19
1926-yil iyun oyida O‘zbekiston Respublikasi Xalq Ko-
missariatining Ishchi-dehqon Inspeksiyasi qoshida Standart-
lashtirish byurosi tashkil etildi.
1933-yilda Standartlashtirish byurosi Butunittifoq standart-
lash tirish komitetining O‘zbekiston bo‘yicha
tosh va tarozilar
ishlari bo‘yicha markaziy boshqarmaga aylantiriladi. 1939-yilda
ushbu boshqarma O‘zbekiston Ministrlar Soveti qoshida tashkil
etiladi va uning tarkibida Standartlar va o‘lchov asboblari
davlat nazorati Respublika laboratoriyasi (O‘z RLGN) tuziladi
va keyinchalik bu laboratoriya Standartlashtirish va metrologiya
O‘zbekiston markaziga (O‘z SSM) aylantiriladi.
1973-yilda O‘zbekiston Ministrlar Soveti qoshidagi o‘lchov va
o‘lchov asboblari boshqarmasi Gosstandart qoshidagi O‘zbekiston
Respublikasi standartlashtirish boshqarmasiga (O‘zgosstandart)
aylantiriladi.
1992-yilda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining
№93 qaroriga asosan Vazirlar Mahkamasi qoshida O‘zbekiston
RespublikasiStandartlashtirish,metrologiyavasertifikatlashtirish
markazi (O‘zgosstandart) yangidan tashkil etiladi.
2002-yilda esa O‘zgosstandart O‘zbekiston standartlashtirish,
metrologiya va sertifikatlashtirish agentligiga («O‘zstandart»
agentligi) aylantirildi.
2.2. Standartlashtirishga doir me’yoriy hujjatlar
Respublika standartlashtirish bo‘yicha ishlarning tashkil
etilishini, muvofiqlashtirilishini va ishlarning maqbul darajada
olib borilishini quyidagi idoralar ta’minlaydilar:
– tarmoqlararo yo‘nalishga belgilangan mahsulot bo‘yicha –
«O‘zstandart» agentligi;
–
qurilish va qurilish sanoati, loyihalash va konstruksiyalash
bo‘yicha – O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qu-
rilish qo‘mitasi;
20
– tabiiy resurslardan foydalanishni yo‘lga qo‘yish, atrof-
muhitni ifloslanishdan va boshqa zararli ta’sirlardan muhofaza
qilish sohasi bo‘yicha – O‘zbekiston Tabiatni muhofaza qilish
davlat qo‘mitasi;
– tibbiyot yo‘nalishidagi mahsulotlar,
tibbiy texnika
buyumlari, dorivor moddalar va respublika sanoati ishlab
chiqaradigan mahsulot tarkibida inson uchun zararli moddalar
miqdorini tartibga solish sohasida – O‘zbekiston Respublikasi
Sog‘liqni saqlash vazirligi.
O‘zbekiston Respublikasida standartlashtirish bo‘yicha ishlarni
vazirliklar, texnikaviy qo‘mitalar, korxonalar,
birlashmalar va
boshqa manfaatdor tashkilotlarning istiqbolli rejalari asosida
tuzilgan yillik reja bo‘yicha «O‘zstandart» agentligi amalga
oshiradi.
Respublika standartlashtirish rejasiga, birinchi navbatda,
milliy standartlar talablari bilan uyg‘unlashtirishni, kishilarning
hayoti va sog‘lig‘i
uchun xavfsizlikni, atrof-muhitni muhofaza
qilishni, iste’molchilar huquqining himoya qilinishi, milliy
ijtimoiy-iqtisodiy va milliy texnikaviy dasturlarning amalga
oshirilishini ta’minlaydigan milliy standartlarni
ishlab chiqish
kiritiladi.
«O‘zstandart» agentligi, Davarxitektqurilish qo‘mitasi, Tabiat-
ni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi, Sog‘liqni saqlash vazirligi
(birik tirilgan sohalar bo‘yicha) respublika standartlarini ko‘rib
chiqadilar, tasdiqlaydilar, ularning qo‘llanish muddatini cho‘za-
dilar va bekor qiladilar hamda unga o‘zgartirishlar kiritadilar.
Respublikada ishlab chiqilgan standartlar va ularga
o‘zgartishlar tasdiqlanishi darajasidan qat’i nazar O‘zstandart
davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi lozim.
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va shaharlarda stan-
dartlashtirish bo‘yicha ishlarni tashkil qilish, muvofiqlashtirish
va uning muqobil darajasini ta’minlash ishlarini O‘zstandart,
21
O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi,
Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi va Sog‘liqni saqlash
vazirligining tegishli hududiy idoralari va boshqarmalari amalga
oshiradi.
Sanoat va qishloq xo‘jaligi tarmoqlarida
standartlashtirish
bo‘yichaishlarnitashkilqilishvaularnimuvofiqlashtirishuchun
zaruriyat bo‘lgan hollarda, vazirliklar, idoralar, uyushmalar,
konsernlar va boshqa xo‘jalik tuzilmalarida bo‘linmalar (xiz-
matlar) va (yoki) fan-texnikaning tegishli
sohalaridagi yuqori
ilmiy-texnikaviy imkoniyatlarga ega bo‘lgan tashkilotlarda stan-
dartlashtirish bo‘yicha tayanch tashkilotlari tuziladi.