2.2-rasm. (Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm)-In sistemalari uchun θ p (G) bog’lanishlar: 1-OKYeM (OKYeM=Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm); 2-OKYeM 5 In2.4-jadval (Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm)-In sistemasidagi na’munalar uchun bilvosita almashinuv o’zaro ta’sir parametrining qiymatlari.2.3-rasm.OKYeM-In(OKYEM=Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm) sistemalarida A/k B parametrining In konsentrasiyasiga bog’lanishlari.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI. |
-jadval
OKYeMning In bilan birikmalari uchun θ
|
bet | 15/15 | Sana | 28.07.2021 | Hajmi | 1.78 Mb. | | #16191 |
Bu sahifa navigatsiya:
- 2.2-rasm. (Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm)-In sistemalari uchun θ p (G) bog’lanishlar: 1-OKYeM (OKYeM=Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm); 2-OKYeM 5 In
- 2.4-jadval (Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm)-In sistemasidagi na’munalar uchun bilvosita almashinuv o’zaro ta’sir parametrining qiymatlari.
- 2.3-rasm.OKYeM-In(OKYEM=Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm) sistemalarida A/k B parametrining In konsentrasiyasiga bog’lanishlari.
- FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI.
2.3-jadval
OKYeMning In bilan birikmalari uchun θp de Jen faktorining qiymatlari.
Birikma
|
θp,K
|
gJ
|
J
|
(1-x)(gJ-1)2J(J+1)
|
Gd2In
|
238
|
2
|
7/2
|
10.51
|
Tb2In
|
210
|
3/2
|
6
|
7.00
|
Dy2In
|
150
|
4/3
|
15/2
|
4.72
|
Ho2In
|
8
|
5/4
|
8
|
3.00
|
Er2In
|
52
|
6/5
|
15/2
|
1.70
|
Tm2In
|
7
|
7/6
|
6
|
0.77
|
Gd5In3
|
2.28
|
2
|
7/2
|
9.84
|
Tb5In3
|
175
|
3/2
|
6
|
6.56
|
Dy5In3
|
88
|
4/3
|
15/2
|
4.43
|
Ho5In3
|
8
|
5/4
|
8
|
2.81
|
Er5In3
|
29
|
6/5
|
15/2
|
1.59
|
Tm5In3
|
-7
|
7/5
|
6
|
0.625
|
GdIn3
|
-40
|
2
|
7/2
|
3.94
|
TbIn3
|
-40
|
3/2
|
6
|
2.63
|
Dy3In3
|
-25
|
4/3
|
15/2
|
1.77
|
ErIn3
|
-6
|
6/5
|
15/2
|
0.64
|
TmIn3
|
-5
|
7/6
|
6
|
0.29
|
2.2-rasm. (Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm)-In sistemalari uchun θp(G) bog’lanishlar:
1-OKYeM (OKYeM=Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm); 2-OKYeM5In3; 3-KYeM2In;
4-OKYeM3In5; 5-OKYeMIn3.
2.4-jadval
(Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm)-In sistemasidagi na’munalar uchun bilvosita almashinuv o’zaro ta’sir parametrining qiymatlari.
