s
əbəb olur. Korroziyanın təsirindən istismar müddəti sona çatmamış
avadanlıqlar, nəqliyyat vasitələri, müxtəlif növ metal konstruksiyaları sıradan
çıxır.
Xarakterind
ən asılı olaraq korroziya bərabər paylanan, yerli (lokal) və
kristallararası ola bilər.
Kristallararası korroziya daha təhlükəli hesab olunur. Çünki
bu halda
korroziya metalın daha dərinliklərinə nüfuz edir, metalın tez bir zamanda sıradan
çıxmasına səbəb olur və belə korroziyanı xarici baxışla təyin etmək mümkün
olmur.Korroziyanın mexanizminə görə iki növə ayrılır:
1.Yüksək temperatur şəraitində metalla qaz arasında və ya yağla, benzinlə
baş verən korroziya kimyəvi korroziya adlanır. 2.Metalların elektrolitlərin
t
əsirindən yaranan korroziyaya elektrokimyəvi korroziya deyilir.Korroziyanın bu
növü daha geniş yayılıb.
Metalları korroziyadan müxtəlif üsullarla mühafizə etmək olar. Buraya
metalların legirlənməsi, qeyri-metalqatların səthə çəkilməsi, metallik örtüklər və
s.
Mövzu 19. Plastik kütlələr və onlardan məmulatların hazırlanması.
Polimer birl
əşmələrdən alınmış bərk və ya sərt materiallara plastik kütlələr
(plastik mass) deyilir. Bu materialların plastik deformasiya xassələrinə əsasən
m
əhsul istehsal olunur. Çox geniş fiziki-mexaniki xassələrə malik olması onları
qiym
ətli konstruksiya materialı edir. Plastmaslar kiçik sıxlığa, korroziyaya
dözümlülüyə malik olur, sürtünmə və yeyilmə əmsalı yüksəkdir.Plastik kütlələrin
əsasını sintetik üzvi birləşmələr olan polimerdən ibarət olur, lakin əksər hallarda
onlar mürəkkəb quruluşlu polimerdən , doldurucu – plastmaslar və rəngləyicidən
ibar
ət olurlar.Bəzi hallarda katalizator və stabilləşdiricilər əlavə edilir. Doldurucu
kimi ağac unundan, talkdan, koolindən, asbestdən, şüşə liflərdən, pambıq,
sintetik v
ə şüşə parçalardan istifadə edilir. Bunlar plastmasdan hazırlanmış
m
əmulatlara zəruri möhkəmlik, sərtlik, istiyədözümlülük və elektroizolyasiya
xass
əsi verilir.
Maşınqayırma və cihazqayırmada detal istehsalı üçün plastmaslardan
geniş istifadə edilir. Konstruksiya təyinatlı plastmaslar az möhkəm, orta möhkəm
v
ə yüksək möhkəmli üç qrupa bölünürlər. Az möhkəm plastmaslara fenoplast ,
fonolit v
ə aminoplast aiddir.Orta möhkəm plastmaslara kağızdan, pambıq
parçadan və ya ağac şponundan hazırlanıb fenol formaldehid qətranla
hopdurulmuş laylı plastiklər aiddir. Həmçinin polimerləşdirilmiş yüksək
mexaniki
möhkəmliyə malik plastiklər (ftoroplast, polietilen, polistrol, polimid və s.) bu
qrupa aiddirl
ər.
Yüksək möhkəm plastik kütlələrə şüşə liflərdən armaturlaşmış polimerlər
aiddir.Emal edilm
ə üsulundan və bərkimə temperaturundan asılı olaraq bütün
plastmaslar iki
əsas qrupa-termoplastik və termoreaktiv bölünürlər.
Plastik kütlələrdən detal istehsalının əsas üsulları təzyiq altda tökmə və
presl
əmədir.