Reja: reja: Antarktidaga oid umumiy ma’lumotlar. Geografik o’rni va tekshirilish tarixi. Iqlim mintaqalari,iqlim zonalari. Geologik tuzilishi va relyefi. Muz qoplami. Antarktidani tadqiq etishning amaliy va ilmiy ahamiyati

1898-1900 yillarda norvegiyalik tadqiqotchi K.Borxgrevink birinchi marta Antarktidaning Viktoriya Erida qishladi. 1911 yil 14 dekabrda norvegiyalik Rual Amundsen, 1912 yil 18 yanvarda ingliz tadqiqotchisi Robert Skott Janubiy qutbga borishga muvaffaq bo‘ldilar. Bu xam o‘z navbatida buyuk geografik kashfiyot edi. Ular materikning ichki rayonlari xaqida birinchi marta aniqroq ma’lumotlar to‘plashdi. Lekin bu ma’lumotlar qimmatga tushdi. R.Skott guruxi qaytishda oziq-ovqat va yoqilg‘i tashlab ketilgan omborga bir necha kilometr etolmay xalok bo‘ldi. 1909 yil 16 yanvarda ingliz qutbchisi E.SHeklton raxbarligidagi safar qatnashchilari Janubiy magnit qutbiga etib bordilar.

1898-1900 yillarda norvegiyalik tadqiqotchi K.Borxgrevink birinchi marta Antarktidaning Viktoriya Erida qishladi. 1911 yil 14 dekabrda norvegiyalik Rual Amundsen, 1912 yil 18 yanvarda ingliz tadqiqotchisi Robert Skott Janubiy qutbga borishga muvaffaq bo‘ldilar. Bu xam o‘z navbatida buyuk geografik kashfiyot edi. Ular materikning ichki rayonlari xaqida birinchi marta aniqroq ma’lumotlar to‘plashdi. Lekin bu ma’lumotlar qimmatga tushdi. R.Skott guruxi qaytishda oziq-ovqat va yoqilg‘i tashlab ketilgan omborga bir necha kilometr etolmay xalok bo‘ldi. 1909 yil 16 yanvarda ingliz qutbchisi E.SHeklton raxbarligidagi safar qatnashchilari Janubiy magnit qutbiga etib bordilar.

1928 yildan Antarktidani samolyotlar yordamida o‘rgana boshladilar. Materikni tadqiq etishda amerikalik J.Uilkins (1928), R.Berd (1928, 1941 yillar), ingliz L.Elsuort (1935 yil) anchagina ish qildilar. SHunday qilib XX asrning birinchi yarmida AQSH, Buyuk Britaniya, Avstraliya, Norvegiya va boshqa bir necha davlatlar Antarktidani o‘rganish maqsadida ilmiy safarlar tashkil etishdi. Lekin tadqiqotlar asosan soxillarda olib borilib, materikning ichki qismlari tabiatining sirlari deyarli noma’lumligicha qolaverdi.

1928 yildan Antarktidani samolyotlar yordamida o‘rgana boshladilar. Materikni tadqiq etishda amerikalik J.Uilkins (1928), R.Berd (1928, 1941 yillar), ingliz L.Elsuort (1935 yil) anchagina ish qildilar. SHunday qilib XX asrning birinchi yarmida AQSH, Buyuk Britaniya, Avstraliya, Norvegiya va boshqa bir necha davlatlar Antarktidani o‘rganish maqsadida ilmiy safarlar tashkil etishdi. Lekin tadqiqotlar asosan soxillarda olib borilib, materikning ichki qismlari tabiatining sirlari deyarli noma’lumligicha qolaverdi.