x
const
i
i
n
,
o`zgarmas miqdor deb qaraladi. :
Х
N
x
га м
i
i
n
р
1
1
18. 68.O'rtacha tortilgan arifmetik formulani toping
. Agar X belgining n miqdorlari x
1
, x
2
, ....., x
n
yoki x
i
(
n
i
,
1
) mos tartibda
f
1
, f
2
, .....,f
n
yoki f
i
(
n
i
,
1
) martadan kuzatilgan bo`lsa, o`rtacha arifmetik
miqdorning umumiy ifodasi
X
f x
f x
f x
f
f
f
f x
f
то т а иф
n n
n
i i
i
n
i
i
n
р . р
.....
.....
1 1
2 2
1
2
1
1
19. 69. O'rtacha ko'rsatkich reyting seriyasining o'rtasida joylashsa nima deb
nomlanadi? mediana
20. 70 Moda deb nimaga aytiladi?. Moda deb statistik to’plamda eng katta
songa va salmoqqa ega bo’lgan miqdor tushuniladi. Moda aniq miqdordir. U
o’rganilayotgan to’plamning strukturasini tariflashda eng muhim
ahamiyatga egadir.Masalan,o’rtacha ish haqi yoki o’rtacha hosildorlik bilan
eng ko’p uchraydigan ish haqi darajasi yoki hosildorlik darajasi ham katta
ahamiyatga egadir. Moda oraliq va oraliqli bo’lmagan(diskret) variasion
qatorlar bo’yicha aniqlanadi.
21. Variatsiyaning nisbiy ko‘rsatkichlariga... kiradi.:
korsatkich nomi va hisoblash
22. 72.Quyidagi ko‘rsatkichlardan qaysi biri o‘zgaruvchanlikning mutlaq
ko‘rsatkichlariga tegishli?
Korsatkich ortachaligi va hisoblash tartibi
23. 73. Variatsiya ko'rsatkichlaridan qaysi biri o'rtacha qiymat atrofida belgi
o'zgaruvchanligining mutlaq hajmini tavsiflaydi?
Vd=d*100/x
24. 74. …..bu qator variantalari qiymatlari bilan ularning arifme-tik o`rtachasi
orasidagi tafovutlar kvadratlari-dan olingan arifmetik o`rtachadir.
Depressiya
25. 75. bu qator variantalari qiymatlari bilan ularning arifme-tik o`rtachasi
orasidagi tafovutlar kvadratlari-dan olingan arifmetik o`rtachadir.
De[ressiya 0 (nol)ga teng
76. Belgining o'rtacha qiymati 20 ga, o'zgaruvchanlik koeffitsienti esa 25% ga
teng. Dispersiya belgisi nechaga teng?
- O'zgaruvchanlik koeffitsienti va dispersiya belgilari orasidagi formuladan
dispersiyani topish mumkin: Dispersiya = (O'zgaruvchanlik koeffitsienti)^2 *
O'rtacha kvadrati.
77) “Variatsiya kengligi” nima bilan tavsiflanadi?
- "Variatsiya kengligi" variatsiya koeffitsientini ifodalaydi va
o'zgaruvchanlikning o'rtacha qiymatga nisbatan kengligini ko'rsatadi.
78) Bir nechta ishchilarning ish tajribasining dispersiyasi - 9 yil.
O'zgaruvchanlik koeffitsienti 30%. Ishchilarning o'rtacha ish staji qancha?
- Ishchilarning o'rtacha ish staji, dispersiya va o'zgaruvchanlik koeffitsienti
orasidagi formuladan topiladi: O'rtacha ish staji = Dispersiya /
(O'zgaruvchanlik koeffitsienti)^2.
79) Oddiy qator uchun dispersiya formulasin toping?
- Oddiy qator uchun dispersiya formulasi: Dispersiya = (Σ(xi - X)²) / n, bu
yerda xi har bir qiymat, X o'rtacha qiymat, va n qiymatlar soni.
80) Variatsiya koefficientini toping
- Variatsiya koeffitsienti formulasi: Variatsiya koeffitsienti = (Standart
deviasiya / O'rtacha qiymat) * 100%.
81) Tanlab kuzatish deganda biz tushunamiz?
- Tanlab kuzatish, tanlov qiluvchilar orasida tahlil va baho beringanda
qo'llaniladi.
82) Qaysi tanlov qur’a tashlash yo‘li bilan amalga oshiriladi? (random)
- Tanlov qur'a tashlash, tanlov qiluvchilar orasida random tanlovni amalga
oshirish uchun qo'llaniladi.
83) Namunada aholiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha maydon 19 kv.m.ni, tanlab
olishda o‘rtacha xatolik esa 0,23 kv.m.ni tashkil etdi. Ishonch koeffitsienti t=2
(ehtimol 0,954). O’rtacha maydon (0,01 kv.m. gacha) aholi jon boshiga
umumiy aholi sonida necha kvadrat metr tog’ri keladi?
- Umumiy aholi sonida necha kvadrat metr tog'ri kelishini hisoblash uchun
o'rtacha maydon va o'rtacha xatolikdan foydalanishingiz mumkin: Umumiy
maydon = O'rtacha maydon + (Ishonch koeffitsienti * O'rtacha xatolik).
84) Agar tanlab olish jarayonida tanlamaga kiritilgan birlik to’plamga
qaytarilmasa, bu usul nima deyiladi?
