|
Reja: Dinistor tuzilmasi nima. Ishlash prinsipi. Foydalangan adabiyotlar
|
| Sana | 29.11.2022 | | Hajmi | 324.93 Kb. | | #32334 |
Bog'liq Shahriddin avidreaders.ru essential-grammar-in-use, 2-v Mustaqil ish.
Muhammad al-Xorazmiy
nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
KIF(AT-servis) fakulteti
215-21 guruh talabasining
Elektronika va sxemalar fanidan.
Mustaqil ishi.
Mavzu:Dinistor tuzilmasi va ishlash prinsipi.
Bajardi:Sobirov Shahriddin.
Tekshirdi:Sattarov Xurshid.
Reja: 1.Dinistor tuzilmasi nima. 2.Ishlash prinsipi. 3.Foydalangan adabiyotlar. 4.Xulosa. Dinistor tuzilmasi? Uchta p-n o`tishga ega diodga o`xshash ikki elektrodli asbob – dinistor deb ataladi.Dinistorning uchta p-n o`tishi J1, J2 va J3 deb belgilangan. Dinistor tuzilmasi (a) va uning sxemalarda shartli grafik belgilanishi (b). Ishlash prinspi va sxemalari. Dinistor sxemalarda o`zaro ulangan ikkita triodli tuzilma bilan almashtirilgan holda ko`rsatilishi mumkin. Dinistorni tashkil etuvchi tranzistorlarga ajratilishi va o`zaro ulangan tranzistorlar bilan almashtirilishi. Bu ulanishda T1 tranzistorning kollektor toki T2 tranzistorning baza tokini, T2 tranzistorning kollektor toki esa T1 tranzistorning baza tokini tashkil etadi. Tranzistorlarning bunday ulanishi hisobiga asbob ichida musbat TA hosil bo`ladi. Dinistor sxemalarda o`zaro ulangan ikkita triodli tuzilma bilan almashtirilgan holda ko`rsatilishi mumkin. Dinistorni tashkil etuvchi tranzistorlarga ajratilishi va o`zaro ulangan tranzistorlar bilan almashtirilishi. Bu ulanishda T1 tranzistorning kollektor toki T2 tranzistorning baza tokini, T2 tranzistorning kollektor toki esa T1 tranzistorning baza tokini tashkil etadi. Tranzistorlarning bunday ulanishi hisobiga asbob ichida musbat TA hosil bo`ladi. Dinistomi ikkita tuzilmaga ajratilishi (a) va almashtirish sxemasi (b). Agar anodga katodga nisbatan musbat kuchlanish berilgan bo`lsa, J1 va J3 p-n o`tishlari to`g`ri siljitilgan bo`ladi, J2 o`tish esa teskari siljitiladi, shu sababdan manba E ning barcha kuchlanishi J2 o`tishga tushadi. T1 va T2 tranzistorlarning emittir toklarini uzatish koeffitseyintlari mos ravishda a1 va a2 bo`lsin. Agar anodga katodga nisbatan musbat kuchlanish berilgan bo`lsa, J1 va J3 p-n o`tishlari to`g`ri siljitilgan bo`ladi, J2 o`tish esa teskari siljitiladi, shu sababdan manba E ning barcha kuchlanishi J2 o`tishga tushadi. T1 va T2 tranzistorlarning emittir toklarini uzatish koeffitseyintlari mos ravishda a1 va a2 bo`lsin. b-rasmga muvofiq tiristor orqali oqayotgan tok ikkala tranzistor kollektor toklari va siljish toki I(ko) yig`indisiga teng bo`ladi. Tashqi zanjirdagi tok shuning uchun I ni qo`yib: deb yozish mumkin.Bundan tashqi tok I qiymati ekanini topamiz. (a1+a2)<1 shart bajarilganda dinistor orqali oqayotgan tok I(ko) (a1+a2)<1 shart bajarilganda dinistor orqali oqayotgan tok I(ko) ni tashkil etadi. (a1+a2)>1 bo`lganda dinistor ochiladi va tok o`tkaza boshlaydi. Dinistorning