|
Selen va tellur gidrametallurgiyasi Reja: Selen Tellur
|
| bet | 2/2 | | Sana | 16.10.2022 | | Hajmi | 37.31 Kb. | | #27308 |
Bog'liq Selen va tellur gidrametallurgiyasi Kollokvium 3, 15-MaruzaOlinishi. Bor asosan metallotermiya usuli bilan olinadi: B2O3 + 3Mg = 3MgO + 2B
Metallotermik usul bilan olingan bor uncha toza bo’lmaydi. Toza xolatdagi bor uning birikmalarini suyuqlantirib elektroliz qilish usuli bilan olinadi. Juda toza xoldagi borni, bug’ xolatdagi borbromidni cho’g’lantilgan tantal simi ishtirokida vodorod bilan qaytarib bor olish mumkin:
2BBr3+3H22B+6HBr
Bundan tashqari, vodorodli birikmalarini termik parchalab ham erkin holdagi borni olish mumkin:
B2H62B+3H2
Bor amorf va kristall modifikasiyaga ega. Borning vodorodli birikmalari boranlar deb ataladi. Ularning ko’pchiligi xatto ochiq xavoda o’z-o’zidan alangalanib, katta issiqlik ajratib yonadi. Bor oksidi B2O3 oq kristall modda.Borning kislorodli birikmalari asosan polimer tuzilishli bo’ladi. Alyuminiy atomi radiusi bornikidan kattaroq bo’lgani sababli ionlanish energiyasi kichikroq, shuning uchun ham alyuminiyning metallik xossalari bornikiga qaraganda kuchliroq namoyon bo’ladi. Alyuminiy amfoter elementdir.Al - ning tabiatda tarqalgan birikmalari: Al2O3*H2O - boksit (korund), Me2[Al2Si2O8]; Me5[AlSi3O10]; KAl2[AlSi3O10](OH)2 muskovit, (Na,K)2[Al2Si2O8] - nefelin, Al4[Si4O10](OH)8 - kaolinit, Na3[AlF6] - kriolit. Al ning yer pustlogidagi umumiy miqdori 5,5 % ni tashkil etadi. Alyuminiy tabiatda faqat birikma holida uchraydi.
Selen va tellur kimyoviy elementlar bo'lib, ular davriy jadvalda bir guruhda, 16-guruhda joylashgan. Selen va tellurning asosiy farqi shundaki, selen metal emas, telur metalloiddir.
Bundan tashqari, ko'pchilik hayvonlarning hujayralarida biologik funktsiyani bajarish uchun selen miqdori zarur, ammo tellur biologik funktsiyaga ega emas. Tellurni qo'llashda qotishtiruvchi element, yarimo'tkazgich, keramika uchun pigmentlar, oksidlovchi, yod-131 ishlab chiqaruvchi va boshqalar muhim ahamiyatga ega.
Adabiyot[tahrir]
Zaysev B. Ye., Obshiye fizicheskiye i ximicheskiye svoystva metallov, M., 1987. Peksheva N. P., Ximiya metallov, Krasnoyarsk, 1987. BobilevA. V., Mexanicheskiye i texnologicheskiye svoystva metallov, 2 izd., M., 1987.
Nusrat Parpiyev, Omonulla Xoʻjayev.[1]
Xulosa
Selen va tellur-bu kimyoviy elementlar, ular davriy jadvalda bir guruhda, 16-guruhda joylashgan. Selen va tellurning asosiy farqi shundaki, selen metall emas, telur metalloiddir.
|
| |
