|
Sun’iy intellekt
|
| bet | 1/3 | | Sana | 02.02.2024 | | Hajmi | 24,96 Kb. | | #150376 |
Bog'liq Suniy intilikt
Sun’iy intellekt (SI) - bu dasturiy muhitning shunday tizimiki, unda inson tafakkuri kompyuter jarayoniga imitatsiyalangan. Sun’iy intelekt atamasi 1956-yilda Stenford universiteti (AQSh) tomonidan taklif qilingan.
Intellekt - bu maqsadga erishishda zarur bo‘ladigan faktlar va usullar to‘plamidan iborat.
Sun`iy intellekt nima? Sun'iy intellekt (SI) kompyuterlarga o'zlarining tajribalarini o'rganish, berilgan parametrlarga moslashish va ilgari faqat odamlar uchun mumkin bo'lgan vazifalarni bajarish imkonini beradi. SIni amalga oshirishning ko'p holatlarida - kompyuter shaxmatchilaridan tortib uchuvchisiz transport vositalarigacha - chuqur o'rganish va tabiiy tillarni qayta ishlash imkoniyati juda muhimdir. Ushbu texnologiyalar tufayli kompyuterlarga katta miqdordagi ma'lumotlarni qayta ishlash va ulardagi naqshlarni aniqlash orqali muayyan vazifalarni bajarishga "o'rgatish" mumkin.
Sun'iy intellekt tizimi - bu ma'lum bir fan sohalari bilan boliq ijodiy muammolarni hal qilishga qodir bo’lgan, bilimlari intellektual tizim xotirasida saqlanadigan dasturiy-apparat majmuasi. Bunday tizim vaziyatni tahlil qilish va muayyan maqsadlarga erishish uchun muayyan darajadagi avtonomiya bilan harakatlarni amalga oshirishda oqilona xatti-harakatni namoyish etadi.
"Sun'iy intellekt - bu insonning kognitiv funktsiyalarini taqlid qilish (shu jumladan o’z-o’zini o’rganish va oldindan belgilangan algoritmsiz echimlarni topish) va hech bo’lmaganda inson intellektual faoliyati natijalari bilan taqqoslanadigan aniq vazifalarni bajarishda natijalarga erishish imkonini beruvchi texnologik echimlar to’plami. Texnologik yechimlar majmuasiga axborot-kommunikatsiya infratuzilmasi (shu jumladan, axborot tizimlari, axborot va telekommunikatsiya tarmoqlari, axborotni qayta ishlashning boshqa texnik vositalari), dasturiy taʼminot (shu jumladan, mashinani oʻrganish usullaridan foydalanadiganlar), maʼlumotlarni qayta ishlash jarayonlari va xizmatlari hamda yechimlarni izlash kiradi.
Sun'iy intellekt faoliyatning deyarli barcha sohalarida qo’llanilishi, odamlar uchun yangi imkoniyatlarni olishi mumkin. Sun'iy intellektdan foydalanish odamni monoton ishlardan ozod qilish, xavfli ish turlarini avtomatlashtirish, qaror qabul qilishni qo’llab-quvvatlash va odamlar o’rtasidagi aloqani saqlash uchun amalga oshirilishi mumkin.
Sun'iy intellektdan foydalanish jamiyat farovonligini va odamlarning hayot sifatini oshirishi mumkin. Jamiyatga o’zgartiruvchi ta'siri nuqtai nazaridan sun'iy intellekt o’z vaqtida ishlab chiqarishni butunlay o’zgartirgan, iqtisodiyotni tubdan yangi rivojlanish darajasiga olib chiqqan va dunyodagi texnologik tartibni o’zgartirgan elektr energiyasi bilan taqqoslanadi. Sun’iy intellektning sanoatga joriy etilishi iqtisodiyotni raqamlashtirishni jadallashtiradi, mamlakatimizda axborot va telekommunikatsiya infratuzilmasini rivojlantirishni rabatlantiradi hamda mahalliy dasturiy ta’minotning ichki va tashqi bozordagi ulushini oshiradi
Sun'iy intellekt nimani anglatishini va nima uchun ushbu texnologiyalar guruhi juda muhimligini ko’rib chiqqach, sun'iy intellektning mumkin bo’lgan turlarini sanab o’tish kerak. Informatika bo’yicha maxsus adabiyotlarda sun'iy intellektning quyidagi turlari ko’pincha deyiladi: - avtomatlashtirilgan (muntazam vazifalarni bajarishga qodir); - yordamchi (odam tomonidan qabul qilingan qarorlarni optimallashtiradi); - kengaytirilgan (nostandart vaziyatlarda inson tafakkurini qo’llab-quvvatlashga qodir); Avtonom (faoliyatni shaxs kabi mustaqil ravishda amalga oshiradi). Ushbu bo’linish sun'iy intellekt imkoniyatlarining prognoz qilinadigan kengayishini ko’rsatadi va shuning uchun murakkablik darajasiga ko’ra sun'iy intellektning uchta turini ajratish odatiy holdir: 1) cheklangan yoki tor (zaif) sun'iy intellekt (Sun'iy tor intellekt), muayyan muammoni yoki nisbatan kichik muammolarni hal qilish uchun yaratilgan; 2) umumiy yoki kuchli sun'iy intellekt (Artificial General Intelligence), u universal bo’lib, u inson aql-zakovati bilan bir darajada joylashgan va keng ko’lamli muammolarni hal qilishga qodir; 3) sun'iy o’ta intellekt (Artificial Superintelligence), individual yoki butun insoniyat darajasidan oshib ketadi.
|
| |