Na’muna
|
Qattiq holat
|
Suyuq holat
|
θp,K
|
A/kB,K
|
θp,K
|
A/kB,K
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Gd
|
313
|
59.62
|
323
|
61.52
|
Gd3In
|
278
|
70.62
|
378
|
96.02
|
Gd2In
|
238
|
67.68
|
223
|
63.41
|
Gd5In3
|
228
|
69.51
|
305
|
92.99
|
GdIn
|
53
|
20.12
|
173
|
65.86
|
Gd3In5
|
-27
|
-13.71
|
58
|
-29.44
|
GdIn3
|
-40
|
-30.46
|
68
|
-51.78
|
Tb
|
233
|
66.57
|
339
|
96.86
|
Tb2In
|
210
|
89.45
|
325
|
122.79
|
Tb5In3
|
175
|
80.03
|
273
|
126.68
|
α-TbIb
|
15
|
8.57
|
277
|
158.28
|
Tb3In5
|
-38
|
-28.93
|
258
|
-196.45
|
TbIn3
|
-40
|
-45.63
|
275
|
-313.69
|
Dy
|
160
|
67.77
|
180
|
76.24
|
Dy2In
|
150
|
94.74
|
268
|
169.26
|
Dy5In5
|
88
|
59.59
|
310
|
209.93
|
α-DyIn
|
15
|
12.71
|
182
|
154.24
|
Dy3In5
|
-23
|
-25.94
|
121
|
-136.47
|
DyIn3
|
-25
|
-42.37
|
100
|
-106.76
|
Ho
|
90
|
60
|
500
|
333.33
|
Ho2In
|
8
|
7.95
|
325
|
322.85
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Ho5In3
|
8
|
8.54
|
225
|
240.21
|
HoIn
|
-30
|
-40
|
91
|
-121.33
|
Er
|
58
|
68.2
|
110
|
129.41
|
Er2In
|
52
|
91.22
|
98
|
171.93
|
Er5In3
|
23
|
43.40
|
160
|
301.89
|
α-ErIn
|
5
|
11.72
|
95
|
222.66
|
Er3In5
|
-3
|
-9.38
|
80
|
-250.00
|
ErIn3
|
-6
|
-28.10
|
174
|
-815.63
|
Tm
|
18
|
46.27
|
|
|
Tm2In
|
7
|
26.92
|
-196
|
-3520.96
|
Tm5In3
|
-7
|
28.77
|
-34
|
-130.77
|
TmIn
|
-11
|
-56.90
|
125
|
513.70
|
Tm3In5
|
-10
|
-68.18
|
-197
|
-1018.96
|
TmIn3
|
-5
|
-51.72
|
-36
|
-245.45
|
2.3-rasm.OKYeM-In(OKYEM=Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm) sistemalarida
A/kB parametrining In konsentrasiyasiga bog’lanishlari.
II-bobga doir xulosalar.
2-bobda bajarigan ishlarni umumlashtirib quyidagi xulosalarni aytish mumkin:
OKYeM-In sistemasida amal qiladigan bilvosita almashinuv o’zaro ta’sirni o’rganishni yarim empirik usulining mohiyati bayon qilindi.
Toza OKYeM uchun RKKI nazariyasining bashorati tekshirildi va bilvosita almashinuv o’zaro ta’sir parametri o’rganildi (hisoblandi).
OKYeM-In (OKYeM=Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm) sistemalsridagi birikmalar uchun bilvosita almashinuv o’zaro ta’sir parametri hisoblandi.
Hisoblash natijalariga tayanib OKYeM bilan In orasida hosil bo’ladigan birikmalarda RKKI tipidagi almashinuv o’zaro ta’sir amal qilishi ko’rsatildi.
XULOSALAR.
Ushbu bitiruv malakaviy ishida olingan natijalarga asoslanib quyidagi xulosalarni aytish mumkin:
OKYeM-In(OKYeM=Gd,Tb,Dy,Ho,Er,Tm) sistemalarida amal qiladigan bilvosita almashinuv o’zaro ta’sir parametrini(integralini), yarim empirik usulida o’rganishga doir, bugungi kunda ilmiy adabiyotlarda mavjud bo’lgan, nazariy va tajribaviy ishlarga sharh berildi.
OKYeM-Insistemalarida amal qiladigan bilvosita almashinuv o’zaro ta’sir parametrini, namunalarning paramagnit Kyuri temperaturasi tajribaviy qiymatlaridan foydalanib, yarim empirik usulda birinchi marta o’rganildi.
RKKI nazariyasining bashorati tasdiqlandi, ya’ni o’rganilgan sistemalardagi ekviatomli birikmalar paramagnit Kyuri temperaturasining tajribaviy qiymatlari va de Jen faktorlari orasida, toza OKYeMdagidek, to’g’ri proporsional bog’lanish aniqlandi.
Hisoblash natijalariga tayanib, OKYeM bilan indiy birikmalarida ham, toza OKYeMda amal qiladigan RKKI tipdagi almashinuv o’zaro ta’sir, ya’ni 4f-elektronlarning panjara tugunlari orasida umumlashgan elektronlar orqali o’zaro ta’siri amal qilishi aniqlandi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI.
Вонсовский С.В. «Магнетизм». – М.: Наука, 1971 – 1032с,
Тейлор К. , Дарби М. «Физика редкоземельных соединений».-М.: Мир, 1974 – 374с.
Белов К.П., Велянчикова М. «Редкоземельные ферромагнетики и антиферромагнетики». –М.: Наука, 1985 – 320с.
Тейлор К. Интерметаллических соединений редкоземельных металлов. – М.: Мир, 1974 – 374с.
