jadvalda keltirilgan.
1.4-jadval. Noan’anaviy va qayta tiklanuvchi energiya manbalari
Birlamchi energiya manbalari
|
Energiyaning tabiiy hosil bo‘lishi
|
Energiyaning texnik jihatdan hosil bo‘lishi
|
Ikkilamchi iste’mol qilinadigan energiya
|
Yer
|
Yerning geotermal issiqligi
|
Geotermal elektr stansiyasi
|
Elektr energiyasi
|
Quyosh
|
Atmosfera yog‘inlarining bug‘lanishi
|
Gidroelektr stansiyalar
|
Atmosfera havosining harakati
|
Shamol energeik qurilmalari
|
Dengiz oqimlari
|
Dengiz elektr stansiyalari
|
To‘lqin harakatlari
|
To‘lqin elektr stansiyalari
|
Muzliklar erishi
|
Muzlik elektr stansiyalari
|
Fotosintez
|
Biomassada ishlovchi elektr stansiyalar
|
Fotoelektr energiya
|
Sayyoralar
|
Oqimlar (oqib kelishi va qaytib ketishi)
|
Oqimli elektr stansiyalar
|
1990-yillardan boshlab YUNESKO tashabbusi bilan BMTga a’zo davlatlar va manfaatdor tashkilotlar ko‘magida qayta tilanuvchi manbalardan keng miqyosda foydalanish g‘oyasini ilgariga surish bo‘yicha tadbirlar o‘tkazilmoqda.
|
| |