- Agar tanlab olish jarayonida tanlamaga kiritilgan birlik to'plamga
qaytarilmasa, bu usul "maydonchilik" yoki "tayyorlash" deyiladi.
85) Aholining uy-joy sharoitini tanlab o‘rganish natijalariga ko‘ra, ijtimoiy
me’yorlarga muvofiq uy-joy bilan ta’minlanmaganlar ulushi 10 foizni, tanlab
olishda o‘rtacha xatolik esa 0,1 foizni tashkil etdi. 0,954 ehtimollik bilan (ishonch
koeffitsienti t=2) umumiy aholi sonida uy-joysiz odamlarning ulushi necha foizni
tashkil etadi?
- Uy-joysiz odamlarning ulushi ehtimollik va o'rtacha xatoliklar asosida
quyidagi formuladan topiladi: Uy-joysiz ulushi = Tanlanmaganlar ulushi *
(Ishonch koeffitsienti * O'rtacha xatolik).
86) Dinamik qator quyidagilarning qaysi biri bilan harakterlanadi?
- Dinamik qatorlar, o'zgaruvchanlar o'rtasidagi farqliqi ko'rsatkichlar
yordamida tasvirlanadigan ma'lumotlar seriyasidir.
87) Dinamik qatorlar tegishli bo'lgan vaqtga qarab, qaysi turlarga bo'linadi?
- Dinamik qatorlar, o'zgaruvchanlar o'rtasidagi farqliqi har bir muddatda
olingan ma'lumotlar seriyasidir.
88) Zanjirning mutlaq o'sishi quyidagilarning qaysi birini ko'rsatadi?
- Zanjirning mutlaq o'sishi, har bir elementning o'zining oldingi elementga
nisbatan o'sishini ko'rsatadi.
89) Bazisli mutlaq o'sishi quyidagilarning qaysi birin ko’rsatadi?
- Bazisli mutlaq o'sish, bazis (boshlang'ich ob'ekt)ga nisbatan boshqa
ob'ektning o'sishini ko'rsatadi.
90) O'sish sur'ati quyidagilarni qaysi birin ko'rsatadi
- O'sish sur'ati, o'sishi mumkin bo'lgan har bir muddatda olingan ma'lumotlar
seriyasining yanaqo'rg'ali (tangent) o'zgarishi ko'rsatadi.
91) O'sish sur'ati oshishi quyidagilarni qaysi birin ko'rsatadi:
- O'sish sur'ati oshishi, o'sishining o'sishi mumkin bo'lgan har bir muddatda
olingan ma'lumotlar seriyasining yanaqo'rg'ali (tangent) o'zgarishi ko'rsatadi.
92) Agar sanalar orasidagi intervallar teng bo'lsa, u holda dinamikaning moment
qatorining o'rtacha darajasi quyidagi qaysi formula bilan aniqlanadi?
- Agar sanalar orasidagi intervallar teng bo'lsa, dinamikaning moment qatorining
o'rtacha darajasi quyidagi formula bilan aniqlanadi: O'rtacha daraja = ∑(xi * pi).
93) Teng dinamik qatordagi o‘rtacha o‘sish sur’atini hisoblash uchun quyidagi
qaysi formuladan foydalaniladi:
- Teng dinamik qatordagi o'rtacha o'sish sur'atini hisoblash uchun quyidagi
formula foydalaniladi: O'rtacha o'sish sur'ati = (f(xi) + f(xi+1)) / 2 * (xi+1 - xi).
1. 95) O'rganilayotgan hodisaning qamroviga ko'ra indekslar … hisoblanadi?
O'rganilayotgan hodisaning qamroviga ko'ra indekslar maxsus formulalar orqali
hisoblanadi.
1. 96) Individual narxlar indeksi qaysi formula orqali aniqlanadi?
Individual narxlar indeksi, quyidagi formuladan foydalanilarak aniqlanadi:
Individual Narxlar Indeksi = (Q2/Q1)*100
Bu yerda \( Q1 \) boshlang'ich muddatdagi narx, \( Q2 \) esa joriy muddatdagi
narxni ifodalayadi.
1. 97) Savdo aylanmasining yig'ma indekslari, tovar aylanmasining fizik hajmi
va narxlar o'rtasidagi bog'liqlik qaysi formula orqali aniqlanadi?
Savdo aylanmasining yig'ma indekslari, tovar aylanmasining fizik hajmi va
narxlar o'rtasidagi bog'liqlikni quyidagi formuladan aniqlaydi:
\Yig'ma Indeks = (Tj/T0)*(N0/Nj) *100
Bu yerda \( T_j \) joriy muddatdagi tovar aylanmasi, \( T_0 \) boshlang'ich
muddatdagi tovar aylanmasi, \( N_0 \) boshlang'ich muddatdagi narxlar yig'indisi,
\( N_j \) joriy muddatdagi narxlar yig'indisini ifodalaydi.
1. 98) Umumiy baho indeksi qaysi formula orqali topiladi?
Umumiy baho indeksi, boshqa boshqaruv turlari o'rtasidagi mazmun va talablarga
asoslanadi. Aksariyatida quyidagi formuladan foydalaniladi:
Umumiy Baho Indeksi = \(Oj/O0)* 100
Bu formulada \( O_j \) joriy muddatdagi baho, \( O_0 \) boshlang'ich muddatdagi
baho ifodalaydi.
1. 99) Ishlab chiqarishning fizik hajmining umumiy indeksi formulasini
toping?
| 