• Тayanch so`zlar
  • STEAM talimining ahamiyati shundaki
  • Steam ta’lim texnologiyasining o’ziga xos xususiyatlari. Reja




    Download 69 Kb.
    bet1/2
    Sana20.02.2024
    Hajmi69 Kb.
    #159330
      1   2
    Bog'liq
    5- MARUZA


    М-5. STEAM TA’LIM TEXNOLOGIYASINING O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI.
    REJA:
    1. STEM va STEAM ning rivojlanishi. STEAM ning STEAM ga aylanishi va takomillashtirilishi.
    2. STEAM + Art= STEAM. STEAM ta‘lim texnologiyasini rivojlanishiga qaratilgan yondashuvlar.
    3. O’quvchilarda STEAM ijodkorligi va muhandislik ko’nikmalarini rivojlantirish.
    4. O’quvchilarda STEAM ijodkorligini shakllantirish.


    Тayanch so`zlar: dunyo ta’lim tizimi steam texnologiyasi, maktab, metodika, Science, Technology, Engineering, Art, Math, zamonaviy rivojlanishi, konsepsiya, yondashuv, STEM va STEAM, ijodkorlik.
    STEM va STEAM o'rtasidagi asosiy farq shundaki, STEM fan, texnologiya, muhandislik va matematikani birlashtirgan ta'limiy yondashuv bo'lsa, STEAM fan, texnologiya, muhandislik, san'at va matematikani birlashtirgan ta'lim yondashuvidir. STEM san'at, musiqa va yozuv kabi boshqa sohalarga e'tibor bermaydi. Biroq, STEAM STEM bilan san'atni o'z ichiga oladi. Shunday qilib, buni STEM va STEAM o'rtasidagi yana bir farq deb hisoblashimiz mumkin.
    STEM so‘zi ingliz 4 so‘zning bosh harflaridan tashkil topgan abreviatura bo‘lib, unda:
    S – Science –Fan
    T – Technology – Texnologiya
    E – Engineering –Muhandislik
    M – Mathematics – Matematika Yaqin kunlarda ushbu apreviaturaga
    A – Art – San’at bo‘limi ham qo‘shilganTadqiqotlarning ko‘rsatishicha,
    STEM(STEAM) ta’lim tizimi orqali bolada kreativlik, qunt, qiziquvchalik vo hozirgi kunda eng muhim bo‘lgan xususiyat – muammoni hal qilish (problem-solving skills) qobiliyati shakllanadi.
    «STEM fikrlash» bolalikdan boshlanadi. Bola yurishni bilmagan paytida ham jarayonlarning bog‘liqligi, ketma-ketligi va ehtimollikni tushuna oladi. Ushbu xususiyatlar har tomonlama rag‘batlantirilishi lozim. Sifatli kitob bolani STEM tizimiga olib kirishda kuchli tramplin bo‘la oladi.
    Bu yerda muhim jihat STEM tamoyillariga asoslangan kitobni ensiklopediya kitoblari bilan adashtirmaslik lozim .
    S-Science turkumidagi kitoblar bolalarni fan olamiga olib kirishda hayvonot olami, dengiz hayvonlari, o‘simlik, hashoratlar va tabiat bilan tanishtirishda qo’l keladi. Bunday kitoblar bolaga sezdirmay turib kerakli bilimlarni bera oladi.
    Akademnashr nashriyoti nashr etilgan  «Quyoshning sirli botishi» kitobi STEM tizimining S-science bo’limiga munosib yangicha yondashuvga ega kitob. Bola qiziqarli hikoyani o’qir yoki tomosha qilar ekan tabiiy ravishda quyoshning fasllar davomida botishi haqida o’rganib oladi.
    Dastlabki STEAM maktablarda yangi g'amxo'rlikka muhtoj bo'lgan muhim narsalar sifatida targ'ib qilingan. Keyin, to'satdan, STEAM bir xil turdagi ko'nikmalarni targ'ib qiluvchi yangi so‘z qisqartirildi. Qo'shilgan "A" - san'at uchun, ijodkorlik va dizayn yo‘nalishlaridan foydalanishga alohida e'tibor berishni anglatadi.Bu turdagi asl qisqartma esa,STEAM dasturining ilm-fanni o'qitishning eng yaxshi usullaridan biri ekanligini ko'rsatdi, ammo hozir siz STEAMning qanday afzalliklari haqida bilasizmi. Yoki maktablar STEAM dan Dizayn va Innovatsiyalarga o'tishlari kerak, yoki STEAM yoki boshqa STEAMda o'zgarishlarni olish uchun musiqa qo'shishi kerak. Ushbu yangi qisqartmalar STEAM hozir eskirib qolgan kabi ko'rinadi va maktabgacha ta‘lim tashkilotlari va maktablar eng oxirgi qisqartmasi bilan olishlari kerak.
