Lecture 2
MA’RUZA: Rentgen va gamma nurlari nazorati afzalliklari.Rentgen va gamma nurlari xususiyatlari.
Reja:
2.1. Ionlovchi nurlanish
2.2. Radiatsion defektoskopiyaning fizik asoslari.
2.1. Ionlovchi nurlanish
Rentgen va gamma nurlanishlar, yorug‘lik, ultrabinafsha va radioto‘lqinlar kabi elektromagnit tabiatiga ega. Biroq radioto‘lqinlar, yorug‘lik tebranishlari, rentgen va gamma-nurlanishlar to‘lqin uzunliklari bilan farq qiladi. Xususan, ko‘rinadigan yorug‘likning to‘lqin uzunligi (4 7) 10-7 m; rentgen nurlanishniki 6*10-13 10-9 m, gamma-nurlanishlarniki 10-13 4*10-12 m.
Rentgen va gamma nurlanishlarining alohida hossalari shu bilan bog‘langanki, ular, masalan, ko‘rinuvchi yorug‘likka qaraganda ancha katta energiyaga ega, turli muhitlar ularni turlicha yutadi. Bu hossalari tufayli rentgen va gamma nuralnishlar buyumlarning defektoskopiyasi uchun foydalaniladi. Bundan tashqari, ular elektr va magnit maydonlar ta’siriga berilmaydi, fotoplatinaga ta’sir qiladi, ba’zi kimyoviy birikmalarning lyuminessensiyasini vujudga keltiradi, gazlarni ionlantiradi, nurlantirilayotgan moddani qizdiradi, jonli organizmlarga ta’sir ko‘rsatadi.
|