ulanish sharti shundan iborat. Dintistorda a1 va a2 tok uzatish koeffetsiyentlari oshirishning yagona usuli uning anodida kuchlanishni oshirihidan iborat.Kuchlanish ortishi bilan U=U(ulan) dan tranzistorlarning biri to`yinish rejimiga o`tadi.Ushbu tranzistorning kollektor toki, ikkinchi tranzistorning baza zanjiridan oqib uni ochadi, o`z navbatida, birinchi tranzistorning baza tokini oshiradi. Natijada tranzistorlarning kollektor toklari ular to`yinish rejimiga o`tguncha ko`chkili ortadi. Dinistor VAXi (a) va uning impuls ulanish sxemasi (b). Tranzistor ulangandan so`ng dinistor ochiladi va tok I faqat tashqi zanjir qarshiligi bilan chegaralanadi. Ochiq asbobdagi kuchlanish pasayishi IV dan kichik bo`lib, taxminan oddiy dioddagi kuchlanish tushishiga teng. Tranzistor ulangandan so`ng dinistor ochiladi va tok I faqat tashqi zanjir qarshiligi bilan chegaralanadi. Ochiq asbobdagi kuchlanish pasayishi IV dan kichik bo`lib, taxminan oddiy dioddagi kuchlanish tushishiga teng. Rasmda: U(ulan)- dinistorning ulanish kuchlanishi, U(qol)- ochiq dinistordagi qoldiq kuchlanish pasayishi, I(Yu)-yuklama toki, I(uzil)-dinistorni o`chirish toki, VDI-yarimo`tkazgich diod, VD2-dinistor, R(yu)-yuklama qarshiligi,R-chegaralovchi qarshilik, C-ajratuvchi kondensator, U(BOSHQ)-boshqaruvchi impuls. Dinistorni undan oqayotgan tokni U(uzil) qiymatigacha kamaytirib yoki dinistor anodidagi kuchlanish qutbini o`zgartirib o`chirishi mumkin.Dinistorni o`chirishning turli usullari rasmda keltirilgan.Birinchi sxemada (a) dinistor zanjiridagi tok kaliti K yordamida uziladi.Ikkinchi sxemada (b) dinistordagi kuchlanish pasayishi nolgacha kamayadi.Uchinchi sxemada (d) dinistordagi tok qo`shimcha qarshilik R(q) qo`shish bilan I(uzil) gacha kamaytiriladi.To`rtinchi sxemada (e) kalit K tutashtirilganda ajratuvchi kondensator C yordamida dinistor anodiga teskari qutbli kuchlanish beriladi. Zanjirni uzish (a),dinistorni shuntlash (b),anod tokini kamaytirish (d),teskari kuchlanish berish (e) bilan dinistorni o`chirish usullari. Zanjirni uzish (a),dinistorni shuntlash (b),anod tokini kamaytirish (d),teskari kuchlanish berish (e) bilan dinistorni o`chirish usullari. Bu yerda: R(yu)-yuklama qarshiligi,R(d)-qo`shimcha qarshilik, C-ajratuvchi kondensator,K-kalit. Foydalanilgan adabiyotlar. 1. А.С.Каримов ва бошкалар. Электротехника ва электроника асослари. Т. «Укитувчи» 1995 йил. 2. А.Я.Шихин и другие. Электротехника. М. «Высшая школа» 1989 год. 3. А.Рахимов. Электротехника ва электроника асослари .Т. «Укитувчи» 1998 йил. 4. А.И. Холбобоев, Н.А.Хошимов. Умумий электротехника ва электроника асослари. 2000 йил. 5. В.В.Паушин и другие. Основа автоматики вычислительный 4 микропроцессорной техники.Т. 1989 год. Xulosa: Xulosa: Dinistor qurilmasi tuzilishi va ishlash prinsipi haqida mustaqil ish tayyorladim. Dinistorni sxemada belgilanishi va sxemalarini o`rgandim.Ishlash prinsipi haqida nazariy bilimni oz bo`lsa ham o`rganib oldim!
|
| |