    O’quvchilar ilm-fan va texnologiya bilan bog'liq sohalarda raqobatbardosh mahoratga ega bo'lmasligiga amin bo'lganingiz uchun, ushbu qisqartma narsalarning barchasi haqida hamma narsani bilib olish mumkin. STEAM + STEAM Ilm-fan texnologiyasi va matematika o'zaro bog'liq tushunchalarni o'rgatadigan va tanqidiy fikrlash va analitik ko'nikmalar bilan yechilgan muammolarni aniqlashga qaratilgan ilm-fan va unga aloqador mavzularga zamonaviy yondoshuvni ramzlash uchun ishlatiladigan qisqartma bo'ldi.Keyinchalik, Rhode orolining Dizayn maktabi qisqartirilgan STEAM qo'shimchasini qo'shdi, ayniqsa, qo'shiqni qo'shib qo'ydi.Bu yaxshi dizayni va ijodiy yondashuv elementlari ham o'qitishga qo'shilganligini namoyish qilish uchun mo'ljallangan. Boshqa maktablar va tarbiyachilar ham o'zlarining burilishlari va qisqartmasi bilan musiqani ikkinchi M qo'shib qo'yishdi. Stenforddan Design Thinking loyihasi kabi dasturlar mavjud, ular loyihalarda STEAM ko'nikmalarini tez-tez ishlatadigan haqiqiy muammolarni hal qilish va tanqidiy fikrlashni o'rgatadi. San'at / musiqa / dizayn elementini qo'shgan holda, tarbiyachi va o'qituvchilar o'zlarining miya-analitik va ijodiy tomonlarining har ikkalasini ham ertangi kunning eng yaxshi mutafakkirlarini rivojlantirish uchun foydalanayotganligiga ishonishadi.
    Darhaqiqat, u pastga tushganda, qisqartma tanlovi STEAMni o'qitish uchun qanday o'quv dasturlari yoki o'qitish usullaridan foydalanilayotganligini ko'rsatadi. Qanday materiallardan qat'i nazar, o'qituvchi yoki maktab o'qitishda boshqa narsalar yoki materiallarni tortib olishi mumkin.
    STEAM ta'limi uchun tovar nomini yondashishga o'xshaydi. Ba'zi yoritmoq aslida o'quv materiallari provayderlari tomonidan markalanadi. Qo'shilgan harflar turli xil fikrlash tarzini rag'batlantirgan o'quv dasturidan foydalanish mumkinligini ko'rsatishi mumkin bo'lsa-da, qo'shimcha xat bo'lmasligi, ta'lim uslublari eskirgan degani emas. Bu oddiygina STEAMni o'rgatish uchun maktabda ma'lum bir brendni ishlatmasligini anglatadi.
    Muhim narsa STEAM ko'rsatmalarining asosiy elementlari sinfda mavjud bo'lishidir. Farzandingizning o'qituvchisiga STEAM yoki STEAM yoki boshqa narsalarni o'rgatishlarini so'rash o'rniga ushbu sifat belgilarini izlang:
     Fan va matematika fanlari haqiqiy muammolarga bog'liq.
     Talabalar kuzatuvlar olib boradigan, muammolarni aniqlaydigan va mustaqil va tengdoshlari bilan echimlarni yaratadigan loyihaga asoslangan o'quv topshiriqlari mavjud . Olimlar bu haqiqatan ham ishlaydi.
     Tegishli hollarda, loyihalar bo'yicha yaxshi dizayn va estetika hisobga olinadi
     Loyiha asosida o'rganish o'qish, yozishni aniq va ishonchli yozish, ma'lumotlarni tahlil qilish uchun matematikani to'g'ri ishlatish va boshqalar kabi tarkibning boshqa mavzularida ko'nikmalardan foydalanishni o'z ichiga oladi.
    Barcha talabalar, jumladan, qizlar, ozchiliklar va o'quvchilar bilan kurashish, loyihaga asoslangan STEAM ko'rsatmalaridan foydalanish imkoniyati va imkoniyatlariga ega.
    STEAM ta'limi uchun STEAM ta'limining ahamiyati shundaki, o’quvchilar STEAMning o'z hayotiga qanday ta'sir qilishlarini o'rganishadi, shuningdek, tanqidiy fikrlash va mulohaza qilish qobiliyatlari bilan birgalikda muammolarni aniqlash va ularni hal qilish yo'llarini topishga imkon beradi. Yangi va mavjud muammolarga ijodiy yondashuvlarni topish - bugungi iqtisodiyotda va kelajakdagi ish joyida zarur bo'lgan asosiy ko'nikmalarni.