Аражис С., Колвин Р. Парамагнитная восприимчивость редкоземельных металлов при повышенных температурах. В.Сб.: «Новые исследования редкоземельных металлов». – М.: Мир, 1984. с.100-135.
Кондон Е., Шортли Г. «Теория атомных спектров». – М.: И.Л. 1949, с. 189-191.
Van Flack J.H. The theory of electric and magnetic suscertibilities. – Oxford: Univ. pess, 1932 – 384p.
Сельвуд П.И. Магнетохимия. – М.: И.Л. 1958 – 460с.
Кринчик Г.С.Физика магнитных явлений.-М: Изд-во МГУ,1976.-367 с.
К.П. Белов и др. Редкоземельные ферро и антиферромагнитки/.К.П. Белов М.А. Белянчикова, Р.З.Левитин, С.А. Никитин – М.: Наука, 1965 г. – 320 с.
Тейлор К., Дерби М. Физика редкоземельных соединений. – М.: Мир, 1974 г. – 374 с.
Тейлор К. Интерметаллические соединение редкоземельных металлов. – М.: Мир, 1974 г. – 224 с.
Buschov K.H.J. Intermetallic compound of Rare Earths and non-magnetic metals//–Rep.Progres Phys.–1979.–vol. 42.–8. –pp.1373-1405.
ArajsS., MillerD.S. Magnetic Behaviorof Polyorystalline neodymium, holmium and erbium from 300 to 15000K//J.Appl.Phys..– 1960.–Vol.31.–N5.–pp.325S-326S.
Arajs S. Paramagnetic Susceptibility of Polycrystalline Thuliun from 300 to 1500K//J.Chem.Phys.–1960.–Vol.32.– №3.–pp. 951-952.
Arajs S. and Colvin R.V. Paramagnetism of Polycrystalline Gadolinium, Terbium and Dysprosium Metals// J. Appl. Phys..– 1961.– Vol.32.– №3.–pp. 336S -337S.
С. Аражc, Р. В. Кольвин, Новые исследования редкоземельных металлов. Москва: Мир, 1964. – с. 100-135
Müller M.,Huber E.,Güntherodt H.J. Magnetic susceptibility of liquid heavy Rare Earth Metals//J.de Physique.–1979.–T.40.– Suppl.N5.–pp. с5-260-с5-261.
Шакаров Х.О. Магнитная восприимчивость интерметаллических соединений лантаноидов с индием при высоких температурах.//Кандидатская диссертация, Самарканд, 1983.
ШакаровХ.О. Магнитная восприимчивость интерметаллидов в системе Er-In при высоких температурах//Известия вузов. Физика. Россия.- 2004.– №12.– с.7-10.
Шакаров Х.О. Магнитная восприимчивость интерметаллидов в системе Dy-In при высоких температурах//Известия вузов. Физика. Россия. - 2005.– №1.– с.88-89
О.К. Кувандиков, Х.О. Шакаров, А. Абдурахмонов. Исследование магнитных свойства интерметаллидов в системе РЗМ-In в твёрдом и жидком состояниях. – Металлофизика и новейшие технологии. Украина(г. Киев).- 2013.- Т.35.- №7.- сс.879-888.
Антропов В. А., Радовский Н. З., Довгополь С. П., Гельд П. В. Магнитная восприимчивостъ никелъ – кремневых сплавов при высоких температурах.//УФЖ.– 1976.–№3.– с.360-364.
Никитин С. А. Температура магнитного упорядочения и интеграл косвенного обмена в редкоземельных сплавах тербий – иттрий и тербий – гадолиний// ЖЭТФ.– 1979.– т.77.– вып.1.– с.343-351.
Усаров У.Т., Шакаров Х.О., Жуланов Х.К., Кодирова Н.И. Полуэмпирическое исследование косвенного обменного взаимодействия в системе РЗМ – In. “Ўзбекистонда архитектура-қурилиш соҳаларини ривожлантиришнинг долзарб муаммолари ва истиқболлари” мавзусида вазирлик миқёсидаги илмий-техник конференция материаллари (Самарқанд давлат архитектура-қурилиш институтининг 50-йиллигига бағишланган), с.131-136, Самарқанд, 2016 йил 24 декабр
Yatsenko S.P., Semyanikov S.S., Shakarov H.O., Fedorova E.G. Phase diagrams of binary rare larth metal-indium systems//J.Less-Conm. Metals.– 1983.– v.90.– №1.– рр.95-108.
|
| |