• Mövzu 15. Yastıq və avtomat poladları
  • Mövzu 14.Konstruksiya poladları




    Download 0.63 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet10/18
    Sana12.05.2023
    Hajmi0.63 Mb.
    #59101
    TuriMühazirə
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   18
    Bog'liq
    konstruksiya-materiallarının-texnologiyası
    referat 6436 (1), referat 6436
    Mövzu 14.Konstruksiya poladları 
    Xalq t
    əsərrüfatının müxtəlif sahələrində müxtəlif konstruksiyalar, maşın 
    hiss
    ələri hazırlamaq üçün istifadə olunan konstruksiya poladlarının qarşısına 
    qoyulan t
    ələblər yüksək mexaniki xassələrə, texnoloji xassələrə (təzyiq altda 
    emal olunma, k
    əsmə ilə emal, qaynaq olunma) malik olmalıdır. Həmçinin 
    konstrukiya materiallarının maya dəyəri aşağı olmalıdır. Konstruksiya 
    poladlarından hazırlanmış detalların iş şəraitindən asılı olaraq onlar yüksək 
    möhkəmliyə, plastikliyə, elastikliyə, zərbə yükünə müqavimət qabiliyyətinə, 
    yorulmaya, dağılmaya dözümlü olmalıdır.Tələb olunan xassələri əldə etmək üçün 
    ilk növbədə poladın kimyəvi tərkibi düzgün seçilməlidir. 
    Mövzu 15. Yastıq və avtomat poladları 
    Yastıq hissələrinin (halqa, kürə, rolik) hazırlanmasında istifadə olunan
    poladlar konstruksiya poladlarına, tərkibinə və xassələrinə görə isə alət 
    poladlarına aiddir. Ən çox istifadə olunan yüksəkkarbonlu xromlu ШХ15 
    poladıdır. Burada karbonun miqdarı 0,95 %, xromun miqdarı 1,3-1,65%-dir. Bu 
    poladı tablandırma əməliyyatına uğratdıqdan sonra daha yüksək tarazlıq 
    möhkəmliyinə,sürtünməyə dözümlü və yüksək özüllük əldə etmək mümkündür. 
    Poladın keyfiyyətinə və xidmət müddətinə karbid boşluqları (likvasiya)pis 
    t
    əsir edir.Poladın fiziki bircinsliliyinə qeyri-metal (sufiq və oksid) birləşmələri və 
    makro-mikro m
    əsaməliliklər təsir edir.
    Yastıq 
    poladları 
    tabalmaya, 
    tablandırmaya 
    və 
    tab
    əksiltməyə 
    uğradılır.Tabalmanın məqsədi bərkliyi azaltmaq və kiçik dənəvari perlit strukturu 


    olmaqdır. Tablandırma temperaturu 830-860

    C, soyutma yağda. Tabəksiltmə 
    150-160


    temperaturda aparılır.Daha iri yastıqların hazırlanması üçün ШХ15CГ 
    v
    ə ШХ20CГ poladlarından istifadə edilir. Daha ağır şəraitdə, yayma stanlarında 
    v
    ə dəmiryolu nəqliyyatında istifadə edilən daha iri qabaritli yastıq hissələri 
    20X2H
    ЦА markalı sementləməyə uğradılmış poladlardan istifadə edilir.
    A12, A20, A30 ,A40 
    Г markalı avtomat poladları tərkibində kükürd (0,3%-ə 
    q
    ədər) və fosforun (0,15%-ə qədər) miqdarının çox olması ilə fərqlənir. 
    Avtomat poladlarının ən yaxşı xüsusiyyəti daha yaxşı kəsmə ilə emal 
    olunmasıdır.Bu isə bu poladların tərkibində fosfor və kükürdün çox olması, metal 
    bütövlüyünün zəif, özüllüyün aşağı olması ilə xarakterizə olunur. Avtomat 
    poladların əsas çatışmayan cəhəti onların plastikliyinin aşağı olmasıdır. Ona görə 
    d
    ə avtomat poladlar daha az məsuliyyətli hissələr (birləşdirici detallar
    barmaqlıqlar, vtulkalar və s. ) hazırlamaq üçün istifadə edilir. 

    Download 0.63 Mb.
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   18




    Download 0.63 Mb.
    Pdf ko'rish