    STEAM nima? STEAM - bu fan, texnologiya, muhandislik va matematikaning qisqartmasi. Bu fan, texnologiya, muhandislik va matematika sohalarini birlashtirgan ta'lim va rivojlanishning innovatsion yondashuvidir. Bundan tashqari, bu integratsiya-bu real hayotiy ilovalarga asoslangan birlashtirilgan o'quv modelidir. Ko'p yillar davomida talabalar maktabda fan, texnologiya, muhandislik va matematikani to'rtta alohida fan sifatida o'rganishdi. Biroq, STEAM ushbu to'rt sohaning aloqalariga ko'proq e'tibor beradi. Agar biz dunyodagi misolni ko'rib chiqsak, fan texnologiya, muhandislik va matematikaga tayanadi. Xuddi shunday, muhandislik ilmiy kashfiyotlarga, matematikaning qo'llanilishiga va texnologiyadan foydalanishga bog'liq STEAM-ga asoslangan o'quv dasturlari maktabgacha yoshdan boshlab magistrlik dasturlari orqali o'tishi mumkin va hozirda nafaqat AQShda, balki ko'plab mamlakatlarda mavjud. Bundan tashqari, STEAMning asosiy maqsadi o'quvchilarga turli xil o'qish usullari va muammolarni hal qilish imkoniyatini berish hamda fan, texnologiya, muhandislik va matematika sohalarida oliy ma'lumot va kasb tanlashga qiziqishlarini oshirishdir.
    STEAM -ning ko'p afzalliklari bo'lsa -da, uning bitta katta kamchiliklari bor. Bu adabiyot, san'at, musiqa va yozuv kabi boshqa sohalarga e'tiborning etishmasligi. Bundan tashqari, o'quvchilarning bu mavzudan olgan bilimlari ularning miya rivojlanishiga, muloqot qilish qobiliyatiga va tanqidiy o'qish ko'nikmalariga yordam beradi. STEAM nima? STEAM - ning asosiy kamchiliklarini hal qilish. Bu fan, texnologiya, muhandislik, san'at va matematikani birlashtirgan ta'limiy yondashuv. U STEAMning asosiy tamoyillaridan foydalanadi va ularni san'at va san'at orqali birlashtiradi. Bundan tashqari, u real vaziyatlarda ijodiy fikrlash va amaliy san'atni o'z ichiga oladi. Bundan tashqari, ba'zi odamlar STEAM -ga san'at qo'shish unchalik foydali emas deb o'ylashadi, chunki STEAM -ning asosiy maqsadi talabalarni fan, matematika, texnologiya va muhandislik sohalarida oliy ma'lumot va kasb egallashga undashdir. Biroq, san'at nafaqat rasm chizish yoki studiyada ishlash, balki muammolarni hal qilishning yangi usullarini kashf etish va yaratishdir. Bundan tashqari, STEAM tashabbusining asoschisi Jorjit Yakman STEAMni "Matematika elementlariga asoslangan muhandislik va san'at orqali izohlanadigan fan va texnologiya" deb ta'riflaydi. STEAM va STEAM o'rtasidagi farq nima? STEAM va STEAM o'rtasidagi asosiy farq shundaki, STEAM - bu fan, texnologiya, muhandislik va matematikani birlashtirgan ta'limiy yondashuv, STEAM - bu fan,texnologiya, muhandislik, san'at va matematikani birlashtirgan ta'limiy yondashuv. STEAM san'at, musiqa va yozuv kabi boshqa sohalarga e'tibor qaratmaydi. Biroq, STEAM san'atni STEAM bilan birlashtiradi. Shunday qilib, biz buni STEAM va STEAM o'rtasidagi yana bir farq deb hisoblashimiz mumkin.STEAM fan, texnologiya, muhandislik va matematikani, STEAM esa fan, texnologiya, muhandislik, san'at va matematikani anglatadi. STEAM va STEAM o'rtasidagi asosiy farq shundaki, STEAM san'atga e'tibor qaratadi.

    Download 69 Kb.
      1   2




    Download 69 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Steam ta’lim texnologiyasining o’ziga xos xususiyatlari. Reja

    Download 69 Kb.