2) bandalikni bajo keltirmoq;
3) jon bermoq.
Bu uch ibora bitta ma'noni “vafot etmoq”ni bildiradi, shunga ko'ra
bitta sinonimik
qatorga birlashadi. Qo'lini bigiz qilmoq va barmog'ini bigiz qilmoq qo'shilmalari esa
ikkita ibora emas: ular bitta iboraning ikkita ko'rinishidir. Bu ibora tarkibidagi “qo'l”
va “barmoq” so'zlari o'rtasida sinekdoxa yo'li bilan ma'no ko'chishi bor, bu hol “qo'l”
so'zi o'rnida “barmoq” so'zining qo'llanishiga yo'l ochgan, ammo bir ibora o'rnida
butunlay boshqa ibora yuzaga kelmagan, shunga ko'ra ular bitta iboraning ichki
ko'rinishlar - variatsiyalari sanaladi. Demak variatsiyalar bir obrazga asoslanadi.
Ba'zan leksema bilan ibora bir sinonimik qatorga birlashadi: qaramoq (lekema) - ko'z
qirini tashlamoq (ibora), xursand (leksema) - boshi osmonda (frazema) kabi.
Bular
leksik-frazeologik sinonimlardir. Leksik-frazeologik sinonimlar qatorida leksema
dominanta sanaladi. Demak lug'aviy sinonimlar uch xil bo'ladi:
1) leksik sinonimlar;
2) frazeologik sinonomlar;
3) leksik-frazeologik sinonimlar;
2. Frazeologik antonimiya ikki iboraning o'zaro zid ma'no ifodalashidir: oshig'i olchi
va ishi o'ngidan kelmaslik kabi.
Antonimiya hodisasi ikki ibora o'rtasidagina emas, leksema bilan ibora o'rtasida
ham yuzaga kelishi mumkin: xursand (leksema) - dili siyoh (ibora), landavur
(leksema) - yulduzini benarvon uradigan (ibora) kabi. Bular bular lug'aviy
antonimlarning leksik-frazeologik turi sanaladi. Demak, lug'aviy birliklar o'zaro zid
ma'no anglatishiga ko'ra
leksik antonimlar, frazeologik antonimlar va leksik-
frazeologik antonimlar kabi mikrosistemalarni hosil qilishlari mumkin. (8; 222)