Reja: Soliq tizimini guruhlash tartibi haqida qisqacha Soliq nazorati va soliq bazasi




Download 18.08 Kb.
bet1/2
Sana08.04.2022
Hajmi18.08 Kb.
#19468
  1   2
Bog'liq
bevosita Soliq turlari 9,21
Amaliy mashg`ulot javoblari, Toshkent moliya instituti “moliya” mustaqil ta’lim topshiriqlari, dokumen.tips malumotlar-tuzilmasi-va-algoritmlar-asosida-nazariy-bilimlarini-hamda, 2-mavzu ma’lumotlarni relyatsion boshqarishning asosiy vositala, Amaliy-Xorijiy-til-fransuz-tili-1, 1, Ingliz tili grammatikasi (M.G apporov R.Qosimova), AKT Mustaqil ish, axborot-va-undan-yoshlarning-foydalanish-xususiyatlari, FALSAFA O\'UM SIRTQI TA\'LIM UCHUN 2022-2023, ITT mustaqil ish 4, Tu`sindiriw xati, A`meliy jumis, Презентация1

Reja:

  1. Soliq tizimini guruhlash tartibi haqida qisqacha

  2. Soliq nazorati va soliq bazasi


















1. Soliq tizimini guruhlash tartibi.


Soliqlarning bevosita va bilvosita turlarga bo’linishi odatiy taqsimlanish bolib hisoblanadi, ammo ularning bittasi ba’zan kamroq foydali deb hisoblanadi. Odatda bevosita soliq tor ma’noda soliq to’lovchi tomonidan to’lanadi va boshqa bir insonga tegishli bo’lmaydi. Buni bir qator misollarda osongina tushinish mumkin. Masalan, Birlashgan Qirollikda kompaniya soliq solinadign foyda/daromadiga asosan korporatsiya solig’ini to’laydi, HMRC: bu bevosita soliq, kompaniya bu soliq qancha to’lanishini biladi va to’g’ridan-to’g’ri to’laydi. Biroq ushbu soliq kompaniya aksiyadorlariga, ya’ni taqsimlangan foydadan dividend oluvchilarga o’tkazilishi mumkin. Shunday qilib, narsalar birinchi marta ko’ringanidek bo’lmaydi. Daromad solig’i, kapital solig’i, meros/mol-mulk solig’i kabilar bevosita soliqlarga misol bo’ladi.
Bilvosita soliq odatda tovar va xizmatlarga qo’yiladi. Ularning 2 xil turi mavjud: alohida tovarlar va xizmatlarga qo’llaniladigan aktsiz solig’i hamda qo’shilgan qiymat solig’i. QQC barcha turdagi tovarlar va xizmatlarga qo’llanilib, nomidan ko’rinib turganidek sotuv qiymatining oshgan qismidir. Ma’lum bir

belgilangan tovar va xizmatlar bu soliqdan ozod qilinishi belgilanmagan. Boshqa tomondan aktsiz solig’i turli xil tovar va xizmatlar ushun turli xil stavkalarda bo’lishi yoki alohida tovarlar va xizmatlar bu soliqdan ozozd qilingan bo’lishi mumkin.
Asosan, Birlashgan Qirollikda undiriladigan aksiz solig’i quyidagilar:

  • havo yolovchilar uchun soliq

  • alkolgol ichimliklar uchun soliq: pivo, vino, sidr, spirits;

  • ba’zi shaharlardagi aholi zichligi uchun soliq;

  • tabiatdan undiriladigan: ahlat solig’i, havo o’zgarishidan undiriladigan, agregatlar undirish;

  • qimorlarga soliq: lotoreya, pul tikish, o’yin mashinalari va bingo;

  • uglevodorod yoqilg’isi solig’i: neft, benzin va dizelga;

  • sug’urta mukofotiga soliq;

  • har xil turdagi litsenziyalar: televizor, eshittirish, baliq ovlash, kirakashlik va boshqalar;

  • tamaki solig’i: sigaretlar, sigaralar, saqich va boshqalar;

  • transport vositasi solig’i: yol solig’i, pullik avtomagistral.

Shtempel solig’i ham aksiz solig’i tarkibida bo’lgan bo’lsa, hozirda kapital soliq turi sifatida qaraladi.
Ko’pchilik mamlakatlarda alkogol, tamaki va uglevodorod yoqilg’isiga qo’yiladigan aktsiz soliqlari mavjud bo’lsada, ular turli xil stavkalarda va turli xil yollar bilan undirib olinadi4.
Ba’zan egri soliqlar tayyorlik soliqlari deb ham yuritiladi, ya’ni oxirgi sotib oluvchi to’lagan narxida soliq elementi mavjudligini har doim ham aniqlashga ega bo’lmasligi mumkin. Masalan, Birlashgan Qirollik supermarketida sotib olingan bir butilka viskiyga qo’yiladigan aktsiz solig’i ishlab chiqaruvchiga qaratiladi, lekin bu soliq supermarket sotuvida oxirgi haridorga ko’rsatib qo’yilmaydi yoki schyotda berilishi ta’minlanmaydi. Ushbu soliq tushunchasining egri deb atalishi uning iste’mol zanjiridagi narxning baland bo’lishiga sabab bo’lishidir. Viskiy ishlab chiqaruvchisi uning har bir butilkasiga aktsizdan kelib chiqib narx o’rnatadi. Agar soliq oshsa viskiy narxi ham ko’tarilib boradi. Bundan kelib chiqib sotuvchi iste’molchiga nisbatan uni narxini oshiradi. Ba’zi sotuvchilar haridorlariga nisbatan narxlarni to’liq oshirishmaydi, biroq qo’shimcha qiymatning pasayishi evaziga soliq yuki ham kamayishi mumkin.

Download 18.08 Kb.
  1   2




Download 18.08 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Reja: Soliq tizimini guruhlash tartibi haqida qisqacha Soliq nazorati va soliq bazasi

Download 18.08 Kb.