17
II bob. STANDARTLASHTIRISHNING
QONUNIY ASOSLARI VA NAZORAT QILISHNI
TASHKILLASHTIRISH
2.1. O‘zbekistonda standartlashtirish sohasining
rivojlanish tarixi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 1993-yilning
28-dekabrida imzo langan «Standartlashtirish to‘g‘risida»gi Qo-
nuni standartlashtirish bo‘yicha qoidalar, me’yoriy hujjatlar,
standartlar ustidan davlat nazorati, unga doir ishlar ning moliyaviy
ta’minoti va ularning hayotga tatbiq etilishi, standartlashtirish
bo‘yicha ishlarni o‘tkazishning yanada
yuqo riroq rivojlanish
bosqichiga ko‘tarilishiga asos bo‘ldi.
«Standartlashtirish to‘g‘risida»gi Qonun 5 bo‘limdan iborat
bo‘lib, bu bo‘limlar 12 moddani o‘z ichiga olgan. Respub-
likamizda standartlashtirish tizimi, standartlashtirish ishlarini
o‘tkazish,
qonun hujjatlari, xalqaro shartnomalar, me’yoriy
hujjatlar, davlat nazorat organlari, davlat inspektorlari, ularning
huquqlari
va javobgarligi, standartlashtirish va nazorat qilishga
doir ishlarning moliyaviy ta’minoti, standartlarni qo‘llashni
rag‘batlantirish bo‘yicha keng ma’lumotlar berilgan.
Qonunga muvofiq, standartlashtirish ishlarini o‘tkazishning
umumiy qoidalarini, manfaatdor tomonlarning davlat bosh-
qaruv organlari, jamoat birlashmalari
bilan olib boriladigan
hamkorlikdagi ishining shakl va usullarini «O‘zstandart» agent-
ligi belgilaydi.
Respublikamizda standartlashtirish ishlarini o‘tkazishning
umumiy texnik qoidalarini tartibga solib turuvchi davlat stan-
18
dart lashtirish tizimi faoliyat ko‘rsatadi. Shuningdek, qonunga
muvofiq davlat boshqaruv organlari o‘z vakolatlari doirasida
standartlar va texnik shartlarni ushbu qonunni qo‘llashga doir
yo‘riqnomalar va izohlarni ishlab chiqadilar, tasdiqlaydilar, nashr
etadilar. Standartlarni nashr qilish va
qayta nashr etishni ularni
tasdiqlagan organlar amalga oshiradilar.
Ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasida standartlashtirishga
doir me’yoriy hujjatlar, shuningdek, standartlashtirish
qoidalari,normalari,texnikiqtisodiyaxborotklassifikatorlarini
ishlab chiqish va qo‘llash tartibi «O‘zstandart»
tomonidan
belgilanadi.
Qonunning II bo‘lim 6-moddasiga binoan standartlashtirishga
doir me’yoriy hujjatlar Vatanimiz hamda chet el fan va
texnikasining zamonaviy yutuqlariga asoslangan, O‘zbekiston
Respublikasining manfaatlari himoya qilinishini va ishlab
chiqarilayotgan mahsulotning raqobat qila olish imkonini
ta’minlash uchun asosli hollarda
standartlarda istiqbolga
mo‘ljallangan, an’anaviy texnologiyalarning imkoniyatlaridan
ildamlashgan dastlabki talablar belgilab qo‘yilishi alohida
ko‘rsatilgan.
Qonunda davlat yo‘li bilan standartlashtirish va nazorat
qilishga doir ishlarning moliyaviy ta’minoti, mahsulot ishlab
chiqarishni amalga oshirayotgan va
mahsulotlarni standartlarga
muvofiqlik belgisi bilan tamg‘alash huquqini olgan xo‘jalik
faoliyati subyektlarini iqtisodiy qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlan-
tirish chora-tadbirlari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahka-
masi tomonidan belgilanishi ko‘rsatilgan.